Dagblaðið Vísir - DV - 12.08.2013, Qupperneq 15

Ætli ég væri ekki utan-
ríkisráðherra í dag
Við erum auðmjúkar,
þakklátar og glaðar
63 ára er enginn
aldur til að deyja
Egill Helgason. – DV Linda Pétursdóttir um Evu Mendez í Baðhúsinu. – Facebook Margrét Friðriksdóttir um móður sína og meint læknamistök. – DV
Leiguíbúðir óskast
Spurningin
„Ég á átta ára gamlan Nokia“
Magnús Valdimar Ármann
21 árs nemi
„Ég á Nokia-draslsíma“
Valbjörn Snær Lilliendahl
21 árs tónlistarmaður
„Ég á líka Nokia-draslsíma nema
í öfugum lit“
Sveinn Pálsson
20 ára skógarhöggsmaður
„Ég á mjög gamlan Nokia-síma“
Doris Ant
57 ára kennari
„Ég á Vodafone-síma“
Leifur Helgi Konráðsson
23 ára í atvinnuleit
Hvernig
síma áttu?
1 „Hann kallaði okkur hand­bendi hór karls úr Reykja vík“
Þrír menn hafa kært landeiganda á
Tröðum fyrir líkamsárás, morðhótanir
og eignaspjöll.
2 Gefur barnsmóður sinni glæsi­höll Sjónvarpsstjarnan Simon Cowell
hefur gefur verðandi barnsmóður sinni
rándýrt glæsihýsi.
3 Gengu ber serks gang á Ingólfs torgi og brutu borð
og stóla Myndband náðist af sauð-
drukknum skemmdarvörgum.
4 Mannræninginn drepinn og stúlkunni bjargað Lögregluyfir-
völd í Bandaríkjunum björguðu 16 ára
stúlku úr klóm mannræningja.
5 Skemmdarvargarnir vilja betri hjólabrettaaðstöðu Ungu
mennirnir sem trylltust á Ingólfstorgi
sjá eftir uppátækinu.
6 Gleðigangan í myndum Hinsegin dagar fóru fram með pomp og prakt
um helgina.
Mest lesið á DV.is
M
ikill skortur er á leiguíbúð­
um á höfuðborgarsvæðinu
og víðar um land. Áætlað
er að um 2.000 leiguíbúðir
vanti á höfuðborgarsvæð­
inu og varla líður sá dagur í velferðar­
ráðuneytinu að ekki sé haft samband
til að spyrjast fyrir um húsnæði.
Síðsumars fara fleiri að huga að
íbúðaskiptum áður en skólaárið hefst
og því er ekki útlit fyrir að staðan muni
batna á næstunni.
Lærum af reynslunni
Þetta ástand mun ekki breytast af
sjálfu sér. Markaðurinn mun ekki
sjálfkrafa tryggja hæfilegt framboð
af leiguíbúðum. Það kennir reynslan
bæði hér og í nágrannalöndunum.
Á árunum eftir seinni heimsstyrjöld
var mikill húsnæðisskortur á Norður­
löndunum, líka hér á landi. Stjórn­
völd í Danmörku, Svíþjóð og Noregi
byggðu þúsundir íbúða og í Svíþjóð
var meira að segja talað um milljóna­
prógrammið. Hugmyndafræðin var að
byggja staðlað og vel skipulagt íbúðar­
húsnæði og ná þannig niður kostnaði.
Hér á landi náðist samkomulag
árið 1965, hið svokallað júlísamkomu­
lag, um að 1.250 íbúðir yrðu byggðar
til handa félagsmönnum í verkalýðs­
hreyfingunni. Samningarnir voru
gerðir í framhaldi af mjög erfiðum
samningaviðræðum á vordögum 1964
þar sem ekki var fallist á neinar launa­
hækkanir en fyrirheit gefin m.a. um
átak í byggingu húsnæðis. Varð það
að raunveruleika ári seinna undir for­
ystu þáverandi forsætisráðherra. Með
samkomulaginu var lagður grunnur
að Breiðholtinu og eftir að fram­
kvæmdanefnd byggingaráætlunar
lauk verki sínu tók stjórn verkamanna­
bústaða við og hélt áfram byggingu
íbúða. Júlísamkomulagið varð að
nokkurs konar fyrirmynd þjóðarsáttar­
samninga, þar sem samið var um ýmsa
aðra þætti en aðeins kaup og kjör.
