Skessuhorn - 10.04.2013, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 10. APRÍL 2013
Við erum sann færð ir um að til
að setja og fram kvæma á byrga
og vit lega byggða stefnu til
langs tíma verði að byrja á því
að skýra vel hvað við eig um við
með grunn þjón ustu. Síð an þurf­
um við að ná sátt um hvern­
ig við tryggj um okk ur öll um
þá þjón ustu á jafn ræð is grund­
velli; sömu þjón ustu fyr ir sama
gjald. Þar þurf um við að ræða
um orku, fjar skipti og gagna­
flutn inga, sam göng ur, grunn­
mennt un, heilsu gæslu, fé lags­
þjón ustu, lög gæslu og ör ugg lega
eitt hvað fleira. Þeg ar við höf­
um kom ið okk ur sam an um hvað
telst vera grunn þjón usta þurf um
við að gera tíma sett ar á ætl an­
ir um fram kvæmd ir og úr bæt ur
og for gangs röð un og standa svo
við þetta allt þó að stjórn ar skipti
verði í land inu.
Þeg ar þetta hef ur ver ið gert þá
fyrst kem ur í ljós hvern ig byggð­
irn ar raun veru lega standa. Hvaða
byggð ir eru eft ir sókn ar verð ar til
bú setu og hverj ar þeirra eru það
síð ur. En hér skipt ir líka mjög
miklu máli að heima fólk greini
vel styrk leika og mögu leika svæð­
anna þar sem það býr og á kveði
sam an hvert það vill stefna. Ár­
ang ur inn er mjög und ir því kom­
inn að í bú arn ir vinni vel sam an
að þessu, þvert á sveit ar fé lög, at­
vinnu grein ar og stjórn mála skoð­
an ir og reki á dyr sund ur lynd is­
fjand ann leiða, fúla og lífseiga.
Strand svæði og
land svæði
En við erum samt ekki al veg svo
sjálf um glað ir að halda að það séu
stór merki leg ný sann indi sem við
erum að boða hér. Vel mein andi
fólk hef ur auð vit að átt að sig á þessu
fyr ir löngu síð an. Okk ur lang ar þó
að hvetja fólk til að kynna sér tvö
mjög á huga verð verk efni af þess­
um toga á Norð vest ur landi. Þau
byggja bæði á þeirri hug mynd að
draga sam an íbúa, hags muna að ila,
stjórn völd, fræði menn og ráð gjafa
af til tekn um svæð um til að greina
skipu lega tæki færi, styrk leika og
sér kenni svæð anna. Og gera svo
sam eig in lega á ætl an ir um skyn sam­
lega og á byrga nýt ingu þeirra til
og skjóta þannig styrk um stoð um
und ir fjöl breyti legt at vinnu líf og
mann líf. Þarna er hugs að og á ætl­
að til langs tíma og þarna eru eng­
ar skyndi lausn ir eða hug dett ur eða
redd ing ar.
Ann ars veg ar er það verk efni
sveit ar fé laga á Vest fjörð um, Há­
skóla set urs Vest fjarða o.fl. um
gerð nýt ing ar á ætl ana fyr ir strand­
svæði en Há skóla setr ið býð­
ur einmitt upp á nám í haf­ og
strand svæða stjórn un. Og hins
veg ar er það svæð is garðs verk efn ið
á Snæ fells nesi með þátt töku sveit­
ar fé laga þar, íbúa og hags muna­
að ila en ráð gjaf ar fyr ir tæk ið Alta,
sem hef ur úti bú í Grund ar firði,
held ur utan um það verk efni.
Stjórn strand svæða lýt ur að því
að skipu leggja nýt ingu strand­
svæða og þá marg breyti legu starf­
semi sem þeim teng ist, s.s. veið­
ar, fisk eldi, ferða þjón ustu, efn is­
töku, úti vist, hlunn inda nýt ingu,
sam göng ur, veit ur, bú svæði o.fl.
þannig að mis mun andi hags mun­
ir rek ist síð ur á og gætt sé lang­
tíma hugs un ar, hag kvæmni og
á byrgð ar í um hverf is mál um. Allt
í þágu íbúa svæð anna að sjálf sögu.
Það er morg un ljóst að hags mun­
ir, tæki færi og mögu leik ar varð­
andi nýt ingu strand svæða og til
að byggja upp sér þekk ingu á því
sviði eru ó víða meiri en á Vest­
fjörð um. Til gang ur með stofn un
svæð is garðs er að efla sam fé lag ið,
vinna sam eig in lega að því að bæta
lífs gæði og lífs kjör og auka upp lif­
un og vellíð an íbúa og gesta.
