Neytendablaðið - 01.06.2009, Blaðsíða 4

Mörgum þykir súrt í broti að greiða kostnað sem myndast vegna
vanskila enda getur kostnaðurinn verið fljótur að hlaðast upp.
Málum sem snúa að vanskilum hefur fjölgað hjá Neytenda-
samtökunum undanfarið.
Mikilvægt að bregðast við
Ef fólk er í fjárhagslegum vandræðum og sér sér ekki fært að
standa í skilum við kröfuhafa er fyrsta skref að reyna að semja
við kröfuhafana. Það er ávallt betra að reyna öll úrræði til þrautar
heldur en að sitja aðgerðalaus og vona það besta. Hægt er að leita
til Ráðgjafastofu um fjármál heimilanna eða til þjónustufulltrúa
viðskiptabankanna.
Ný lög mikil réttarbót
Ný innheimtulög tóku gildi í byrjun árs en þá hafði frumvarp um
innheimtulög verið lagt fyrir þingið átta sinnum, fyrst árið 1998. Í
lögunum er lögð áhersla á að innheimtuaðilar leggi stund á góða
innheimtuhætti þannig að skuldari sé ekki beittur óhæfilegum þrýst­
ingi eða honum valdið óþarfa tjóni eða óþægindum. Í reglugerð er
kveðið á um hámarksfjárhæð innheimtukostnaðar en fyrir setningu
reglugerðarinnar höfðu innheimtuaðilar nokkuð frjálsar hendur
varðandi þann kostnað sem þeir kröfðu skuldara um vegna vanskila.
Neytendasamtökin fagna því að þessi lög og reglugerð hafi loksins
verið sett enda um gamalt baráttumál samtakanna að ræða.
Verður að senda innheimtuviðvörun
Þegar krafa er ekki greidd á gjalddaga eða eindaga (ef hann er
tilgreindur), hefst venjulega innheimtuferli sem getur falið í sér
umtalsverðan kostnað fyrir skuldara ef ekki er úr bætt. En hvernig
fer innheimtuferlið fram?
Þegar vanskil hafa átt sér stað á greiðslu peningakröfu skal kröfuhafi
eða innheimtuaðili senda skuldara eina skriflega innheimtuviðvörun.
Slíkt er kallað fruminnheimta. Þar skal meðal annars koma fram
að skuldari megi vænta frekari innheimtuaðgerða verði krafan ekki
greidd innan tiltekins tíma, en skuldara er þannig gefið færi á því
að greiða skuld sína áður en kostnaður vegna vanefndanna hækkar
enn frekar. Kostnaður vegna slíks viðvörunarbréfs skal ekki vera
hærri en 900 kr. Ef kröfuhafi lætur þessa viðvörun koma fram á
greiðsluseðli og sendir hana fyrir gjalddaga getur hann ekki krafist
kostnaðar vegna viðvörunarinnar.
Bannað að hlaða á gjöldum
Kröfuhafa eða innheimtuaðila er óheimilt að bæta vanskilagjöldum
eða öðrum gjöldum við skuldina við fruminnheimtu. Slíkt tíðkaðist
gjarnan hér áður fyrr. Neytendasamtökin fagna því að þessi gjald­
taka sé nú bönnuð, enda gat fjárhæðin sjaldnast talist hófleg og
hún endurspeglaði ekki endilega vinnu kröfuhafa eða innheimtu­
aðila við innheimtu skuldar.

Milliinnheimta næsta stig
Eftir að innheimtuviðvörun hefur verið send og ljóst er að skuldari
hefur ekki greitt kröfuna er heimilt að setja kröfu í svokallaða
milliinnheimtu. Kröfuhafa eða innheimtuaðila er þá heimilt að
halda innheimtuferlinu gangandi með því að senda svokallað milli­
innheimtubréf (innheimtubréf) og hámarkskostnaður sem krefja má
skuldara um vegna þess er á bilinu 1.250 til 5.500 kr. Upphæðin fer
eftir því hve höfuðstóll kröfunnar er hár. Innheimtuaðili hefur val
um það hvort hann sendir þetta milliinheimtubréf yfir höfuð. Þá má
innheimtuaðili hringja eitt símtal í milliinnheimtu ef samband næst,
en ekki má innheimta meira en 500 kr. fyrir það. Rétt er að benda
Vanskilakostnaður
og innheimta
Það er dýrt að lenda í vanskilum þrátt fyrir að ný innheimtulög bæti réttar­
stöðu skuldara. Hér er innheimtuferli rakið í stuttu máli
 NEYTENDABLA‹I‹ 2. TBL. 2009