Framundan eru kjarasamningar.
Ljóst er á ummælum aðila vinnu­
markaðarins og fjármálaráðherra að
mjög langt er á milli samningsaðila,
líkt og fyrir 50 árum síðan. Staða ríkis­
sjóðs er erfið og svigrúm til launa­
hækkana lítið. Því má spyrja hvort
kominn sé tími á annað júlísamkomu­
lag um húsnæðismál og nú um leigu­
íbúðir?
Hvers konar íbúðir?
En ekki er nóg að segja að eitthvað
þurfi að gerast og svo sannarlega er
ekki nóg að tryggja bara fjármagn.
Markmið þeirra sem eiga og reka leig­
ufélög verður að vera í samræmi við
markmið um aukið framboð hag­
kvæmra leiguíbúða til langtíma. Í mín­
um huga eru fáir betur til þess fallnir
að reka og eiga leigufélög sem eru ekki
rekin í hagnaðarskyni en verkalýðsfé­
lögin, sem geta þannig bætt lífskjör fé­
lagsmanna sinna enn frekar.
Menn hafa lært ýmislegt af upp­
byggingunni í Breiðholtinu og víðar
á Norðurlöndunum. Ekkert segir að
staðlað húsnæði þurfi að vera ein­
hverjir steinsteypukumbaldar eða að
byggja þurfi upp ný úthverfi. Lykil­
atriðið er að staðla, byggja í einingum
og jafnvel nýta tækifærið til að þétta
byggð.
Tæknilega séð er ekkert því til fyrir­
stöðu að gera nýtt júlísamkomulag nú.
Til að byrja með þarf að spyrja hvern­
ig húsnæði vantar, hvað það má kosta
og hvað er hægt að byggja fyrir þá fjár­
muni.
Hvað getur ríkið gert?
Stjórnvöld hafa þegar gripið til að­
gerða til að byggja upp leigumarkað­
inn til langtíma og á réttum forsend­
um. Lögum um Íbúðalánasjóð var
breytt þannig að leigufélög sem fá lán
til kaupa og byggingar á leiguíbúðum
mega ekki vera rekin í hagnaðarskyni
og langtímamarkmið þeirra skal vera
að byggja, eiga og hafa umsjón með
rekstri leiguhúsnæðis. Íbúðalánasjóð­
ur getur lánað leigufélagi sem ekki er
rekið í hagnaðarskyni allt að 90% af
matsverði til 50 ára.
Helstu kostnaðarliðir við hús­
byggingar eru lóðir, byggingarkostn­
aður og fjármagnskostnaður. Þar geta
ríki og sveitarfélög lagt sitt af mörk­
um. Leggja má leigufélögum sem ekki
eru rekin í hagnaðarskyni til lóðir á
kostnaðarverði og endurskoða þarf
nýja byggingareglugerð til að ná nið­
ur kostnaði við nýbyggingar og auka
sveigjanleika. Stjórnvöld geta einnig
bætt skattaumhverfi slíkra leigufélaga,
t.d. með því að fella niður stimpilgjöld
af skuldabréfum þeirra.
Vinna er í gangi við stefnumótun í
húsnæðismálum innan ráðuneytisins.
Ég hef óskað eftir tilnefningum í verk­
efnastjórn og samvinnuhóp um fram­
tíðarskipan húsnæðismála og mun ég
funda með verkalýðsfélögum, sveitar­
félögum, lífeyrissjóðum og öðrum
áhugasömum um verkefnið. Vonandi
getum við saman komið til móts við
þann fjölda fjölskyldna sem leitar nú
eftir öruggu leiguhúsnæði til framtíðar.
Höfundur er félags- og húsnæðis-
málaráðherra
Útsýni af Ingólfi Það var margt um manninn í miðborg Reykjavíkur á laugardag þegar hin árlega Gleðiganga fór fram. Innan um tugþúsundir áhorfenda lögðu margir meira á
sig en aðrir í leit að besta útsýninu yfir hátíðarhöldin. Þessir ofurhugar gerðu sér ferð upp á styttuna af Ingólfi Arnarsyni á Arnarhóli til að tryggja það. Mynd þorMarMyndin
Umræða 15Mánudagur 12. ágúst 2013
Kjallari
Eygló
Harðardóttir