Skessuhorn


Skessuhorn - 10.04.2013, Blaðsíða 10

Skessuhorn - 10.04.2013, Blaðsíða 10
10 MIÐVIKUDAGUR 10. APRÍL 2013 Um ræða um gjald töku við helstu nátt úruperl ur lands ins hef ur far ið vax andi und an far in miss eri ekki síst fyr ir þær sak ir að er lend um ferða­ mönn um hér á landi hef ur fjölg­ að til muna. Vegna þessa þarf með aukn um krafti að halda á fram að byggja upp og við halda að stöðu við perlurn ar og aðra fjöl farna ferða­ manna staði svo sem með lagn ingu göngu stíga og girð inga og upp setn­ ingu sal erna og upp lýs inga skilta svo ein hver dæmi sé nefnd. Meg­ in mark mið upp bygg ingar er að vernda nátt úr una og um leið bæta ör yggi og að gengi gesta að þeim. Allt þetta kost ar pen inga og hafa stjórn völd með ýmsu móti reynt að stuðla að upp bygg ingu á þess­ um nót um m.a. með lög um um gistin átta skatt sem lagst hef ur mis­ vel í fólk inn an ferða þjón ust unn ar á Ís landi og þyk ir skatt ur inn ein­ ung is leggj ast á hluta grein ar inn­ ar. Stjórn völd og hags muna að il ar í ferða þjón ust unni þurfa þess vegna að tefla fram nýrri lausn á mál inu enda fyr ir séð að inn an mjög fárra ára verði ár leg ur fjöldi er lendra ferða manna hér á landi kom inn yfir millj ón. Raun ar er því spáð að þeg ar á þessu ári verði fjöldi ferða­ manna kom inn yfir 800 þús und, þannig að hlut irn ir ger ast hratt. Með al þeirra hug mynda sem fram hafa kom ið er upp taka svo kall­ aðra nátt úrupassa, korta sem gest­ ir helstu nátt úruperlna og ferða­ manna staða lands ins verða að hafa við hönd ina þeg ar slík ir stað ir eru heim sótt ir. Fá já kvæð við brögð Með al þeirra sem hafa tal að fyr­ ir inn leið ingu nátt úrupass ans eru hjón in Kjart an Ragn ars son og Sig­ ríð ur Mar grét Guð munds dótt ir í Land náms setr inu í Borg ar nesi og hafa þau m.a. kynnt hug mynd sína á mál þing um um ferða­ og mark­ aðs mál að und an förnu. Að sögn Kjart ans hef ur hug mynd in feng ið já kvæð við brögð og seg ir hann sí­ fellt fleiri vísa í hana í ræðu og riti. „Við byrj uð um að hreyfa við þessu fyr ir nokkru og skrif uðu ég og Sirrý grein í Frétta blað ið síð ast lið ið sum ar á samt Dóru Magn ús dótt ur leið sögu manni þar sem við kynnt­ um hug mynd ina. Hún fékk nokk ur við brögð og vor um við til dæm is í kjöl far ið köll uð á fund í inn an rík is­ ráðu neyt inu þar sem emb ætt is menn inn an stjórn kerf is ins sem stóðu að frum varp inu um gistinátta skatt­ inn ræddu hug mynd ina við okk ur. Síð an þá hef ur þetta ver ið í gerj­ un í um ræð unni og hafa að il ar inn­ an ferða þjón ust unn ar með al ann ars tek ið upp hug mynd ina á samt fleir­ um," seg ir Kjart an. „Þó við kom­ um ekki beint að því að reka nátt­ úruperl ur er ljóst að þær draga fólk hing að til lands ins og þar af leið­ andi inn á gólf til okk ar í Land­ náms setr inu. Varð veisla þeirra til fram tíð ar skipt ir því veru legu máli fyr ir okk ur eins og alla lands menn og vilj um við með þessu leggja okk­ ar af mörk um til máls ins." Líkt og í lest ar kerf um Hug mynd in um nátt úrupass ann er ekki fast mót uð hug mynd held ur til­ laga að hag kvæmri og skyn sam legri lausn. En hvern ig sér Kjart an fyr ir sér að nátt úrupass inn gæti virk að í fram kvæmd? „Nátt úrupass inn ætti að geta virk að líkt og passi í neð­ an jarð ar lesta kerfi í er lend um stór­ borg um," svar ar hann. „ Þetta virk­ ar þannig að ferða mað ur kaup ir sér pass ann t.d. á 5.000 krón ur og fær þannig að gang að öll um nátt­ úruperl um. Síð