24 stundir - 03.11.2007, Qupperneq 49

Edda Andr és dótt ir frétta-þul ur hef ur sent frá sér bók ina Í öðru landi en þar fjall ar hún með al ann-ars um bar áttu föð ur síns
við alz heim er. Edda seg ir bók ina
þó ekki vera veik inda sögu. „Þetta
er saga úr líf inu, saga dæmi gerðr ar
ís lenskr ar al þýðu fjöl skyldu. Lýs ir
sorg og gleði, skini og skúr um,
eins og líf ið er. Þetta er líka sam fé-
lags saga af því að hún geym ir minn-
ing ar brot og lýs ir tíð ar and an um
hverju sinni,“ seg ir hún.
Af hverju skrif að irðu bók ina?
„Það má segja að þessi bók hafi sí-
ast inn smátt og smátt. Kveikj an er
sjúk dóm ur föð ur míns sem virt ist
skella mjög skyndi lega á. Fyrstu ein-
kenn in bentu til þess að pabbi væri
að verða gam all en svo reynd ist
ekki vera. Hann var langt leidd ur
þeg ar hann lagð ist inn á spít ala;
hafði tek ist að leyna sjúk dómn um
lengi. Hann var orð inn kvíð inn og
ótta sleg inn. Þeg ar hann kom inn
á spít al ann sagði hann: Nú er allt
bú ið hjá mér. Hann vissi að hverju
stefndi. Hann var næm ur mað ur.
Hann kom inn á spít al ann í mars-
mán uði og lést í byrj un nóv emb er.
Ég hef aldr ei skynj að tím ann jafn
sterkt og á þess um mán uð um.
Hann kom og þjapp aði sér að mér.
Mér fannst ég skynja, eft ir því sem
á leið, að tími pabba væri að fjara
út og ég vissi að kafla í lífi mínu
myndi ljúka um leið. Þann ig kom
þessi bók og sagði: Skrif aðu mig.“
Ég veit að þú ert mik il prí vat-
mann eskja en í þess ari bók ertu að
op in bera sjálfa þig að vissu leyti.
Ertu ekk ert smeyk við það?
„Það er skrýt ið hvern ig ég upp lifi
þetta. Ég tók þá ákvörð un að ef ég
ætl aði að skrifa um föð ur minn að
hon um for spurð um þá þyrfti ég
að fara með hon um í þessa ferð. Ef
ég ætl aði að gefa af hon um þá yrði
ég um leið að gefa af sjálfri mér.
Ég spurði mig líka hvort það gæti
ver ið að ég væri að skrifa bók ina í
óþökk hans. Á ein hvern hátt fannst
mér ég fá það svar að svo væri ekki.
Nei, ég er sátt við að gera þetta
svona. Þetta er á viss an hátt opn un
á mín um ka rakt er og upp runa
mín um en ég á líka margt ósagt.“
Þú seg ist hafa feng ið svar.
Hvað an kom það svar?
„Svar ið kom inn an frá. Mað ur veit
í hjarta sínu þeg ar mað ur er að gera
rétt. Þetta er eins kon ar kveðju bók
og ég gerði hana eins fal lega og mér
var unnt. Bet ur gat ég ekki gert.“
Heims mað ur úr sjáv ar þorpi
Það hlýt ur að hafa ver ið erf itt að
horfa á föð ur sinn verða alz heim er
að bráð.
„Það eina sem ég vissi um alz-
heim er var að tengda móð ir vin-
konu minn ar veikt ist af þess um
sjúk dómi. Hún stóð einn dag í
húsi sínu í Breið holti og horfði út
um glugg ann þar sem Reykja vík
breiddi úr sér og sagði: „Mik ið
hef ur Blöndu ós stækk að.“
Ég held að all ir sem fylgj ast
með for eldr um sín um eða að stand-
end um verða alz heim er að bráð
finni fyr ir létti þeg ar hægt er að
hlæja og bless un ar lega gerð ist
oft eitt hvað fynd ið í veik ind um
pabba. Mamma var hjá pabba á
spít al an um á dag inn og stund um
komu til þeirra gest ir og þá lét
mamma móð an mása og pabbi sat
hjá. Stund um horfði hann stíft á
hana þar sem hún tal aði og sagði:
„Hverju ertu að ljúga núna, Svava?“
Þá gát um við ekki ann að en hleg ið.
