Hagskýrslur um sveitarsjóðareikninga - 01.01.1983, Blaðsíða 9

7
21. Flutt frá fyrra ári. f þessum fyrsta lið á eignabreytingareikningi er peningasjóðs-
eign og niðurstöðutölur a hvers konar viðskiptareikningumsveitarfélaganna í byrjun viðkomandi árs.
r 28. og 30. lið eru samsvarandi fjárhæðir í árslok. f 1. undirlið eru færðir peningar f sjóði og f 2.
undirlið eftirstöðvar af skatttekjum sveitarfélaganna; þ.e.ógreidd en gjaldfallinutsvör.aðstöðugjald
o. s.frv._ Þriðji undirliður sýnir niðurstöðutplu nettó a viðskiptareikningum f peningastofnunum, og
getur hún verið míhustala,_ ef yfirdráttur á bankareikningum er hærri en innstæður. f 4. undirlið
kemur niðurstöðutala nettó á öðrum viðskiptareikningum, og getur hún einnig verið mfnustala, ef
viðskiptaskuldir eru hærri en viðskiptainneignir. f umrædda liði eru ekki færð lán eða útlán, heldur
aðeins viðskiptaskuldir eða viðskiptainneignir. Til skýringar á þessum hugtökum vfsast til almennra
skýringa framar f þessum kafla.
,22. Skerðing bókfærð,ra eigna. f þennan lið koma: Endurgreiðslur eða afborganir
útlána, seld eða innleyst hlutabréf og önnur verðbréf, notað af fé eigin sjóða, seldar fasteignir og
lausafjármunir, afskriftir; e/þær eru færðar á rekstrarreikning, o. fl.
23. Lán tekin a árinu. Hér eru aðeins færð lán (skuldabréfalán, vfxillán), en ekki
hækkun viðskiptaskulda, sbr. skýringar við 21. lið hér að framan.
24. Rekstrarafgangur. Sjá skýringar við 20. lið.
25. Annað (le i ðré 11 in g a r o.fl.). Færslur f þennan lið eru mestmegnis leiðrétting-
ar.
26. Afborgun og en d u r g re i ðs 1 a lána. Sjá skýringar við 23. lið hér á undan.
27. Aukning bókfærðra eigna. Hér koma þessar færslur: Kaup á fasteignum og eign-
færðum lausa_fjármunum, nýbyggingar, lagt f eigin sjóði, ný útlán_á árinu, keypt hlutabref eða
önnur verðbréf, önnur aukning eigna. Stærsti hluti þessa liðs eru nýbyggingar, þ. e. kostnaður við
byggingar og_aðra mannvirkjagerð. Æskilegt hefði verið að sundurgreina þennan lið f undirliði f
töflunum. Frá þvf var horfið, vegna þess að hann var illa færður f mörgum hreppsreikningum, og f
mörgum prentuðum eða fjölrituðum kaupstaðareikningum var ekki um að ræða sundurliðun hans.
Eins og áður segir, gildir það um marga_liði f töflunum, að ýtarlegripundurliðun þeirra var tæpast
möguleg sökum þess, að nægilegar upplýsingar voru ekki fyrir hendi f þeim reikningum.sem Hag-
stofan varð að nota við skýrslugerðina.
28. Flutt til næsta árs. Þessi liður er sundurgreindur f 30.lið.og vfsasttilskýringavið
hann.
29. Annað (le iðr é 11 in g a r o. f 1. ). Hér er mestmegnis um leiðréttingar að ræða.
30. Eftiystöðvar o.fl. Skyringar við lið 21 eiga einnig við þennan lið.
31. Ötlán . Þarfriast ekki skýringa, sjá þó SKýringar við iið 21.
