Húnavaka - 01.05.1998, Qupperneq 107

GRIMUR GISLASON, Blönduósi:
Jólaferð fyrir um það bil
60 árum
Ég bið ykkur að hverfa með mér til baka í tímatalinu, svo sem um sextíu
ár. Það var rétt fyrir jólin eins og núna. Aðstæður voru þá svo ólíkar að
varla er sambærilegt. Nýi tíminn hafði að nokkru hafíð innreið sína en
tíðarfarið var eins ólíkt því sem nú er og hugsast gat. Þá var kominn
ósvikin vetrartíð með frosti og snjó en nú er sem á sumardegi sé og svo til
autt upp í fjallabrúnir og öll vatnsföll auð. Vegir og samgöngutæki voru
þá miklu frumstæðari, bílar að \asu komnir en ekki almenningseign og
lélegir vegir lokuðust gjarnan við fyrstu snjóalög. En nú þurfti að fara að
sækja eitt og annað til jólanna. Umrædd ferð var farin framan úr Vatns-
dal til Blönduóss. Osköp auðvelt fyrirtæki í dag, jafnvel hægt að ljúka
ferðinni á þremur klukkustundum ef erindi eru ekki því meiri. Þá tók
jólaferðin varla skemmri tíma en jafnmarga daga eða þrjá sólarhringa.
Það hafði samist svo um að við færum saman til Blönduóss, Jónas Sig-
fússon í Forsæludal og ég. Vatnsdalsá var löngu ísilögð og snjór yfir öllu.
Samgöngutækið var hestur og sleði og síðan kerra er sleðafæri þraut. Ég
fór fyrir foreldra mína í Saurbæ en Jónas átti fast að 10 km lengri leið
innan úr dalbotninum. Faðir minn lagði til ferðabúnaðinn. Dráttarhest-
urinn var rauðblesóttur klár, keyptur frá Ljótshólum í Svínadal, enginn
garpur að kröftum auk þess kjarklítill og sérhlífmn en mátti kallast þæg-
ur. Sleðann hafði ég sjálfur smíðað með aðstoð frænda minna á Hauka-
gili með járnabúnað og var hann nýlegur og traustur. Vegna ríkjandi
hefðar og sparnaðarsjónarmiða voru hestar hýstir á fáum bæjum í daln-
um framan af vetri þótt faðir minn hefði þá reglu að hýsa tvo klára strax
að liðnum veturnóttum. Var þeim beitt á daginn en gefin tugga á kvöld-
in og moð frá kúnum sem var raunar besta fóður ef það var gefið jafnóð-
um og ekki látið hitna í því.
Komið var fram um miðjan dag er við Jónas lögðum upp frá Saurbæ.
Veður var að vísu sæmilegt, norðaustan kul en dimmt í lofti. Vatnsdalsá
var komin á traustan ís eins og áður er getið. Við vissum nokkuð glögg-
lega hvar afætur voru og vakir mynduðust sem þyrfti að varast. Oglöggt