Skessuhorn - 20.03.2013, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 20. MARS 2013
Í síð ustu viku út nefndi hóp ferða­
fyr ir tæk ið Strætó bs. Gísla Jóns son
bíl stjóra á leið 57 bíl stjóra febr ú ar
mán að ar. Gísli er Borg firð ing ur í
húð og hár, á upp runa sinn og ræt­
ur í Anda kíln um, er nán ar til tek­
ið frá bæn um Innri­Skelja brekku
en hann er son ur hjón anna Jóns
Gísla son ar og Krist ín ar Pét urs­
dótt ur. Vagn ar á leið 57 ganga á
milli Mjódd ar í Reykja vík og Ak ur­
eyr ar dag hvern og koma við á fjöl­
mörg um stöð um á leið inni, svo sem
á Akra nesi, Borg ar nesi, Blöndu ósi
og Sauð ár króki. Gísli hef ur jafn­
an akst ur á því að taka við vagni á
stoppi stöð inni í Borg ar nesi og fer
þá ým ist suð ur eða norð ur allt eft­
ir hvern ig skipu lagi hvers dags
er hátt að. Í um sögn Strætó, sem
byggð er á á bend ing um far þega,
er Gísli sagð ur kurt eis og greið­
vik inn í fram komu, akst urs lag hans
ör uggt og þjón ustu lund til fyr ir­
mynd ar. Blaða mað ur Skessu horns
setti sig í sam band við þenn an geð­
þekka bíl stjóra af þessu til efni og
ræddi við hann um starf sitt og bak­
grunn. Kom í ljós að þar fer mað­
ur með mikla þekk ingu á akstri og
stjórn un véla og nær reynsla hans
á þeim vett vangi allt aft ur til upp­
vaxt ar ár anna í Anda kíln um.
Hóf akst ur sex
ára gam all
„Ég hef alla tíð leit ast eft ir að fara
var lega við akst ur, hvort sem er þeg­
ar ég held um stýr ið á rút um, vöru­
bíl um, vinnu vél um eða um taum inn
á hest um," seg ir Gísli spurð ur um af
hverju hann fái þessa við ur kenn ingu
nú. „Í mínu til felli, sem er kannski
ó venju legt, þá bý ég að langri
reynslu af akstri og voru fyrstu kynni
mín af þeirri iðju sem barn. Það að
fá að kynn ast akstri snemma hef ur
ein fald lega hjálp að mér veru lega að
takast á við bíl stjóra hlut verk ið síð ar
meir á lífs leið inni," seg ir Gísli sem
er fædd ur árið 1946. „ Kynni mín af
akstri hófust við hey skap heima á
Skelja brekku. Fað ir minn hann Jón
Gísla son þurfti á allra hjálp að halda
við hey skap en sótt var hey á flæði­
en gjarn ar sunn an Anda kílsár þeg ar
ég var að al ast upp. Ég tók að sjálf­
sögðu þátt í hey skapn um með pabba
sem gerð ist svo djarf ur að fela mér
að stjórna rakstr ar vél inni sem dreg­
in var á fram af drátt ar klár þeg ar ég
var ein ung is sex ára gam all. Sjálf ur
sinnti hann slætti og not aði trakt or
til þeirra verka. Eðli lega var sæt ið
of hátt á rakstr ar vél inni sem ég sat á
og gerði pabbi sér ferð í Anda kíls ár­
virkj un til að fá starfs menn virkj un­
ar inn ar til að minnka hæð sæt is ins.
Þannig var vél in snið in að mér og
átti ég í fram hald inu auð veld ara um
vik að stýra klárn um og raka hey­
inu sam an," grein ir Gísli frá en auk
rakst urs stýrði hann hey vagni bæj ar­
ins þeg ar hey var flutt af engj un um
til Skelja brekku. „Það var mik ið ná­
kvæmn is verk að stýra hey vagn in um
heim að Brekku og þrátt fyr ir ung an
ald ur hentu mig eng in ó höpp."
Héldu að skip
hefði strand að
Árið 1954 þeg ar Gísli var átta ára
þá safn að ist frek ari reynsla í sarp­
inn. „Þá fékk mað ur að kynn ast því
að stjórna vél ar afl inu í stað hreinna
hest afla. Eitt sinn vor um við feðg­
ar að sækja steypu möl á Sel eyri. Var
það gert með þeim hætti að jarð ýt­
an var not uð til að ýta steypu möl­
inni í haug og svo var vöru bíl bakk­
að að mal ar haugn um. Uppi á vöru­
bíln um var búið að út búa þver­
slá fremst á pall in um sem var hærri
en hús ið á bíln um. Yfir þver slána
var svo strengd ur vír úr hesta reku í
trakt or sem stóð fyr ir fram an bíl inn.