32. Hlutabré__f, s t ofn sj ó ðsh lu t i r o. þ. h. Þarfnast ekki skýringa.
_33. Eigin sjóðir. Hér er fasrðir eiginlegir sjóðir, þ.e. fé, sem lagt hefur verið til hlið-
ar f ákveðnum tilgangi. Fyrirtæki,_ sem bera sjóðaheiti,_svo sem velasjóður og hafnarsjóður, eru
ekki færð hér, en t.__d. fjaílskilasjóðir falla hins vegar hér undir.
34. Lausafé. Hér er um að ræða__lausafé, sem ekki er bókað með fasteignum.og er lang-
stærsti hluti þess bifreiðar og alls konar vélar. f ársreikningum margra kaupstaða og stærri hreppa
eru lausafjármunir færðir með fasteignum f einstökurn málaflokkum, og er aðgreining illaeða ekki
framkvæmanleg. Hafa þá verið settir 3 punktar f línuna, en fjárhæð lausafjarmuna talin með f
35. lið, fasteignir.
35. Fasteignir. Hér eru f einum lið allar fasteignir sveitarfélaganna ásamt þeim lausa-
fjármunum, sem fylgja þeim (sbr._skýringu við 34. lið), sja þó liði 36 og 37.Niðurstöðutölurfþess-
um lið hafa mjög takmarkað upplýsingargildi, og hið sama er að segja um liði 36 og 37._Mateigna
á efnahagsreikningum sveitarfelaga er mjög mismunandi og breytist jafnvel frá ári til árs f sama
sveitarfélagi. Fasteignir eru ýmist taldar á fasteignamatsverði, kostnaðarverði eða einhverju öðru
verði, sem oft virðist ákveðið án þess að nokkurri reglu sé fylgt. Hér skal og bent á annað atriði.
Eignir f 35; lið (einnig f 34. og 36. lið), eru f litlum tengsíum við færslur á eignabreytingareikn-
ingi hjá stórum hluta sveitarfélaganna. Hjá þessum sveitarfélögum er efnahagsreikningur ekki
ferður eftir venjulegum bókhaldsreglum, heldur er hann fremur skrá um eignir, sem getur tekið
reytingum eftir mati skrásetjara eða viðkomandi_sveitarstjórnar hverju sinni.
36. Ýmsar eignir. f þennan lið koma ýmsar eignir, sem varla er hægtaðteljafasteignir
f venjulegum skilningi. Aðallega er hér um að ræða eignfærð útgjöld til gatna og holræsa, einnig
eignfærðar hitaveituframkvæmdir o.fl. þvf lfkt.
37. Hrein eign_eigin fyrirtækja með sjálfstætt r e i kn in gsh a ld. Sjá skýr-
ingar við lið G, H op I_hér á eftir. __
F. Skuldir í árslok. Sjá almennar skýringar framar í þessum kafla og skýringar við lið
21 og 30.
G, H o__g I. Hafnarsjóður, vatnsveita og rafveita. Það, sem veldur ef til vill
einna mestu osamræmi f reikningum sveitarfélaga (aðallega kaupstaða) er færsla á reikningum eig-
in fyrirtækja og annarra rekstrarheilda._Hér er spumingin bæði um það, hver fyrirtæki skuli færð
sem eigin fyrirtæki f reýkninga sveitarfélagsins, _og á hvern hátt tengsl reikninga þeirra og sveitar-
félagsins skuli vera. Hér skulu tekin dæmi, ersýna ýmsa tilhögun a færslu reikninga eigin fyrir—
tækja f aðalreikningum sveitarfélaga:
1) Brúttótekjur og -útgjöld fyrirtækisins koma f tekjuhlið og gjaldahliðá aðalreikningi sveitarfé-
lagsins, eignir þess með eignum og skuldir þess með skuldum á aðalreikningi.
2) ReKstrarafgangur/rekstrarhalli kemur f tekjuhlið/útgjaldahlið á aðalreikningi, og hrein eign,
þ.e. eignir að frádregnum skuldum, f eignahlið á aðalreikningi. Þetta er sá færslumáti, sem
eyðublað Hagstofunnar gerir ráð fyrir.