Skessuhorn - 20.03.2013, Side 17

17MIÐVIKUDAGUR 20. MARS 2013
Bragi Páll Sig urð ar son gaf út
sína fyrstu ljóða bók fyr ir síð ustu
jól. Ljóð in eru á köfl um póli tísk
og á öðr um stað per sónu leg, en
fyrst og fremst eru þau heið ar­
leg. Þau eru nokk ur um deild og
eitt þeirra vakti svo mikla bræði
með al þjóð þekktra stjórn mála­
manna að þeir hót uðu há vær um
mót mæl um fyr ir utan út gáfu hóf
bók ar inn ar. Þessi ungi Hólmari
hef ur marga fjör una sop ið í
gegn um tíð ina en hér tal ar hann
með al ann ars op in skátt um geð­
hvarfa sýk ina sem hef ur löng­
um hrjáð hann, fíkni sjúk dóm­
inn, rit list ina og drauma fram­
tíð ar inn ar.
Við mælt um okk ur mót á Há skóla­
torg inu í Reykja vík um miðja síð­
ustu viku. Bragi Páll stund ar nám í
rit list við Há skóla Ís lands en ljóða­
bók in um deilda var hluti af loka­
verk efni hans við skól ann. „Ég
byrj aði í þessu námi árið 2008 og
það gekk í fyrstu eig in lega al veg út
á að skrifa smá sög ur og alls kon ar
prósa. Smám sam an fór ég meira og
minna að skrifa nær ein göngu ljóð,
meira að segja í smá sagna á föng um,
og allt í einu var ég far inn að skrifa
ljóð í öll um kúrs um, kenn ur un um
mín um til mik ill ar mæðu," seg­
ir hann að spurð ur um hver kveikj­
an hafi ver ið af út gáfu ljóða bók ar­
inn ar. „Með al skálda hef ur oft ver ið
tal að um mik il vægi þess að ná valdi
á orð inu og setn ing unni áður en þú
ferð að skrifa lengri texta. Text inn
sjálf ur þarf að vera fal leg ur, óháð
því hvort sag an sé góð eða slæm.
Þess vegna er ljóð ið svona heill­
andi. Það er svo full kom ið í smæð
sinni."
Í miðri bús á halda bylt ingu árið
2009 byrj aði Bragi Páll að vinna
að loka verk efn inu við skól ann.
Upp haf lega átti það að vera nóv­
ella, löng smá saga sem lýt ur að
nokkru lög mál um skáld sögu, en
þeg ar hann rak síð an augu í ljóða­
bók eft ir jafn aldra sinn skipti hann
um stefnu. „ Þessi ljóða bók var al­
gjör lega hræði leg en fékk samt sem
áður mjög góða um fjöll un. Ljóð in
voru inni halds laus, metn að ar laus,
hroka full og ó heið ar leg. Ég vissi að
ég gæti gert bet ur."
Man ía og þung lyndi
Þeg ar hér er kom ið sögu upp hófst
erfitt en í senn á huga vert tíma bil í
lífi Braga. Öll orka og ein beit ing fór
í loka verk efn ið og var hann kom inn
í dá litla tíma þröng með það und­
ir lok in. Þar fyr ir utan stóð glím­
an við geð hvarfa sýk ina sem hæst
en hann seg ist hafa ver ið í mik illi
man íu þeg ar flest ljóð in voru skrif­
uð. Man í unni fylgdu með al ann ars
ýms ar rang hug mynd ir um heim inn
og enda laus orka. „Það sést mjög
vel á text un um í fyrri hluta bók­
ar inn ar, sem er gamla BA verk efn­
ið mitt," út skýr ir hann. „Sig urð ur
Páls son rit höf und ur var leið bein­
and inn minn og hon um þótti þetta
allt sam an afar á huga vert. Hafði
gam an að því að sjá texta verða til
und ir á huga verð um að stæð um,"
seg ir Bragi sem síð an sökk í djúpt
þung lyndi í tæp lega tvö ár í kjöl­
far þess að hann skil aði af sér loka­
verk efn inu, en slíkt er al gengt með­
al þeirra er glíma við geð hvarfa sýki.
„Hug mynd in var að gefa BA verk­
efn ið út sem ljóða bók um leið og
það var til bú ið. Hins veg ar er mað­
ur svo mátt laus og lamað ur í þessu
þung lyndi að lít ið kemst í verk. Í
dag er ég feg inn að hafa ekki gef ið
út verk efn ið eins og það leit út þá,
því þá væri ég ekki eins sátt ur með
loka út gáf una."
