Húnavaka - 01.05.1998, Side 124

122
HUNAVAKA
°g gljúpt og því örðugt að fara um það sums staðar af þeim sökum. Sig-
urður á Hnjúki hefur þá spaugsömu athugasemd eftir Stefáni Pálmasyni,
sem lengi var bústjóri á Korpúlfsstöðum, að réttast væri að flóra allt Þing-
eyraengið til að sláttuvélarhestarnir sykkju síður í. Miðað við önnur svæði
landsins voru hestasláttuvélar teknar tiltölulega snemma í almenna notk-
un í Þinginu. Víðast annars staðar voru tún enn að miklum hluta óslétt
og heyskapur á sléttum, véltækum engjum það takmarkaður að ekki var
grundvöllur fyrir sláttuvélanotkun. Þar sem heyjað var á annarri útjörð,
svo sem votlendum mýrum, var ekki mögulegt að koma vélum \ið.
Þar sem var þurrt var slegið niður en þar sem blautara var um en þó
véltækt þurfti að nota skúffu. Ytt var eða mokað úr skúffunni með vissu
millibili svo að mynduðust garðar. Tekið var úr görðunum og flutt á
þurrkvöll á hestasleða. Þegar leið fram á 3. áratuginn voru notaðar
tveggja hesta ýtur við að ýta blautu heyi á þurrt en það var vandasamt
verk því ýtan vildi fara yfir garðinn og bæla hann. Einnig var erfítt að rífa
úr ýtunum og þar að auki útskeist heyið talsvert þar sem leirugt var. Var
sleðinn því af mörgum tekinn fram yfir ýtuna við að færa hey á þurrt.
Víða var svo langt á góðan þurrkvöll að það varð að nota sleða frekar en
ýtu.
Þar sem svo blautt var um að ekki var hægt að slá með vél voru notað-
ir hinir gömlu hættir að slá með orfí og ljá, raka saman með hrífu og
flytja á þurrt með sleða. Sinna varð um heyið á þurrkvelli eingöngu með
hrífum allt fram urn 1940 en þá koniu léttar he)vinnuvélar til sögunnar
til að raka og rifja með. A einstöku bæjum voru múgavélar komnar fyrr.
Þessar elstu vélar gátu bæði rifjað og rakað. Hrífurnar héldu þó áfram
gildi sínu því hestavinnuvélarnar önnuðu ekki alltaf öllu sem gera þurfti
og ekki heldur alls staðar hægt að koma þeim við. Múgavélarnar rökuðu
auk þess svo illa að raka varð upp eftir þær. Við samantekningu var notuð
hestaýta til að ýta heyinu að sæti eða fúlgu.
Við framræsluna 1945-49 gjörbreyttust aðstæður til að nota vélar við
heyskapinn víðast livar á enginu og var það auðvitað höfuðávinningur
framkvæmdanna. Hægt var að slá með hestasláttuvél \íða þar sem áður
hafði orðið að slá með orfi og ljá. Afram var slegið með þeim verkfær-
um þar sem óslétt var, í stararkömpum og á áveitugörðunum. Hægt var
að þurrka hey á stærri svæðum, verulega minni fyrirhöfn var að því að
flytja hey á þurrt og rakstrar- og rifjingavélar nýttust betur. Um þetta leyti
var sú nýjung tekin upp \ið slátt að nota rimaskúffur og létti það starf
sláttumannsins til muna. Hins vegar útskeist heyið meira þegar rima-
skúffur voru notaðar en áður á meðan blikkskúffur tíðkuðust. Sláttumað-
ur kastaði heyinu úr skúffunni þannig að það lenti fí'rir aftan vélina og
tróðst því ekki niður i næsta hring. Þegar rimaskúffur voru notaðar rann
heyið aftur úr skúffunni þegar umgjörðinni var kippt upp og lá eftir al-