Svona frum kvæði og fram­
tak og verk efni í bú anna þarf rík­
is vald ið að styðja með ráð um og
dáð. Þannig fær heima fólk á byrgð
og vald til að styrkja byggð ir sín­
ar, fjöl breyti legra at vinnu líf og
skemmti legra mann líf. Það er
mjög góð byggða stefna.
Árni Múli Jón as son og
G. Valdi mar Valde mars son
Höf und ar eru í 1. og 2. sæti á
lista Bjartr ar fram tíð ar í
NV-kjör dæmi.
Lýð ræð is vakt in vill láta kort­
leggja raun veru lega stöðu þjóð ar­
bús ins og þá um leið stöðu bank­
anna, eign ir þeirra og skuld ir, og
einnig stöðu rík is sjóðs, sveit ar fé­
laga, heim ila og fyr ir tækja. Þeg­
ar stað an ligg ur fyr ir, verð ur hægt
að á kveða fram hald ið, m.a. hvern­
ig hægt sé að rétta hlut skuldugra
heim ila frek ar en orð ið er með því
m.a. að (1) færa nið ur höf uð stól
verð tryggðra og geng is tryggðra
hús næð is lána með al menn um að­
gerð um; (2) tryggja að skip an
hús næð is lána taki mið af ríkj andi
regl um um neyt enda vernd inn­
an EES; (3) gæta jafn ræð is milli
lán tak enda og lán veit enda, m.a.
með end ur mati eða af námi verð­
trygg ing ar hús næð is lána, og brúa
bil kyn slóð anna; (4) tryggja virka
sam keppni á lána mark aði vegna
hús næð is kaupa, svo að vext ir og
gjald taka lána stofn ana geti orð­
ið með svip uð um hætti og í ná­
læg um lönd um; og (5) við ur kenna
það sjón ar mið, að mikl ar skuld ir
eru ekki að eins á á byrgð lán tak­
and ans, held ur einnig lán veit and­
ans.
Lífs kjör þjóð ar inn ar hafa frá
hruni dreg ist langt aft ur úr lífs­
kjör um ann ars stað ar um Norð­
ur lönd. Þess ari öf ug þró un þarf að
snúa við. Lýð ræð is vakt in vill (1)
lög festa skýr ar kröf ur um ör yggi
og eign ar hald banka svo þeir þurfi
að lúta virku eft ir liti; (2) verja
fólk ið í land inu fyr ir á gangi vog­
un ar sjóða og losa um „snjó hengj­
una" svo hægt sé að af nema gjald­
eyr is höft; (3) end ur skoða rík is bú­
skap inn og halda út gjöld um og al­
menn um skött um í skefj um með
upp skurði frek ar en nið ur skurði
og var ast ein stak ar risa fram­
kvæmd ir; (4) gera mark vissa á ætl­
un um ráð stöf un auð linda gjalda;
(5) hækka skatt leys is mörk til að
jafna lífs kjör in; (6) koma á hag­
kvæm ari verka skipt ingu al manna­
valds og einka fram taks; (7) örva
sjálf bært at vinnu líf og af leggja
pils falda kap ít al isma; (8) efla frelsi
í við skipt um, frelsi með á byrgð;
og (9) efla stjórn pen inga mála og
fjár mála rík is ins til að tryggja fulla
at vinnu, litla verð bólgu og end ur­
heimt svip aðra lífs kjara og ann ars
stað ar um Norð ur lönd.
Lýð ræð is vakt in vill (1) setja lög
um eign ar hald og nýt ingu auð­
linda í sam ræmi við á kvæði nýrr ar
stjórn ar skrár um auð lind ir í þjóð­
ar eign; (2) tryggja að nýt ing ar rétti
auð linda í þjóð ar eigu sé út hlut að
á jafn ræð is grund velli, gegn fullu
gjaldi og til hóf legs tíma í senn;
(3) að lands menn upp skeri arð­
inn af eig in auð lind um; (4) halda
op in ber um orku fyr ir tækj um í al­
manna eigu og ekki selja Lands­
virkj un; (5) skoða nátt úr una sem
auð lind sem öll um ber að virða
og vernda í sam ræmi við mark mið
sjálf bærr ar þró un ar í þágu kom­
andi kyn slóða; (6) tryggja, að sjálf­
bær sveit ar fé lög njóti ná lægð ar
við auð lind ir sín ar og fái af þeim
rétt mæt an arð; (7) efla sjálf stæði
sveita stjórna og fjár for ræði í eig­
in mál um; (8) rýmka strand veiði­
heim ild ir; (9) örva fyr ir tæki með
skatta af slætti til að hasla sér völl
á lands byggð inni; og (10) byggja
Ís land upp sem ferða manna land
með hreina og ó spillta nátt úru.