Var trakt or inn not að ur til að draga
hesta rek una upp á vöru bíls pall og
þar hvolfdi pabbi úr henni og dró
hana svo sjálf ur til baka um leið og
ég bakk aði trakt orn um til að gefa
slaka. Þetta var tölu vert ná kvæm is­
verk vegna þess að ef ég hefði dreg­
ið rek una of langt þá hefði hún lent
á húsi vöru bíls ins. Í einni ferð inni
sem far in var að kvöldi til í myrkri
og brjál uðu veðri, sáust ljós úr Borg­
ar nesi og eng um datt í hug að þarna
væri ver ið að vinna held ur töldu
menn að skip hefði strand að. Hringt
var til Pét urs Sí vert sen í Höfn til að
biðja hann um að grennsl ast fyr ir
um mál ið. Sagði hann strax að lík­
lega væri Jón á Skelja brekku að ná
þarna í möl," seg ir Gísli sem seg ir
þá feðga hafa seigl ast á fram við hin
ýmsu störf á Skelja brekku.
Mik il vægt að kynn ast
vinnu snemma
Gísli við ur kenn ir að það að byrja
sex ára gam alla á tækj um er ef laust
of snemmt. Þannig hafi þó tíð ar­
and inn ver ið í þá daga og hafi flest
ung menni í sveit um byrj að snemma
að hjálpa til við bú verk in. „Eng­
um myndi detta í hug að láta sex
ára barn sinna svona verk um í dag.
Þannig er það nú bara. Þrátt fyr ir að
ég hafi ung ur byrj að að aka vinnu­
vél um urðu eng in slys og veit ég ekki
ann að en að ég hafi sinnt akstr in um
nokk uð vel. Mestu skipt ir að ég fór
ætíð með að gát og hef ég haft það
að leið ar ljósi í minni vinnu á vél um
alla tíð síð an. Ég lærði því fljótt til
verka í þess um mál um og er þjálfun­
in við vél arn ar heima á Skelja brekku
mér afar dýr mæt. Ég held eft ir sem
áður að það sé til veru legra bóta fyr­
ir hvern og einn að kynn ast vinnu
snemma á lífs leið inni, þó kannski
ekki eins snemma og ég gerði. Slík
kynni gef ur hverj um og ein um meiri
hag nýta reynslu en ella. Ég hef á til­
finn ing unni að margt ungt fólk í
dag sem er í skóla í mörg ár kynn­
ist seint verk legri vinnu. Mér er til
dæm is minn is stætt eitt at vik þeg­
ar ég var að vinna við gerð Borg­
ar fjarð ar brú ar. Ung ur verk fræð ing­
ur sem vann við verk ið hafði far ið
í stíg vél in sín utan yfir regn gall ann
og skildi ekk ert í því af hverju hann
blotn aði í fæt urna. Við sem vor um
ná læg ir bent um hon um kurt eis lega
á að vatn rynni nið ur með gall an um
ofan í stíg vél in og að hann ætti frek­
ar að setja skálm arn ar utan yfir þau
en ekki inn í. Mér fannst þetta bera
vott um að þessi á gæti mað ur hafi
aldrei unn ið á vett vangi áður. Þetta
hefði ekki kom ið fyr ir hefði hann
kynnst vinnu fyrr," seg ir Gísli.
Hest ar eru á hug verð dýr
Hesta mennska er eitt helsta á huga­
mál Gísla að eig in sögn og nýt­
ir hann hvert tæki færi sem gefst til
að fara á bak. „Ég hef ver ið á kafi
í hesta mennsku frá því ég var lít ill
dreng ur og hef á kaf lega gam an af að
ríða út. Ég reið alltaf ber bakt þeg­
ar ég var yngri og eign að ist ég minn
fyrsta hnakk þeg ar ég fermd ist. Í
þá daga fannst mér skemmti leg ast
að sund ríða, það er að láta hest inn
synda með mann. Á hug inn var svo
mik ill að strax dag inn eft ir ferm ingu
skellti ég hnakkn um á einn klár og
rauk út í næstu á til sund reið ar. Ég
hlaut nokkr ar skamm ir fyr ir upp á­
tæk ið þar sem eft ir átti að bera leð ur­
ol íu á hnakk inn. Kapp ið var bara svo
mik ið hjá mér. Það breytti því ekki
að túr inn var á kaf lega skemmti leg­
ur," seg ir Gísli sem hef ur gam an af
að rifja þetta upp. „Hest ar eru mun
skyn sam ari dýr en menn oft halda
og finnst mér gam an að stúss ast í
kring um þá. Gáf um þeirra til vitn is
þá minn ist ég þeirra daga þeg ar far­
ið var um mán aða mót in júní og júlí
að smala kind um til rún ings. Þá var
á hverju ári á heið inni brún skjótt­
ur drátt ar hest ur frá Pétri í Höfn
sem hafði þar alist upp, en hann dró
sig úr stóð inu í Höfn og fór al einn
á heið ina. Þarna tók um við hann á
hverju ári og kom um hon um nið­
ur af heið inni. Það var al veg sama
hvern ig komu okk ur bar að á heið­
ina, alltaf beið hest ur inn eft ir okk­
ur á sama stað við Katt ar hrygg inn.
