Fréttablaðið - 17.12.2014, Blaðsíða 20

17. desember 2014 MIÐVIKUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is AÐSTOÐARFRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is VIÐSKIPTI: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is
MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason, kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI:
Sigurjón M. Egilsson sme@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á
höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið
áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Sigurjón Magnús
Egilsson
sme@frettabladid.is
E
ftir að hafa verið utan ríkisstjórnar í sex ár fékk Fram-
sóknarflokkurinn óvenju mikið fylgi í kosningunum
2013. Slíkt fylgi er fátítt hjá flokknum, einkum á síðustu
áratugum, og þetta fleytti flokknum til forystu í íslensk-
um stjórnmálum. Forsætisráðuneytið varð þeirra. Það er
ekki lítið. Engum dylst hver fer með völdin. Og til hvers er að hafa
völd og nýta þau ekki?
Það kunna framsóknarmenn og forysta flokksins er búin að
sýna flokksmönnum hvað ber að gera, meðan valdið er þeirra. Um
mitt Norðurland er staða Framsóknarflokksins einatt sterk. Sterk-
ari en víðast. Hana skal gera
sterkari og hvernig er best að
gera það? Skapa nýtt, láta til sín
taka í framsækni, í framsókn?
Nei, taka það sem liggur fyrir
fótum þeirra. Ríkisins eigur.
Margt hefur gerst. Byrjum á
varaformanninum, Sigurði Inga
Jóhannssyni. Hann einn ákvað
að rífa Fiskistofu upp með rótum og færa hana með húð og hári
til Akureyrar. Hann hefur dregið ögn í land og segir nú hluta
Fiskistofu eiga að fara norður, restin verði áfram í Hafnarfirði.
Frægar eru hraðpeningafyrirgreiðslur forsætisráðherrans,
sem mestar voru í hans kjördæmi, og nú vill gjörvallur þingflokk-
ur Framsóknarflokksins svipta Reykvíkinga valdi til að ráða sínu
skipulagi, og til þess á að koma lögum í gegnum Alþingi. Þingið
er jú þeirra. Halda mætti að fólkið geri ekki ráð fyrir að komast í
svona feitt á næstu árum og vilji því láta til sín taka.
Þeim er því vorkunn, framsóknarmönnunum sem voru skip-
aðir í það sem kallað er norðvesturnefnd flokksins. Þeir horfa á
fordæmin, þar sem forystufólk flokksins hefur sýnt að það tekur
það sem það langar til, hirðir ekkert um kostnaðinn. Hann er ekki
þeirra, hann er þjóðarinnar.
Norðvesturnefndarmönnum var gert að fara í kaupstaðarferð,
fara til hinnar vondu höfuðborgar, og taka þar það sem hugurinn
girntist. Eðlilega komu þeir heim með barmafulla innkaupakerru.
Nú er Reykjavík sem opin kjörbúð og þar tekur hver það sem
hann langar, allt í nafni byggðastefnu.
Miðað við fordæmin má kannski segja að nefndarmönnunum
sé ekki alls varnað. Þegar skoðað var í innkaupakerruna kom
fyrst í ljós Rarik sem nefndarmenn sjá fyrir sér á Sauðárkróki,
í næsta nágrenni við Byggðastofnun og Kaupfélagið sjálft, já, og
svo vilja þeir meira líf í höfnina og komu með hálfa Landhelgis-
gæsluna, það er skipahlutann, og hann á að verða á Sauðárkróki,
hið minnsta meðan flokkurinn er í ríkisstjórn, meðan flokkurinn
ræður. Í innkaupakerrunni var líka drjúgur hluti Vinnumálastofn-
unar, gagnaver og fleira. Kannski má hrósa nefndarmönnum fyrir
að ætlast ekki til meira en þess sem þeir þó settu í körfuna. Fram-
sóknarmenn annars staðar á landinu vilja sínar kaupstaðaferðir.
Ísland hefur verið annálað fyrir að hafa ekki byggðastefnu. Er
þá búið að taka hana upp, kjörbúðarkerfið? Má ekki gera betur?
Skapa nýtt, en ekki bara taka og hreyfa frá einum stað til annars.
Og mun þá næsta ríkisstjórn vinna í hina áttina, færa allt til fyrra
horfs. Þetta getur ekki gengið svona. Gerum betur.
Byggðastefnan virðist byggjast á pöntunarlistum:
Framsóknarmenn
í kaupstaðarferð
Nú á stuttum tíma hefur orðið mikil vit-
undarvakning á umbúðarnotkun lands-
manna. Tíu þúsund manns hefur líkað við
fésbókarsíðuna „Bylting gegn umbúðum“
og þar fer fram mikil umræða í átt að
umhverfisvænni lifnaðarháttum. Ég brosti
mínu breiðasta nú nýlega þegar ég var
staddur á kassa í Krónunni og fékk alveg
glænýja spurningu frá starfsmanni: „Viltu
maíspoka eða plastpoka?“ Þetta er eitt
af þessum augnablikum sem fá mig sem
ungan umhverfissinna til að hugsa, já, það
er komið árið 2014.
Það eru þó ekki allir tilbúnir í þessar
breytingar. Sigurður Oddson verkfræð-
ingur hefur nýverið skrifað greinar um
hvað plast sé umhverfisvænt. En minnist
þó ekkert á hve slæm áhrif plast hefur á
lífríki sjávar eða á hundruð ára sem það
tekur plastpoka að brotna niður í nátt-
úrunni. Þá gagnrýnir hann maíspoka og
segir þá vera blandaða plasti.
Ótrúlegt er að Sigurður hafi ekki lesið
framan á „maísplastburðarpokana“ sem í
boði eru í helstu matvöruverslunum lands-
ins frá Íslenska gámafélaginu eins og t.d. í
Bónus og Krónunni. En þar stendur:
„Þeir eru framleiddir úr endurvinnan-
legu og lífrænu efni (maíssterkju) og inni-
halda ekki polyethyethylene (sem er plast
– innskot höfundar). Pokarnir „anda“ og
henta því vel til geymslu á grænmeti og
ávöxtum. Pokarnir brotna 100% niður á
10-45 dögum við góð jarðgerðarskilyrði.“
Sigurður hittir næstum því á góðan punkt
þegar hann segir að umhverfisvænstu pok-
arnir séu þeir sem eru nógu sterkir til að
vera notaðir aftur og aftur. En enn og aftur
er lausn hans plastmenguð þegar hann
bendir á plastpoka í þeim efnum.
Hvað með taupoka?
Það er gagnrýnisvert að Sigurður, sem
er markaðsstjóri PMT (Plast, miðar og
tæki), taki ekki fram þá hagsmuni sem
hann hefur að gæta með greinaskrifum
sínum um umhverfismál. Fyrirtækið sem
hann starfar hjá selur fyrirtækjum ýmsar
gerðir plastpoka og plastumbúða og eru nú
í auknum mæli í samkeppni við Íslenska
gámafélagið vegna vaxandi eftirspurnar
eftir maíspokum. Nær væri að Sigurður
beindi kröftum sínum í að finna út leiðir
til að sinna betur þörfum viðskiptavina
sinna um umhverfisvænni umbúðir heldur
en að dreifa áróðri um að plast sé eftir allt
saman umhverfisvænt.
Í mörg horn er að líta þegar kemur að
umhverfismálum og allar umbúðir hafa í
för með sér einhver umhverfisáhrif. Því
má færa rök fyrir að engar umbúðir séu
umhverfisvænstu umbúðirnar. Best væri
ef við gætum verslað án umbúða. Það er
sannleikur sem ekki allir vilja heyra.
Er allt í plasti hjá þér?
UMHVERFISMÁL
Kristján Andri
Jóhannsson
kynningarfulltrúi
Ungra umhverfi s-
sinna
Þorsteinn og hárlitunin
Blaðamenn Vísis lögðust í rannsókna-
vinnu í leit að sérstökum ummælum
þingmanna á þessu ágæta ári.
Þorsteinn Sæmundsson talar oft og
skýrt. Hann sagði: „Þau voru búin að
selja íbúð sem þau áttu og voru farin
í minni íbúð. Þau voru í skilum. Börð-
ust um á hæl og hnakka. Og þessi
ágæta kona sagði við mig: Ég hlakka
til þess dags þegar ég get hætt að
lita á mér hárið sjálf og get
farið á hárgreiðslustofu
til þess að láta gera það
fyrir mig. Það var fyrir
fólk eins og þessa konu
og hennar mann sem
að við settum
fram okkar
tillögur.“
Vilhjálmur toppar allt
Vilhjálmur Bjarnason toppar allt og
alla: „Ég ætla fyrst að svara síðustu
athugasemd háttvirts þingmanns
varðandi að heimilistæki séu keypt
sjaldan. Það er nefnilega einmitt gott
að þeir efnameiri geti keypt heimilis-
tæki núna og skipt um, til þess að
þeir efnaminni geti keypt góð heim-
ilistæki á eftirmarkaði á lágu verði.
Öllum til hagsbóta.“ Ekki má gera
lítið úr þessum orðum, svona er bara
Vilhjálmur, sér ótal tækifæri fyrir þá
efnaminni, fólk sem greinilega á
að geta komist vel af í landi þeirra
auðugu. Afgangurinn er kannski
nógur fyrir suma.
Forsætisráðherrann og kjötið
Ekki er hægt að halda áfram, að fjalla
um sérstök orð á árinu 2014, án þess
að nefna Sigmund Davíð Gunnlaugs-
son forsætisráðherra. Þessi tilvitnun
verður eflaust lengi í minnum höfð:
„Ef menn borða til dæmis kjöt
erlendis, sem er ekki nógu vel eldað,
á fólk á hættu að innbyrða þessa sýk-
ingu og hún getur leitt til breytingar
á hegðunarmynstri. Þannig að menn
hafa jafnvel velt upp þeirri
spurningu og rannsakað
hvort þetta kunni að breyta
hegðun heilu þjóðanna.“
Þessi orð ráðherrans féllu
í misgrýttan jarðveg, að
mestu í mjög grýttan. Nú
er að bíða gullkorna
ársins 2015.
sme@frettabladid.is
Íslenskir steinar
og silfur