Dagblaðið Vísir - DV - 23.08.2010, Blaðsíða 22

22 úttekt 23. ágúst 2010 mánudagur
Samkvæmt skýrslu frá Lýðheilsustöð eru hjartasjúkdómar algengasta dánarorsök þeirra Íslendinga sem
deyja vegna samblands sjúkdóma og áfengis- og vímuefnaneyslu. ný rannsókn frá háskóla í Seúl gefur til
kynna að þeir sem drekka mikið áfengi og eru með of háan blóðþrýsting eru í mun meiri hættu á að þjást
af alvarlegum hjartavandamálum.
margir telja rauðvín gott fyrir hjartað en sam-kvæmt nýrri rannsókn er stórhættulegt fyrir
fólk með of háan blóðþrýsting að
drekka mikið áfengi eða stunda svo-
kallaða lotudrykkju. Þetta eru nið-
urstöður vísindamanna við Yonsei-
-háskólann í Seúl en fjallað er um
rannsóknina á vef CNN-fréttamið-
ilsins. Menn hafa lengi vitað að of
hár blóðþrýstingur eykur líkur á
hjartasjúkdómum og hjartaslagi
auk þess sem óhollusta mikillar vín-
drykkju ætti ekki vera vera nein-
um dulin, en samkvæmt rannsókn-
inni margfaldast vandamálin þegar
þetta tvennt kemur saman.
Í rannsókninni var rúmlega sex
þúsund manns, 55 ára og eldri, fylgt
eftir í tvo áratugi. Þeir sem mæld-
ust með of háan blóðþrýsting og
drukku tólf eða fleiri áfenga drykki
í einu voru fimm sinnum líklegri
til að þjást af vandamálum tengd-
um hjartanu. „Mikil drykkja eykur
á vandræðin og það meira en lít-
ið,“ segir Brian Silver, taugasérfræð-
ingur við Henry Ford-háskólann
í Detroit í Michigan og talsmaður
American Heart Association. Vís-
indamenn sem stóðu að rannsókn-
inni geta ekki með vissu sagt til um
það hvort mikil áfengisneysla bein-
línis valdi hjartasjúkdómum þeirra
sem hafa of háan blóðþrýsting þar
sem tímalengdin sem drykkjan átti
sér stað og tímalengd veikindanna
voru ekki teknar með í reikning-
inn. „Það eru til rannsóknir um að
áfengisdrykkja geti aukið blóðþrýst-
ing um 15–20 stig svo ekki er ólíklegt
að þeir sem hafa of háan blóðþrýst-
ing til að byrja með verði líklegri til
að þjást af hjartasjúkdómum. Þessar
niðurstöður koma mér ekki á óvart,“
segir J. Chad Teeters, hjartalæknir
við University of Rochester Medical
Center í New York.
Í niðurstöðum rannsóknarinnar
kom í ljós að mikil áfengisdrykkja
er sérlega hættuleg fyrir karlmenn
sem hafa mjög háan blóðþrýsting.
Ef þeir drekka meira en sex áfenga
drykki í einu eru þeir fjórum sinn-
um líklegri til að fá hjartaáfall en
ódrukknir einstaklingar með eðli-
legan blóðþrýsting. Ef þeir neyta
tólf drykkja tólffaldast hættan. Eðli-
legur blóðþrýstingur er 120/80 eða
lægri en of hár blóðþrýstingur er yfir
140/90. Í rannsókninni, sem birt-
ist í tímaritinu AHA Journal Stroke,
voru þeir drykkjumenn sem voru í
mestri hættu á að deyja af völdum
hjartasjúkdóma með blóðþrýsting
yfir 168/110.
Mikil drykkja og of hár blóð-
þrýstingur auka líkur á hjartaáfalli.
Í rannsókninni kom í ljós að þeir
sem höfðu of háan blóðþrýsting
voru tvöfalt líklegri til að deyja af
völdum hjartaáfalls, hvort sem þeir
drukku áfengi eða ekki og það sama
má segja um drykkjurúta, án tillits
til blóðþrýstings. Sérfræðingar geta
ekki útskýrt af hverju þessi blanda er
svo hættuleg. Ein kenningin er sú að
hár blóðþrýstingur eyðileggi æðar
og mikil áfengisneysla geti leitt til
hrörnunar æða. „Það er eitthvað í
áfengi sem veikir slagæðarnar,“ seg-
ir Silver, sem kom ekki að rannsókn-
inni.
Ekki var nægur fjöldi kvenna í
rannsókninni til að hægt sé að full-
yrða að sambland of hás blóðþrýst-
ings og áfengisneyslu sé þeim jafn-
hættulegt og karlmönnum auk þess
sem rannsóknin fór fram í sveitum
Suður-Kóreu þar sem áfengisvalið
snýst um sojavín og hrísgrjónavín.
