Ægir - 01.06.2006, Page 28

28
V I Ð T A L
óx fiskur um hrygg í Noregi og þörfin
varð meiri og meiri fyrir skip fyrir olíu-
iðnaðinn fóru þeir í auknum mæli yfir í
þann geira. Núna er stofan til dæmis að
hanna stærsta olíuleitarskip sem smíðað
hefur verið í heiminum þegar það verð-
ur afhent.“
Skipsteknisk hefur hlotið fjölda viður-
kenninga fyrir hönnun á skipum og má
þar nefna „Ship Design of the Year“ árið
2003 fyrir norska hafrannsóknaskipið
GO SARS.
Margt framundan
Hjá STS Teiknistofu er í farvatninu viða-
mikið verkefni sem er hönnunarvinna á
færeysku línuveiðiskipi, sem er ætlunin
að smíða á Spáni. „Hugmyndin er að við
sjáum um allan „teikningapakkann“ og
ef til kemur þarf að fjölga starfsmönnum
á STS Teiknistofu. Þetta verkefni er líka
ávöxtur samstarfs okkar við Skipsteknisk
AS,“ segir Bjarni.
Miður góð staða íslensks
skipasmíðaiðnaðar
Bjarni segir að ekki þurfi að hafa mörg
orð um íslenskan skipasmíðaiðnað. Því
miður sé hann því sem næst dauður.
„Iðnaðarráðherra getur skipað eins
margar nefndir og hann vill til að fjalla
um íslenskan skipasmíðaiðnað, en það
er til einskis, niðurstaðan er og verður
alltaf sú sama. Íslendingar munu að
óbreyttu ekki smíða „alvöru“ fiskiskip
framar. Það þýðir ekkert að berja hausn-
um við steininn með það. Því miður er
það svo að við erum ekki samkeppnis-
færir í verðum og verkkunnáttan í ís-
lenskum skipasmíðaiðnaði hefur smám
saman verið að dvína. Ég tel að við
séum ágætlega í stakk búnir til þess að
annast viðhald og viðgerðir skipa, en
þegar komið er út í flóknari nýsmíða-
vinnu erum við ekki lengur samkeppnis-
færir. Þetta er því miður staðreyndin.
Svo kemur það líka til að nýliðunin í
þessum geira er hverfandi lítil, hvort sem
er í okkar hönnunarhluta eða iðnaðar-
vinnunni. Við sem erum að vinna við
þessa grein í dag, þ.e. kunnum að hanna
skip hér á Íslandi, erum flestir á svipuð-
um aldri og eftir fimmtán til tuttugu ár
eða svo verðum við ekki lengur í þessu.
Ég veit ekki eins og staðan er í dag
hverjir ætla að taka við af okkur. Það er
hins vegar afar mikilvægt að þekking
eins og við búum yfir verði áfram til í
landinu og ég vil meina að fyrir Akureyri
sé ákaflega mikilvægt að teiknistofa eins
og við rekum sé hér í bænum. Ég veit
nokkur dæmi þess að stór viðhaldsverk-
efni hafa komið í Slippinn hér beinlínis
vegna okkar tengsla við viðkomandi út-
gerðir. Hefðu þessi tengsl ekki verið, er
harla ólíklegt að þessi verkefni hefðu
komið hingað til Akureyrar.“
Slæm þróun
Bjarni segir að því miður hafi það verið
svo að stjórnvöld á Íslandi hafi horft of
þröngt á kosti í atvinnulífinu. „Við vitum
öll að það er verið að framleiða plast
sem er sterkara en stál og í framtíðinni
verða skip sem smíðuð verða úr plasti
sífellt stærri og því mun álið ekki ná
frekari fótfestu í skipaiðnaðinum og allir
vita að nú þegar eru menn farnir að
framleiða flugvélar úr plasti og plastið
ryður sér einnig til rúms í bílaiðnaðinum.
Bjarni Ásmundsson er fæddur í Reykjavík, fluttist snemma til
Húsavíkur, en hefur búið á Akureyri með hléum undanfarin
rúm tuttugu ár.
„Að loknu landsprófi vildi ég ekki fara í menntaskóla eins
og allir hinir og valdi að fara í Vélskóla Íslands, þar sem ég
tók fjórða stig vélstjórnar á fjórum árum. Mér skilst að ég sé
yngsti vélstjóri með fjórða stig sem hefur útskrifast úr Vél-
skólanum, en ég var rétt orðinn tvítugur þegar ég lauk þar
námi. Að námi loknu fór ég á sjóinn, var meðal annars á
hvalbátum á sumrin, fór haustið ‘77 nokkra mánuði á loðnu-
skip, en fluttist síðan til Akureyrar og varð vélstjóri á togur-
um Útgerðarfélags Akureyringa. Meðal annars var ég 1. vél-
stjóri og leysti af sem yfirvélstjóri á Svalbak EA í tvö ár. Ég
leysti síðan af á Svalbak og öðrum skipum félagsins allt til
ársins 1993. Vélstjórn á sjó lauk síðan endanlega með vél-
stjórn á Björgu Jónsdóttur ÞH á loðnuvertíð árið 1995.
Ástæðan fyrir því að ég ákvað að fara í skipatæknifræði í
framhaldi af vélstjórninni var sú að einhvern tímann vorum
við félagarnir, ég og Friðrik J. Friðriksson, sem var yfirvél-
stjóri á Svalbak, að skoða fyrirkomulagsteikningu af skipinu,
sem okkur fannst vera mjög vel gerð í alla staði. Við héldum
að við vissum allt um skipið, sem við í raun gerðum s.s. vél-
búnaðinn um borð í skipinu og sömuleiðis þóttumst við vita
allt um rafkerfið, en hins vegar vorum við sammála um það
að við vissum ekkert um skrúfuna og hvernig hönnun henn-
ar væri hugsuð eða þá hvernig hún vann. Ég fór að fletta
bókum um skipið, en fannst ég ekki fá nægilega góð svör
við spurningunni um innstu leyndardóma skrúfunnar. Þegar
ég síðan kom í land eftir þennan túr fór ég að velta vöngum
yfir því hvort ég gæti farið í nám og fengið þeirri spurningu
svarað hvernig skrúfa væri hönnuð og búin til! Í framhaldinu
fór ég í raungreinadeild Tækniskóla Íslands og síðan í fjög-
urra ára nám í skipatæknifræði í Helsingör í Danmörku. Þar
lærði ég að vísu helling um skrúfur en þó aðallega um
hönnun skipa yfirleitt og miklu meira en það!! Þetta er fín
menntun, sem hefur nýst mér vel. Ekki sakar heldur að hafa
vélstjórnarnámið og starfsreynslu sem vélstjóri úti á sjó með í
farteskinu.“
Skrúfan á Svalbak var örlagavaldur!
Bjarni Ásmundsson við skrifborðið á STS Teiknistofu við Tryggvabraut á Akur-
eyri.
Eftir tíu ár eða svo átta menn sig
kannski á því að þrátt fyrir allt
séum við Íslendingar fiskveiðiþjóð
og þá kann með sama framhaldi að
verða lítið um skip og verkkunnátt-
an af skornum skammti
aegirjuni06qxp 7/7/06 1:17 PM Page 28