Þetta hef ur mér fund ist merki legt.
Ég held að þetta litla dæmi sýni að
það sé eitt hvað vit í koll in um á þess­
um blessuðu dýr um," seg ir Gísli.
Mik ið líf í sveit inni
Gísli seg ir að hest ar hafi ver ið hið
mesta þarfa þing í sveit um hér áður
fyrr áður en veg ir bötn uðu og bíla­
eign varð al menn. Hest ar áttu hug
manna í meira mæli vegna þessa og
settu hesta ferð ir mik inn svip á líf­
ið í sveit inni. „Ég fór alltaf ríð andi
í barna skól ann á Hvann eyri sem
barn svo dæmi sé tek ið. Þá var eng­
inn skóla bíll sem sótti börn á hvern
bæ og ók þeim í skól ann eins og
nú er gert. Mað ur fór af stað í öll­
um veðr um og oft í kola myrkri en
kennt var á hálfs mán að ar fresti í tvær
vik ur yfir vet ur inn. Út reið ar túr­
ar voru einnig vin sæl ir með al fólks.
Ég og bræð ur mín ir, Pét ur og Þor­
vald ur, fór um með al ann ars ríð andi
hring inn í kring um Skorra dals vatn á
hverju sumri þeg ar tími gafst til. Þá
var kom ið við á hverj um bæ í daln­
um sem all ir voru í byggð á þess­
um árum og tal tek ið á heim il is fólki.
Hesta manna mót voru að auki vin sæl
í Borg ar firði og í ná grenni og fór ég
til dæm is ríð andi á lands mót hesta­
manna tólf ára gam all sem hald ið var
að Skóg ar hól um við Þing velli árið
1958. Þá reið mað ur inn Skorra dal­
inn upp með Fitjaá og fram hjá Ei­
ríks vatni til að kom ast suð ur Uxa­
hryggi á leið is til Þing valla. Marg­
menni var á mót inu og þeg ar mað­
ur hélt heim á leið var fjöldi manns
sam ferða. Þetta voru skemmti leg ir
tím ar og eft ir minni leg ir."
Vak andi yfir líð an far þega
Gísli hef ur starf að sem bíl stjóri fyr ir
Strætó frá því í byrj un sept em ber sl.
en áður starf aði hann sem bíl stjóri
hjá Sæ mundi Sig munds syni í Borg­
ar nesi. Hann seg ir lyk il at riði í öll um
akstri að hafa ör ygg ið í fyr ir rúmi.
„Far þeg um verð ur að líða þannig í
bíln um að þeir séu ör ugg ir og líði
vel. Þeir verða að hafa á til finn ing­
unni að ekið sé var lega og að bíl­
stjór inn sé ekki að tefla á tvær hætt­
ur við akst ur. Þetta er mik ið kapps­
mál hjá mér í minni vinnu, enda er
far ið um lang an veg á leið 57 sem
er sú lengsta í leiða kerfi Strætó,"
seg ir Gísli en hver ferð með stoppi
tek ur um sex og hálfa klukku stund
milli Reykja vík ur og Ak ur eyr ar. „Ég
hef þá reglu að kynna mig í upp­
hafi hverr ar ferð ar fyr ir far þeg um.
Þá stend ég upp og geng að þriðju
sæta röð þar sem ég held stutta tölu
Lengi býr að fyrstu gerð
Rætt við strætó bíl stjór ann Gísla Jóns son frá Innri-Skelja brekku í Anda kíl
Gísli Jóns son frá Innri Skelja brekku, bíl stjóri hjá Strætó.
Gísli og Odd björg á samt börn um sín um, tengda börn um og barna börn um á góðri stundu árið 2009. Stand andi frá vinstri eru
Ás laug Guð ný, Leif ur, Ó líver Máni, Krist ín Björk, Sól on Breki, Krist inn, Arn ar, Agn ar Daði, Ant on Freyr, Jón, Ás laug Ella, Klara
Ósk, Bjarki Snær, Guð finna, Pét ur og Dag ur Smári. Sitj andi frá vinstri eru Íris Eik, Al mar Orri, Gísli, Odd björg, Birta Mar ín og
Ás dís Lilja.
Gísli ung ur að árum á hryss unni Rósu.