Lýð ræð is vakt in vill hafa vak­
andi auga með land grunn inu um­
hverf is Ís land og gera til kall til
hlut deild ar í al þjóð leg um haf­
svæð um á norð ur slóð um. Þjóð­
in er yf ir boð ari Al þing is og hún
ein get ur á kveð ið, hvort Ís land
geng ur í ESB eða ekki. Al þingi
þarf að lúta vilja fólks ins í land­
inu í öll um mál um sem varða
fram sal full veld is. Lýð ræð is vakt in
tek ur ekki af stöðu til að ild ar Ís­
lands að ESB, þar eð mál inu verð­
ur ráð ið til lykta í þjóð ar at kvæða­
greiðslu. Samn inga við ræð ur við
ESB standa yfir og þeim ber að
ljúka, svo unnt sé að halda á fram
inn an eða utan ESB í sam ræmi við
vilja þjóð ar inn ar.
Stefnu skrá Lýð ræð is vakt ar inn ar
er lýst á gagn virku vef setri vakt ar­
inn ar, xlvaktin.is. Stefnu skrá in er
ekki meit l uð í stein, held ur mun
hún halda á fram að þró ast í sam­
ræmi við á bend ing ar, sem Lýð­
ræð is vakt in þigg ur með þökk um.
Þor vald ur Gylfa son.
Ým is legt á huga vert hef ur átt sér
stað í byggða mál um þrátt fyr ir erf­
ið leika vegna hruns ins og eft ir fylgj­
andi kreppu. Lít um á eft ir far andi:
„Sókn ar á ætl an ir lands hluta eru
sam eig in legt þró un ar verk efni
ráðu neyta og sveit ar fé laga. Verk­
lag ið sem byggt er á er ný sköp­
un í ís lenskri stjórn sýslu og vinn­
ur Stjórn ar ráð ið sem ein heild með
einn mála flokk, byggða mál."
„Mark mið ið er að færa auk in völd
og aukna á byrgð til lands hlut anna á
for gangs röð un og út deil ingu rík is­
fjár til verk efna á sviði byggða­ og
sam fé lags þró un ar sem ekki eru fal­
in öðr um með lög um. Til gang ur­
inn er að ná fram betri nýt ingu fjár­
muna og færa á kvarð ana töku nær
heima mönn um sem þekkja best til
að stæðna."
Of an greind ar til vitn an ir eru
af vef Sókn ar á ætl ana lands hluta
sem er á huga vert byggða verk efni
sem rík is stjórn in hef ur unn ið að
á liðn um árum og á vext irn ir ver­
ið að koma í ljós. Á grunni þess ar ar
vinnu hafa mörg verk efni sem miða
að efl ingu byggð anna kom ist á
lagg irn ar. Með al verk efna má nefna
dreif nám, al menn ings sam göng ur,
mark aðs setn ingu, vöru þró un o.fl.
Alls eru lagð ar 400 millj ón ir í þessi
verk efni á ár inu 2013. Mik il vægt er
að hafa í huga að verk efn in byggja á
stefnu mót un heima manna á hverju
svæði og snú ast því um þau at riði
sem fólk á hverju svæði tel ur brýn­
ast að sé sinnt. Á huga sam ir ættu að
kynna sér mál ið frek ar á eft ir far andi
vefslóð: http://stjornarrad.is/sl/.
Efl ing sveit ar fé lag anna
­ skýr ari stefna ­ gæti
ESB að ild hjálp að?
Á vett vangi sveit ar stjórn anna og þá
eink um inn an sam starfs fé laga og
stofn ana þeirra eins og Sam bands
ís lenskra sveit ar fé laga er stöðug
um ræða um þró un stjórn sýsl unn ar,
sam ein ingu sveit ar fé laga og á hrif
Evr ópu sam bands að ild ar Ís lands ef
af yrði. Sýn ist mér flest um finn ast
sem frek ari sam ein ing ar sveit ar fé­
laga sé besti kost ur inn til bættr ar
stjórn sýslu, betri þjón ustu og hag­
kvæm ari rekst urs og er það vel og
mjög í anda okk ar jafn að ar manna.