Það var mjög sorg legt að sjá
hann fara svona, mann sem bar
allt af með sér að hann bygg ist við
ein hverju af líf inu. Hann var heims-
mað ur þótt hann kæmi frá fá tæku
sjáv ar þorpi, Vík í Mýr dal. Hann
var verka mað ur og sjó mað ur, vann
við brú ar gerð og vega gerð og í hval-
stöð inni í Hval firði lengst af. Ná vist
hans var sterk. Hann hafði milda
og fal lega fram komu. Í hon um
var þung und ir alda til finn inga en
hann var ekki allt af að tjá þær.
Hann hafði mikla þörf fyr ir að
ferð ast og skoða söfn og lista verk.
Hann las mik ið og mál aði mynd ir.
Al veg frá því hann var strák ur
keypti hann bæk ur og las þær.
Hann var leið bein andi minn í þeim
efn um og leiddi mig á þögl an hátt
gegn um helstu bók mennta verk in.
Mér fannst ég fá há skóla mennt un
hjá hon um.
Í veik ind un um var dap ur legt
að sjá hvern ig allt það fín lega
sax að ist af hon um og hann varð
gróf ari í hreyf ing um og tali.
Stund um hvarf l aði að mér sú
und ar lega hugs un að það væri
að brjót ast út ann ar mað ur sem
hefði bú ið í hon um en við ekki
þekkt. Þetta var auð vit að rang-
hug mynd mín.“
Í bók inni kem ur fram að fað ir
þinn var barn þeg ar hann horfði
á yngri bróð ur sinn drukkna,
ann ar bróð ir drukkn aði síð ar í
sjó. Þess ir at burð ir hljóta að hafa
mót að hann mjög.
„Ég er viss um að þess ir at burð ir
mót uðu hann. Hann impr aði á
þeim ann að slag ið og á ein hvern
hátt sí uð ust þeir inn í huga minn.
Ég skoð aði stund um mynd af
eldri bróð ur hans sem hann átti
í al búmi heima. Eng in mynd var
til af yngri bróð ur hans sem hann
horfði á drukkna. Pabbi var allt af
að teikna og sagði sjálf ur að yngri
bróð ir hans hefði ver ið mik ill teikn-
ari. Kannski var pabbi að mála í
gegn um bræð ur sína tvo.“
Bæk ur kenna um burð ar lyndi
Þetta er ein stak lega fal lega skrif uð
bók. Við lest ur inn hugs ar mað ur
með sér að höf und ur sem hafi svo
góða stíl gáfu hljóti að hafa skrif að
skáld skap. Áttu efni í skúff um?
„Ég hef skrif að nokkr ar smá sög ur
en er ekki einu sinni viss um að
ég eigi þær í skúff um. Ég dund aði
mér við að skrifa þær og sax aði
þær nið ur þar til ekk ert varð eft ir
nema skeyti. Ætli þær hafi ekki
bara ver ið stíl æf ing ar? Ég var blaða-
mað ur í mörg ár og skrif aði við töl
og fleira og hef un un af að skrifa
og vildi helst loka mig af inni í her-
bergi og skrifa.“
Bók in þín fjall ar um svo margt,
þar á með al um bæk ur. Þarna
kem ur fram að uppá halds bók
Mér fannst ég
skynja, eft ir því
sem á leið, að
tími pabba væri
að fjara út og ég vissi að
kafla í lífi mínu myndi
ljúka um leið. Þann ig kom
þessi bók og sagði: Skrif-
aðu mig.
LAUGARDAGUR 3. NÓVEMBER 2007 49stundir
Eftir Kolbrúnu Bergþórsdóttur
kolbrun@24stundir.is
HELGARVIÐTALIÐ
Mað ur veit
í hjarta sínu
þeg ar mað ur er
að gera rétt. Þetta
er eins kon ar kveðju bók
og ég gerði hana eins
fal lega og mér var unnt.
Bet ur gat ég ekki gert.