Bók in varð ó vart
per sónu leg
Síð asta sum ar urðu aft ur mikl ar
breyt ing ar í lífi Braga. Hann gekk
í gegn um erf ið sam bands slit og fór
í kjöl far ið í á feng is­ og vímu efna­
með ferð. Við tók mik il sjálf skoð­
un. „All an þenn an tíma var ég sí­
skrif andi. Í þung lynd inu reyndi ég
að skrifa en text arn ir sem ég gerði
voru bara ekki á huga verð ir. En um
leið og það kvikn aði ein hver von í
sjálf skoð un inni, sem er af skap lega
heið ar legt og ber skjald að á stand,
fann ég að eitt hvað gott myndi
koma út úr henni. Ég skrif aði linnu­
laust í gegn um þetta ferli og það
sem kom út úr því er seinni hlut­
inn af bók inni. Þess vegna er henni
skipt upp í þessa tvo hluta, ann­
ars veg ar 2008­2010 og hins veg­
ar 2011­2012. Þetta er því gamla
BA verk efn ið mitt og allt sem ger­
ist eft ir það. Hálf gert „best of" síð­
ustu fimm ára."
Ferl ið varð eins og sjá má afar
per sónu legt, sem það átti alls ekki
vera að sögn Braga. Fyrstu ljóð in
í bók inni eru lit uð af sam tím an um
og því mjög póli tísk og kald hæð in.
„Ég var sjálf ur að ganga í gegn um
hálf gerða af neit un á ríkj andi sam­
fé lags formi og ljóð in eru því mjög
fjar læg mér sjálf um. Svo þeg ar ég
gekk í gegn um þessa per sónu legu
og dramat ísku að för þá tóku text­
arn ir mið að því. Smám sam an fékk
ég ógeð af þess um predik un ar tón
sem ég hafði ver ið í og þannig þró­
uð ust ljóð in ó vart yfir í svona per­
sónu leg an stíl. Ég fór að fylgj ast
með öðr um lista mönn um í meira
mæli, ljóð skáld um, mynd list ar­
mönn um, tón list ar mönn um og
gjörn inga lista mönn um, sem nota
ein göngu sjálf an sig sem efni við.
Lista menn sem eru hætt ir að reyna
að spegla sam fé lag ið í list inni. Það
eina sem ég get heið ar lega tjáð mig
um er mín upp lif un af heim in um og
ég get ekki leng ur sagt fólki hvern­
ig þeirra upp lif an ir og skoð an ir eigi
að vera. Um leið og þú ert far inn að
lýsa þinni per sónu legu reynslu, sem
get ur ver ið bæði subbu leg og sárs­
auka full, þá fer fólk að tengja mjög
sterkt við efn ið."
Vill lyfta skömminni af
geð sjúk dóm um
Sjúk dóm ur Braga Páls gerði fyrst
vart við sig á ung lings ár un um en
þá átti hann til að leggj ast í mik­
ið þung lyndi. Um tví tugsaldurinn
byrj aði hann síð an að fikta við
fíkni efni og í kjöl far ið fór hann
að fá svo kall aða man íu, eða of læt­
isköst. „Mín klikk un virð ist fyrst
og fremst koma fram þeg ar ég nota
mik ið af of skynj un ar efn um, sér­
stak lega kanna bis efn um. Það fyrsta
sem mér var sagt þeg ar ég leit aði til
lækn is var að ég þyrfti al gjör lega að
láta af fíkni efna neyslu ef ég ætl aði
að ná bata. Það reynd ist mér mjög
erfitt því ég er með fíkni sjúk dóm í
þokka bót. Ég gerði heið ar lega til­
raun til þess að hætta að nota fíkni­
efni síð asta sum ar en auk þess eru
ýms ir aðr ir hlut ir sem ég geri til að
halda sjúk dómn um í skefj um. Þess­
ir hlut ir eru til dæm is að passa upp
á svefn, matar æð ið og hreyfa mig
reglu lega. Fyrst og fremst er nauð­
syn legt að taka á byrgð á sjúk dómn­
um," seg ir Bragi Páll en hann hef­
ur ver ið lyfja laus síð ustu tvö árin.
Hann seg ir for dómana gegn bæði
fíkni sjúk dóm um og geð sjúk dóm­
um mikla í sam fé lag inu og að fólk
eigi það til að gleyma að um sjúk­
dóma sé að ræða. Hann reyn ir ekki
að fela sinn sjúk dóm held ur af hjúp­
ar hann aft ur á móti í ljóð um sín­
um. „Þó svo alltaf sé ver ið að reyna
að lyfta skömminni af geð sjúk dóm­
um og bera þá sam an við lík am lega
sjúk dóma þá eru enn þá til stað­
ar mikl ir for dóm ar og skömm yfir
þeim sem eru með þessa teg und
sjúk dóma. Heil inn er líf færi líka og
get ur bil að eins og öll hin. Hann er
líka flókn asta líf fær ið og það líf færi
sem við skilj um minnst í. Von andi
ger ist það með tíð og tíma að það
verði meiri um ræða og um burð ar­
lyndi gagn vart þessu en ég hef alla­
vega tek ið þá af stöðu að tala bara
um þetta eins og ég væri með flensu
eða hvað ann að. Full kom inn heið­
ar leiki get ur lækn að mörg sam fé­
lags mein og þetta er eitt þeirra."