Eins má víða merkja á huga sveit ar­
stjórn ar manna á Evr ópu mál um og
at hygl is vert var að hlýða á for mann
Sam bands ís lenskra sveit ar fé laga
segja í út varps við tali 5. mars síð ast­
lið inn að ýmis sókn ar færi séu fyr ir
dreif býl ið með Evr ópu sam bands­
að ild. Byggða stefna sam bands ins
er ein föld, skil virk og hent ar okk­
ur vel. Dreif býl svæði sem búa við
í búa fækk un, hækk andi með al ald ur,
lækk andi mennt un ar stig og ein hæft
at vinnustig eru að margra mati bet­
ur sett inn an ESB en utan þar sem
byggða­ og at vinnu stefna sam­
bands ins er slík um svæð um hag­
felld.
Sveit ar fé lög in verða að styrkj­
ast með frek ari sam ein ing um og ef
þjón usta þeirra flyst við það á færri
staði verða þau, í sam starfi við rík­
is vald ið, að leggja stór aukna á herslu
á ó dýr ar og greið ar sam göng ur og
gott að gengi.
Sam fylk ing in vill á kom andi
árum beita sér fyr ir stefnu mót un í
byggða mál um sem bygg ir á raun­
hæfu mati og er lík leg til þess að ná
ár angri.
Hörð ur Rík harðs son
Höf und ur er í 3. sæti á lista Sam-
fylk ing ar inn ar í NV-kjör dæmi
Á Al þingi Ís lend inga þurfa að sitja
þing menn sem eru ó hrædd ir að
halda á lofti og berj ast fyr ir skoð­
un um sem ganga þvert á hags muni
valda mik illa ein stak linga og fyr ir­
tækja. Þar er nauð syn legt að eiga
full trúa sem láta ekki deig an síga
þó hags muna öfl in verji hags muni
sína með kjafti og klóm. Við þurf­
um að eiga full trúa sem við get um
treyst til að halda hinni rétt látu bar­
áttu á fram þó á móti blási, full trúa
sem sýna eld móð í störf um sín um
og eru sí vak andi yfir kjör um al þýðu
manna gagn vart þeim sem eign­
að hafa sér auð lind ir og lands gæði.
Við þurf um þing menn sem þekkja
land ið og fólk ið, full trúa sem hafa
deilt kjör um með því fólki sem veit­
ir þeim um boð í kosn ing um.
Bar áttu er þörf
Í kom andi kosn ing um er mý grút ur
fram boða og stefnu mál in fjöl þætt.
Það er því ekki síð ur nauð syn legt að
hyggja að mann val inu. Margt á gætt
fólk prýð ir fram boðs listana, en nú
er bar áttu þörf sem fyrr. Harð asti
bar áttu jaxl inn í fram boðs víg lín unni
er Ó lína Þor varð ar dótt ir. Hún hef­
ur á yf ir stand andi kjör tíma bili ver ið
ó þreyt andi í að halda á lofti marg­
hátt uð um hags muna mál um hinna
dreifðu byggða til lands og sjáv ar,
svo ötul að hún hef ur ekki átt mik ið
upp á pall borð ið hjá þeim sem verja
hvað harð ast að stöðu sína til auðs­
sköp un ar og brasks. Þeir vita hver
sveifl ar beittasta sverð inu og þeir
vita að hún mun halda því á fram
hvar sem tæki færi gefst til. Það er
því ósk varð manna sér hags mun­
anna að rödd henn ar og beitt ur
boð skap ur þagni á þingi.
Með vit að val
Og hvað gera bænd ur þá, þ.e.
venju leg ir kjós end ur? Kjósa þeir að
þessi gal vaska kona hverfi af þingi í
skipt um fyr ir enn einn karl inn? Það
yrðu ekki góð bítti fyr ir okk ur sem
telj um mik il vægt að tala hreina ís­
lensku um rétt indi fólks ins í land­
inu til auð linda og at vinnu.
Tryggj um því Ó línu ör uggt þing­
sæti í kosn ing un um.
Sveinn Krist ins son
Pennagrein
Pennagrein
Pennagrein Pennagrein
Djörf ung en
ekki dauf lyndi
Skýra stefnu í byggða mál um
Byggða stefna, strand svæða stjórn
og svæð is garð ur
Lýð ræð is vakt in: Þetta vilj um við
Eng inn veit hvert hann á að fara nema hann viti hvar hann er