Húnavaka - 01.05.1998, Page 134

132
H Ú N AVA K A
gegnum vindilinn og negldur ofan í trékubb það langt að leðurplatan
fór að herða að hrosshársvindlinum. Sumir notuðu svokallað naf í stað-
inn fyrir nagla. Það var skrúfa með tvíhandfangi sem skrúfuð var niður í
kubbinn.
Næst var tekið til við að spinna hrosshárið. Spunnið var á trésnældu
sem snúið var í annarri hendi. Það verk var mjög erfitt, einkum þegar
komið var mikið á snælduna. Þegar snældan var orðin full var vafið ofan
af henni í hnykil. Síðan var tvinnað saman úr tveimur eða fleiri hnykl-
um á sömu snældu. Hrosshárið var allt spunnið áður en tekið var til við
að flétta reipin eða annað úr því. Til voru hrosshársrekkar en þá sá ég
ekki notaða.
Þegar flétta átti reiptagl var fyrst búið til auga, snæri fest í það og
bundið í stoð eða eitthvað sem ekki lét undan. Rúmstuðlar komu sér vel
sem haldgott móttak. Það var ágæt dægrastytting að flétta tögl. Sjaldan
voru tögl höfð einlit, oftast var fléttað saman svart og hvítt eða rautt og
aðrir litir. Ekki skal neitt fullyrt um það hvort það var gert til skrauts að
hafa reipin skjöldótt eða það var til þess að ef reipi týndust af klökkum
yrði auðveldara að koma auga á þau væru þau tvílit. Búið var vel um end-
ann á taglinu að fléttíngu lokinni, vafið um hann og saumað fyrir til þess
að endinn raknaði ekki upp.
Silarnir, sem svo voru kallaðir, náðu frá reipisenda í hagldir og voru
unnir úr taglhári. Það var mörgum sinnum sterkara en faxhár og mátti
heita óslítandi. Klakkasili var líka gerður úr taglhári. Hagldirnar voru
ýmist úr tré, horni eða járni.
Reipi voru líka unnin úr ull. Þau fóru betur með hendur bindings-
manna en entust mikið skemur. Þessi heimavinna á reipum var eflaust
framkvæmd tíl að nota hrosshárið og spara peninga en af þeim var oft lít-
ið á mörgum bæjum hér áður fyrr. Kaðalreipi notuðu sumir þeir bændur
sem ekki unnu sín reipi heima.
Þegar bundið var á mörgum hestum og heybandsleið löng var dagur
tekinn snemma. Farið var að smala hestunum saman í birtingu því að
mikið verk var að leggja reiðing á marga hesta. Best þótti að nota sama
reiðing á sama hestinn allt sumarið. Bestar voru reiðingsdýnur úr reið-
ingsristu eða mel. Sumir notuðu hey í dýnur en það var afleitt. Heyið
vildi fara í hnúta og þá gátu hestarnir meiðst. Klifberar voru yfirleitt úr
tré og klakkar líka. Járnbogar voru þó til og járnklakkar og á þeim út-
búnaður til að hleypa báðum sátum niður í einu með því að kippa í
spotta. Þeir klakkar voru á hjörum og lögðust niður um leið og tekið var
í spottann. Þetta þoldu ekki allir hestar ef þeir voru viðkvæmir eða fæln-
ir. Gjarðirnar voru mest ofnar úr hrosshári með sylgjur á öðrum endan-
um sem móttökin voru þrædd í er reiðingurinn var girtur fastur á
hestínn. Móttökin voru úr mjóum kaðli eða leðurrenningum og þrædd í