Æv in lega þakk lát ur
sjálf stæð is mönn um
Bók in heit ir Full kom in Ljóða bók:
ljóð eða eitt hvað (Til ham ingju!)
og var í fyrstu gef in út í hund rað
ein tök um. Í dag hef ur hún selst
í yfir þrjú hund ruð ein tök um en
vel gengn ina þakk ar Bragi fyrst og
fremst sjálf stæð is mönn um. „Eitt
ljóð ið skrif aði ég haust ið 2009 þeg­
ar mér var orð ið ljóst að bús á halda­
bylt ing in hafði ekki breytt neinu.
Allt var á leið inni aft ur í sama far­
ið og vanda mál un um sóp að und ir
tepp ið. Rann sókn ar skýrsl an breytti
engu, Al þingi enn hand ó nýtt, fjár­
mála kerf ið enn í gjör gæslu og aft­
ur átti að bjarga öllu með virkj un­
um. Ég fann fyr ir þess ari gíf ur legu
reiði í sam fé lag inu, sem er að eins
far in að dvína en er enn til stað­
ar, og var inni á þeirri taug þeg­
ar ég skrif aði þetta ljóð. Ég sá fyr­
ir mér að það yrði að vera bylt ing
og í gagn ger um bylt ing um eru yf­
ir leitt af tök ur. Í ljóð inu tek ég því
af lífi þá sem mér fannst helst bera
á byrgð á hrun inu."
Skemmst er frá því að segja að
Bragi lýs ir því með graf ísk um hætti
í ljóð inu hvern ig Jón Ás geir, Björg­
ólfs bölvun in, Finn ur Ing ólfs son,
Dav íð Odds son og Hall dór Ás­
gríms son eru leidd ir inn á Laug ar­
dals völl og hengd ir. Eft ir að stutt
um fjöll un um út gáfu hóf bók ar inn­
ar birt ist á dv.is í des em ber síð ast­
liðn um, und ir fyr ir sögn inni „Dav­
íð Odds son tek inn af lífi", brugð­
ust menn hins veg ar reið ir við og
reyndu sum ir að stöðva út gáfu og
dreif ingu bók ar inn ar. „Bók in hafði
ver ið að selj ast frek ar hægt fram að
þessu en seld ist upp í búð um eft ir
þessa um fjöll un. Ljóða bæk ur selj­
ast yf ir leitt frek ar illa og þess vegna
prent aði ég bara hund rað ein­
tök. Mér var sagt að ef ég næði að
selja þessi hund rað ein tök þá væri
það mik ill sig ur. At huga semda kerf­
ið á dv.is log aði af brjál uð um sjálf­
stæð is mönn um og fólki sem kall­
aði mig morð ingja og fleira í þeim
dúr. Í kjöl far ið voru skipu lögð mót­
mæli fyr ir utan út gáfu hóf ið mitt.
Hall ur Halls son, fjöl miðla mað ur
og rit höf und ur, virt ist standa fyr­
ir þeim og voru sjálf stæð is menn
í Graf ar vogi bún ir að boða mæt­
ingu á samt Guð laugi Þór Þórð ar­
syni al þing is manni sem dæmi. Allt í
einu var litla ljóða bók in mín á allra
vör um. Þó að ég hafi alls ekki beð­
ið um þessa at hygli var ég engu að
síð ur á nægð ur með hana því bók­
in rauk út.
Þeir mættu síð an ekk ert í mót­
mæl in. Ég held að sjálf stæð is menn
kunni bara ekki að mót mæla. Þeir
hafa alltaf set ið hin um meg in við
borð ið og hafa bara enga reynslu í
mót mæl um. Stjórn ar and stöðu set an
virð ist ekki hafa breytt neinu. En ég
verð þeim æv in lega þakk lát ur fyr­
ir allt þetta vesen. Þetta var mjög
skemmti legt."
Önn ur ljóða bók fyr ir jól
Þótt ó trú legt megi virð ast hef­
ur Bragi Páll ver ið á sjó lengst af á
sín um starfs aldri. Fað ir hans, Sig­
urð ur Páll Jóns son, er út gerð ar­
mað ur í Stykk is hólmi og hafa þeir
róið sam an feðgarn ir. Bragi fjár­
magn aði því fyrstu prent un bók ar­
inn ar með sjó mennsk unni og að­
spurð ur um næstu skref í ljóð list­
inni seg ist hann vera á leið inni á
mak ríl í sum ar. „Öll þessi um ræða
um lista manna laun og gagns leysi
lista manna get ur ver ið mjög hvim­
leið. Að lista menn séu bara let ingj­
ar og sitji bara á rass gat inu og skjóti
á harð dug lega menn eins og Dav­
íð Odds son og Jón Ás geir. Því fer
fjarri. Ég hef feng ist við mörg og
fjöl breytt störf en skrif in hafa ein­
hvern veg inn alltaf fylgt mér. Þó
svo að draum ur inn sé að sjálf sögðu
að geta haft af þessu at vinnu þá held
ég að það hjálpi mér bara að hafa
sótt mér jafn víð tæka reynslu. Ég er
að reyna að hætta að skrifa ljóð en
ætla engu að síð ur að gefa út aðra
ljóða bók fyr ir næstu jól. Draum ur­
inn er auð vit að að kom ast á samn­
ing hjá for lagi og geta far ið að dæla
út ein hverj um krimm um, eða ein­
hverju öðru sem selst," seg ir hann
og hlær. „Ann ars enda ég ör ugg lega
bara á sjó, eða á þingi."
ákj
Ljóða bók in Full kom in Ljóða bók: ljóð
eða eitt hvað (Til ham ingju!) vakti um­
tals verða at hygli í haust.
Bragi Páll Sig urð ar son ljóð skáld frá Stykk is hólmi
Þakk ar sjálf stæð is mönn um vel gengn ina
Bragi Páll Sig urð ar son, ungt ljóð skáld frá Stykk is hólmi.
Á hlað inu á Skelja brekku á Lokk sem
er ætt fað ir flestra hrossa sem Gísli hef­
ur átt. Á mynd inni er líka tík in Kollý.
þar sem ég minni far þega á að nota
belt in og síð ast en ekki síst að leita
til mín ef eitt hvað amar að, til dæm is
hvort of kalt eða of heitt sé í bíln um.
Mestu skipt ir að minna far þega á að
þeir geta og eiga að leita til bíl stjór­
ans ef ein hverj ar spurn ing ar koma
upp. Ég held að þeim finn ist á kaf­
lega vænt um að heyra þetta frá bíl­
stjór an um enda kem ur á dag inn að
þess ar ræð ur mín ar hafa mælst vel
fyr ir með al þeirra og í skjali sem ég
fékk með út nefn ing unni kom fram
að far þeg um þyk ir þær mjög þarf ar.
Nú hafa starfs fé lag ar mín ir á leið 57
tek ið upp á þess um sið þannig að ég
held að þetta sé eitt hvað sem sé til
eft ir breytni," bæt ir Gísli við. Hann
seg ir Strætó bs. vera að skoða að
taka upp þenn an sið á öll um lengri
leið um fyr ir tæk is ins.
Aldrei að tefla á
tvær hætt ur
Gísli er kvænt ur Odd björgu Leifs­
dótt ur frá Akra nesi, dótt ur hjón anna
Leifs og Ás laug ar frá Kot hús um.
Gísli og Odda hafa ver ið gift í 45 ár.
Búa þau í hús inu Brekku við Anda­
kíls ár virkj un. Þau bjuggu fram und­
ir alda mót á Mið­Foss um og byggðu
þar upp bú sitt. Þau eiga fimm upp­
kom in börn, þau Jón, Ás laugu Ellu,
Krist ínu, Leif og Guð finnu og eru
barna börn in í dag orð in ell efu.
„Okk ur hjón um þyk ir á kaf lega vænt
um að verja tíma með börn um okk­
ar og fjöl skyld um þeirra og fá þau í
heim sókn. Að sinna fjöl skyld unni er
sér stakt á huga mál okk ar hjóna," bæt­
ir hann við. Gísli kveðst meta við ur­
kenn ing una frá Strætó mik ils sem
hvetji hann til að gera enn bet ur í
starfi. „Það er mitt mottó að koma
vel fram við fólk al mennt og aldrei
að tefla á tvær hætt ur í um ferð inni.
Þetta lærði ég snemma á lífs leið inni
eins og ég hef rak ið. Því má með
sanni segja að lengi búi að fyrstu
gerð," seg ir bíl stjór inn Gísli Jóns son
bjart sýnn í bragði að lok um. hlhGísli og Odd björg á sín um yngri árum.