an þarf ferða mað­ ur inn bara að passa upp á að hafa hann með sér þeg ar hann heim sæk­ ir perlurn ar okk ar. Eft ir lit ið yrði þannig að í hverj um lands hluta yrðu starfs menn á veg um nátt úrupass ans sem myndu vera á ferð inni reglu­ lega til að at huga hvort gest ir séu ekki með pass ann. Líkt og í lest­ ar kerf un um er lend is yrðu við ur­ lög háar sekt ir t.d. 50.000 krón ur. Með þessu fyr ir komu lagi komumst við hjá því að byggja upp gjald skýli og girð ing ar við nátt úruperlurn ar og get um frek ar lagt á herslu á upp­ bygg ingu vega, göngu stíga, girð­ inga, sal erna og ann arr ar nauð­ syn legr ar að stöðu," seg ir Kjart­ an sem seg ir kapps mál að hafa yf­ ir bygg ing una sem minnsta í rekstri nátt úrupass ans. Hann tel ur jafn­ framt mik il vægt að gæta jafn ræð­ is í gjald töku vegna nátt úrupass­ ans. „Til að pass inn mæti öll um jafn ræð is regl um þurfa Ís lend ing­ ar og aðr ir bú sett ir hér til lang­ frama að greiða fyr ir hann með ein­ hverju móti. Gjald ið yrði þó nokk­ uð minna en líta má svo á að skatt­ greið end ur hafi þeg ar greitt gjald ið í formi op in berra gjalda. Rík is vald­ ið gæti til dæm is eyrna merkt 1.000 krón ur á hvern skatt greið anda ár­ lega sem rynni í sjóði nátt úrupass­ ans, og þeir sem gefa upp til skatts nálgist hann með skatt lykli sín um á www.skattur.is," bæt ir Kjart an við sem seg ir gjald töku af lands mönn­ um ekki ó svip aða í hugs un og af­ slátt ar kort í Hval fjarð ar göng. Ferða menn vilja borga Að sögn Sirrýj ar kveðst hún ekki smeyk við að gjald tak an muni fæla er lenda gesti frá nátt úruperlun um og land inu sjálfu í leið inni. „Kann­ an ir með al ferða manna hafa sýnt fram á að ferða menn vilja greiða gjald fyr ir að gang að perlun um. Þetta er mik il vægt að hafa í huga. Gjald heimta sem þessi er þekkt í þjóð görð um er lend is t.d. í Banda­ ríkj un um og Ástr al íu með góð­ um ár angri. Hug mynd ina þarf að kynna vel og það þarf að segja við fólk að and virði pass ans renni til vernd un ar nátt úr unn ar og til að bæta þjón ust una. Á þess um for­ send um er fólk vilj ugt til að leggja sitt af mörk um," seg ir hún. Ár leg­ ar tekj ur nátt úrupass ans gætu orð ið um tals verð ar og með gjald tök unni ætti að fást mynd ar leg upp hæð til að nota til upp bygg ing ar. „Nú er fyr ir séð að inn an tíð ar komi hing að til lands ein millj ón ferða manna á ári og því á á lag ið á perlurn ar okk­ ar eft ir að aukast enn frek ar. Þess vegna þarf að finna lausn á þess­ um mál um. Segj um að ef 500.000 ferða menn keyptu pass ann á 5.000 krón ur, þá rynnu 2,5 millj arð ar inn í sjóði pass ans ár lega. Ár leg ar tekj­ ur pass ans ættu því að vera veru leg­ ar og nýt ast þjóð inni vel til upp­ bygg ing ar," bæt ir Sirrý við. Orð skili sér í að gerð um Fyrst og fremst verð ur nátt úrupass­ inn að vera ein falt kerfi að mati Kjart ans og Sirrýj ar og að sátt ríki um fyr ir komu lag þess. „Í svona verk efni er mik il vægt að öll fjár­ málaum sýsla sé gegn sæ og að sem minnst ur kostn að ur fari í rekst ur fé lag ins og um sýslu. Nátt úrupass­ inn þarf að vera sjálf bær og einnig fyr ir utan rík is batt er í ið svo pen ing­ arn ir hverfi ekki inn í hít ina þar. Við leggj um því til að nátt úrupass inn yrði rek inn sem op in bert hluta fé lag þar sem í stjórn sætu t.d. full trú­ ar stjórn valda á samt full trúa hags­ muna að ila í grein inni. Kerf ið þarf líka að vera sveigj an legt, t.d. mætti hugsa sér að fyr ir tæki sem skipu­ leggja ferð ir fyr ir hópa um land ið fengju pass ann með starfs leyfi sínu eða með greiðslu ár gjalds sem gæti ver ið viss pró senta af veltu, þannig að pass inn verði ekki byrði á fyr ir­ tækj um í ferða þjón ustu," segja þau. „Við vilj um þó taka fram að hér er um að ræða hug mynd sem er varp að fram til um ræðu og út færslu. Hún er þó sett fram í þeirri von um að orð in sem eru til alls fyrst fari að skila sér í að gerð um," segja þau Kjart an og Sirrý von góð um ár ang­ ur. hlh Mál tæk ið hvað ung ur nem ur gam­ all tem ur, gæti hæg lega átt við Heið ar Berg Brynjars son sem hér er á takka borð inu. Heið ar Berg er ný lega orð inn tveggja ára og son­ ur Brynjars Berg úr Borg ar nesi sem starfar sem hljóð mað ur í Hörpu. Í Silf ur bergi er þetta takka borð til að stýra hljóm burði sal ar ins og er það eng in smá smíði, en verð þess er á líka hátt og þriggja her bergja í búð ar. Heið ari Berg finnst fátt skemmti legra en að fá að fara með föð ur sín um í vinn una og fikta um leið að eins í hljóð borð um húss ins og skoða há talar ana og öll hin tæk­ in. mm Fyr ir tæk ið Sæ frost leig ir frysti pláss og að stöðu í slát ur hús inu í Búð ar­ dal. Á grá sleppu ver tíð inni í fyrra var byrj að að frysta grá sleppu á Kína mark að með góð um ár angri. Blást urs fryst ar eru í frysti geymsl­ un um í Búð ar dal og hef ur grá­ slepp an ver ið laus fryst. Gísli Bald­ urs son einn eig enda Sæ frosts seg­ ir að Kín verj un um líki mun bet ur að fá grá slepp una til sín laus frysta en í blokk um. Fyr ir hana lausa fá ist hærra verð og eft ir spurn in sé mik il eft ir þess ari af urð, sem þýði hækk­ andi af urða verð. Gísli seg ir út lit fyr ir að mik ið magn verði fryst á grá sleppu ver tíð inni sem er ný byrj­ uð og standi vænt an lega fram í júlí. Sæ frost er í eigu Gísla og son­ ar hans Bald urs sem og ann arra feðga, Bjarna Krist jáns son ar og Breka Bjarna son ar á Auðs haug á Barða strönd. Feðgarn ir hafa hvor­ ir um sig yfir þrem ur bát um að ráða á ver tíð inni, þeg ar hún byrj­ ar á þeirra svæði inn an skamms. Í við skipt um við fyr ir tæk ið er út gerð á Hólma vík sem ger ir út tvo báta, þannig að fryst verð ur grá sleppa frá að minnsta kosti átta bát um á grá­ sleppu ver tíð inni núna. „ Þetta hef ur spurst út til fleiri út gerða, sér stak­ lega hér vest ur und an þannig að við eig um von á fleir um í við skipti," seg ir Gísli. Að spurð ur sagði Gísli að fryst­ ing in væri kom in vel af stað núna á ver tíð inni og ætti eft ir að aukast. Í síð ustu viku voru fryst um átta tonn frá bát un um á Hólma vík og aukn ing yrði á næstu vik um. Gísli sagði að einnig yrði send út prufa af heilfrystri grá sleppu. Það væri til­ raun í því að skapa við bót ar mark­ að fyr ir grá sleppu hrogn, en sala á hrogn um er treg um þess ar mund­ ir. „Við höf um al veg trú á því að ef það geng ur að senda hana heilfrysta þá muni Kín verj an um líka að fá hrogn in með," seg ir Gísli Bald urs­ son. þá Gísli Bald urs son í Sæ frosti með laus frysta grá slepp una sem Kín verj ar eru mjög hrifn ir af. Hækk andi verð á laus frystri grá sleppu fyr ir Kína mark að Hljóð mað ur fram tíð ar inn ar Hug mynd um nátt úrupassa fær auk in hljóm grunn Kjart an Ragn ars son og Sig ríð ur Mar­ grét Guð munds dótt ir ( Sirrý) í Land­ náms setr inu í Borg ar nesi. Hraun foss ar í Borg ar firði eru dæmi um fjöl sótta ís lenska nátt úruperlu. Ljósm. Mats Wibe Lund.

x

Skessuhorn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.