Því er ekki hægt að fullyrða að bjór
og Jack Daniels-viskí hafi sömu áhrif.
„Annmarkar rannsóknarinnar
eru engin afsökun til að drekka of
mikið eða hleypa blóðþrýstingnum
upp úr öllu valdi. Mikil drykkja er
aldrei góð hugmynd og of hár blóð-
þrýstingur ekki heldur. Sambland af
þessu tvennu getur ekki verið ann-
að en slæmt,“ segir Robert Myerburg,
hjartasérfræðingur og prófessor við
University of Miami Miller School of
Medicine, og bætir við: „Þessar tölur
eru sláandi ef þær reynast réttar.“
indiana@dv.is
þegar áfengið
p
Á Íslandi er algengast að neyslutengd dauðsföll flokkist sem slys af einhverju
tagi. Í skýrslu Lýðheilsustöðvar, www.lydheilsustod.is, frá árinu 2002 þar sem
dauðsföll vegna áfengis- og vímuefnaneyslu á tímabilinu 1986–1995 voru skoðuð
kemur fram að þegar fólk undir áhrifum áfengis eða vímuefna deyr er oftast skráð
að um slys sé að ræða eða í 45% tilvika og næstoftast sjálfsvíg (31%). Rúmlega
19% dauðsfalla, eða 94 af þeim 494 dauðsföllum sem skráð voru á tímabilinu
og tengdust áfengis- og vímuefnaneyslu, voru vegna sjúkdóma. Þar af voru
hjartasjúkdómar algengastir eða í yfir 55% tilfella. Í skýrslunni kemur fram að
tölurnar sýni einungis þau tilfelli þar sem krufning fór fram.
Flestir deyja úr hjartasjúkdómum:
n Skrifaðu niður ástæður fyrir því að minnka áfengisneyslu þína, t.d. betri svefn,
minna mittismál og betra líkamlegt form. Eða ertu að hætta að drekka eða
minnka drykkjuna af því að hún hefur komið þér í vandræði? Skoðaðu listann
þinn reglulega.
n Haltu dagbók. Settu þér markmið og skrifaðu þau niður. Haltu skrá yfir drykkj-
una. Settu t.d. strik fyrir hvern drykk sem þú neytir.
n Hreinsaðu til í skápunum. Ekki eiga áfengi í húsinu ef þú ert að reyna að hætta
eða minnka drykkju.
n Fáðu hjálp hjá maka og vinum. Ef þú átt við alvarlegt vandamál að stríða skaltu
leita til læknis eða sérfræðings.
n Ef þú drekkur ennþá en vilt minnka drykkjuna taktu þá pásu á milli sopa. Fáðu
þér glas af vatni á milli drykkja.
n Hversu háð/-ur ertu? Prófaðu að taka pásu. Ekki drekka í einn dag. Prófaðu næst
að hætta í tvo daga og svo í viku. Hvernig líður þér án áfengis? Ritaðu tilfinningar
þínar í dagbókina.
n Forðastu freistingar ef þú óttast að falla.
n Vertu ákveðin/-n þegar vinirnir ýta á þig. Segðu hreint út „nei“.
n Hafðu eitthvað fyrir stafni. Farðu í bíó, spilaðu eða stundaðu áhugamál sem
dreifa huganum frá áfengi og djammi.
n Reyndu á þig líkamlega þegar þú finnur þörf fyrir áfengi. Farðu í ræktina, í
göngutúr með vini eða prófaðu nýja íþrótt sem hefur alltaf heillað þig.
n Fylgstu með peningunum sem þú sparar með því að drekka minna.
n Verðlaunaðu þig með ferðalagi eða einhverjum hlut sem þig hefur lengi langað í.
minnkaðu drykkjuna:
n Þú getur styrkt hjartað og auðveldað því puðið.
n Taktu til fótanna. Rösk ganga í samtals 30 mínútur á dag dregur úr blóðfitu-
myndun, lækkar blóðþrýsting og styrkir hjartað og æðakerfið.
n Borðaðu góðan og hollan mat, litríka ávexti, ferskt grænmeti, fitulítið kjöt,
ferskan fisk, léttar mjókurvörur og pasta. Njóttu matarins í næði.
n Mundu að reykingar valda hjartasjúkdómum. Reykingamaður er í tvöfalt meiri
hættu á að fá kransæðastíflu.
n Er blóðþrýstingurinn í lagi? Eftir fimmtugt ætti að mæla hann annað hvert ár.
Heimild: www.landlaeknir.is
hjartað púlar Fyrir þig: