Vestfirska fréttablaðið - 18.04.1985, Blaðsíða 8

8
vestíirska
FRETTABLAÐID
Nokkur orð um ferlimál
MARGIR FATLAÐIR EINSTAKL- ■
INGAR MÆTA ERFIÐUM
HINDRUNUM A LEIÐ SINNI UM
SAMFÉLAGIÐ
Þessar hindranir í vegi fatlaðra
eru margvíslegar, en þær sem
hér verða gerðar að umræðuefni
eru mjög efnislegar og áþreifan-
legar svo sem tröppur, gang-
stéttarbrúnir og þröskuldar.
Umhverfið tekur breytingum ár
frá ári, því ný mannvirki rísa upp.
Nýjar og glæsilegar byggingar
eru í hugum flestra vitnisburður
um framfarir. Stærð og útlit
bygginga segir hins vegar ekki
alla söguna um notagildi þeirra.
Sumar byggingar eru því miður
þannig úr garði gerðar að fötl-
uðum einstaklingum er illmögu-
legt eða ógerlegt að komast inn í
þær, hvað þá að starfa eða búa í
þeim.
Sem betur fer hafa átt sér stað
nokkrar framfarir í ferlimálum
fatlaðra hér á landi, á undan-
förnum árum. Réttindabarátta
fatlaðra hefur aukið skilning
fólks á því réttlætismáli að fatl-
aðir einstaklingar eigi þess kost
að komast óhindrað leiðar sinnar
á byggðu bóli eins og aðrir þjóð-
félagsþegnar. En þrátt fyrir þær
úrbætur sem gerðar hafa verið í
þessum málum, ríkir ennþá víða
ófremdarástand í ferlimálum
fatlaðra.
LÚG OG REGLUGERÐIR
Úrbætur í ferlimálum hafa
hingað til verið meiri í orði en á
borði, en orð eru til alls fyrst. í
byggingarlöggjöf frá 1978 og
byggingarreglugerð frá 1979 eru
ákvæði sem skylda hönnuði og
framkvæmdaraðila við nýbygg-
ingar svo sem opinberar bygg-
ingar, þjónustubyggingar í
einkaeign og fjölbýlishús að taka
tillit til hreyfihamlaðra, en ákvæði
af þessu tagi hafa ekki áður
þekkst í lögum hér á landi.
Fyrirfjórum árum voru svo sett
lög (nr. 47/1981) um breytingar
á lögum vegna umbóta á opin-
berum byggingum í þágu fatl-
o
2LEGGUR OG SKEL fataverslun barnanna
o
1 n A. 2LEGGUR l OG SKEL ■* fataverslun barnanna
20% afsláttur af úlpum og
skíðgöllum
Nýkomið mikið úrval af sumar-
fatnaði, stretch buxur, stærð 1 — 8
Nýkomnar margar tegundir af
barnakerrum
Póstsendum
Leggur og skel
sími 4070
SAMVINNU
TRYGGINGAR GT.
Umboðið ísafirði, sími 3555
Eftirleiðis verður umboðið opið:
Mánudaga—fimmtudaga kl. 8:00 —12:00
og 13:00 — 16:00,
föstudaga kl. 8:00 — 12:00
Á föstudögum verður umboðsmaður á
Suðureyri til viðtals í mötuneyti Fiskiðjunn-
ar Freyju frá kl. 13:30 — 17:00.
Heimasími umboðsmanns 3806.
aðra. Þau lög kveða á um að
kostnaður við endurbætur sé
greiddur af ríki og sveitarfélög-
um í sömu hlutföllum og stofn-
kostnaður.
FERLIMÁLIN eru sígild
RÉTTLÆTISMÁL
Á alþjóðaári fatlaðra 1981 voru
ferlimálin talsvert í sviðsljósinu,
en það Ijós hefur dofnað síðan
og því er mjög tímabært að vekja
athygli á þessum málum nú.
Ferlimálin eru sígilt réttlætismá!
sem snerta stóra hópa í samfé-
laginu. Tiltölulega einfaldar
breytingar á byggingum og öðr-
um mannvirkjum geta létt mjög
spor fatlaðra sem ófatlaðra, og
slíkar breytingar verða ábyggi-
lega vel metnar af komandi kyn-
slóðum, því lífdagar nútíma-
bygginga eru oft mjög langir, og
því margir sem um þær fara.
Þeir einstaklingar sem njóta
góðs af úrbótum í ferlimálum eru
fleiri en margur hyggur. Sérstak-
lega eru það þó tveir hópar
manna, þar sem fötlun og ferli-
mál eru samtvinnuð. í fyrsta lagi
eru það blindir og sjónskertir, og
í öðru lagi hreyfihamlaðir af
ýmsum orsökum. Meðal hreyfi-
hamlaðra höfum við hóp manna
með liðasjúkdóma, bæði slit í
liðum og langvarandi bólgur,
sem leiða til hreyfihindrana, svo
og hóp hinna lömuðu.
Úrbætur í ferlimálum sem
auðvelda þessum hópum að-
komu og umferð koma líka fjöl-
mörgum öðrum til góða, t.d. get-
ur fólk með barnavagna notfært
sér skábrautir á gangstéttum.
Slíkar úrbætur geta líka dregið úr
óhöppum og slysum á förnum
vegi.
ÚTTEKT A FERLIMALUM
Á alþjóðaári fatlaðra 1981 var
gerð úttekt á ferlimálum fatlaðra í
kaupstöðvum og kauptúnum
víða um land. Húsnæði, ætlað til
almenningsnota var mælt með
tilliti til þriggja aðalþátta.
Þættirnir voru:
1. Aðkoma og stæði.
2. Aðalinngangur.
3. Tilhögun innanhúss.
Skemmst er frá því að segja aö
kaupstaðirnir við Isafjarðardjúp,
ísafjörður og Bolungarvík voru
með í þessari úttekt og fengu
frekar laka einkunn. Ekki hefur
ástandið batnað mikið síðan, og
því er full þörf á því að hvetja
vestfirska kaupstaðarbúa og
aðra Vestfirðinga að sýna ferli-
málum fatlaðra skilning og stuðla
að því að opna fötluðu fólki fleiri
dyr og fleiri leiðir í orðsins fyllstu
merkingu.
TILLÖGUR TIL ÚRBÓTA
Þeir aóilar sem unnið hafa
sérstaklega að þessum málum á
undanförnum árum hafa útbúið
margvíslegar leiðbeiningar sem
auðvelda framkvæmdaraðilum
að vinna að úrbótum.
Eftirfarandi upplýsingar má
finna í plaggi útgefnu af ferli-
nefnd fatlaðra.
Ábendingar til framkvæmda-
aðila:
1. Traust handrið og handföng
veita öldruðu og öðru yngra
hreyfihömluðu fólki öruggan
styrk, sjóndöprum og blindum
leiðsögn. Lagfærum og endur-
bætum gömul handrið og setjum
upp ný. Handföng og handrið
geta komið í veg fyrir slys.
2. Að nota hvert tækifæri sem
gefst til að breyta salernum og
öðrum húshlutum til hagsbóta
fyrir fatlaða. í þessu sambandi er
nauðsynlegt að fara eftir Rb.:
leiðbeiningarblöðum frá Rann-
sóknarstofnun byggingariðnað-
arins sem fyrst komu út í október
1975.
3. Að sneiða úr gangstéttar-
brúnum á götuhornum og víðar
fyrir hjólreiðamenn og hreyfi-
hamlaða. Brattinn má ekki verða
of mikill þegar sneitt er úr gang-
stéttarbrúnum, eða skábrautir
gerðar. Lágmark 1 á móti 12.
4. Að fjölga leiðbeiningar-
merkjum.
5. Armstólar eiga að vera þar
sem fólk kemur saman, því
margir eiga erfitt með að setjast
og rísa úr sætum ef ekki er hægt
að fá styrk frá örmum.
Margt fleira mætti nefna í
þessum dúr, en hér verður stað-
ar rturnið að sinni.
Við upplýsingaöflun er eðli-
legast að leita til hreyfihamlaðra
einstaklinga á hverjum stað og
spyrja þá um hvaða hindrunum
þeir mæta á leið sinni, og hvernig
megi ryðja þessum hindrunum úr
vegi.
Átaks er þörf í ferlimálum fatl-
aðra á Vestfjörðum. Úrbætur í
ferlimálum eru vitnisburður um
framfarir, því greiðfær bær er
góður bær.
Nánari upplýsingar um þessi
mál má fá á skrifstofu svæðis-
stjórnar Vestfjarða um málefni
fatlaðra.
Ævar H. Kolbeinsson,
framkvæmdastjóri
svæðisstjórnar
Ferming í Hnífsdalskapellu
Börnin hér á myndinni verða
fermd í Hnífsdalskapellu á
sunnudaginn klukkan 14:00.
Aðspurð kváðust þau láta
ferma sig til að endurnýja og
staðfesta skírnina. Þau kváðust
hafa verið ómálga og óvitandi
þegar skírnin fór fram og því
væri þeim nauðsynlegt að stað-
festa skírnina og þar með trú
sína með fermingu.
Þau heita, t.f.v. Margrét
Vestfirðingar!
Leka þök eða svalir hjá ykkur? Með „Samafil"
þakdúk er lekavandamálið úr sögunni. Hafið
samband við skrifstofu okkar í síma 91-28280
og menn okkar á Vestfjörðum mæla upp
flötinn.
Við gerum föst verðtilboð ykkur að kostnað-
arlausu.
Nú þegar hafa 100 þúsund fermetrar verið
lagðir á íslandi.
Á þaki Grindavíkurkirkju er „Samafil SE" ásamt einangrun.
Sarnafíl
VIÐHALDSFRÍTT ÞAKEFNI
TIL ENDURNÝJUNAR - TIL NÝBYGGINGA
FAGTÚN HF. LÁGMÚLA 7, 105 REYKJAVÍK, SÍMI 28230
Brynhildur Gunnarsdóttir,
Fitjateigi 1, Auður Jakobsdótt-
ir, Fitjateigi 6, Vilborg Ása
Bjarnadóttir, Heimabæ 3,
Heiðar Svanur Óskarsson,
Bakkavegi 11, Kristinn Leví
Aðalbjörnsson, Bakkavegi 35
og Hermann Vernharður
Jósefsson, Hlégerði 1.
Valgeir
Guojóns-
son
í kvöld fimmtudagskvöld
verður skemmtidagsskrá á veg-
um Skólafélags menntaskólans,
þar sem fram kemur stuðmað-
urinn Valgeir Guðjónsson. Eins
og nafnbótin gefur til kynna er
hér um að ræða einn af með-
limum hinnar landsþekktu
hljómsveitar Stuðmenn.
Skemmtunin fer fram í
bókasafni menntaskólans og
hefst hún klukkan níu (21.00).
Valgeir kemur þar fram og flyt-
ur frumsamið efni á kassagítar,
auk þess að hann verður með
gamanmál. Valgeir er einmitt
þekktur fyrir að Sýna á sér þá
hlið, eins og best kemur fram í
kvikmyndinni Hvítir mávar. en
hann skrifaði handritið að þeiri
mynd. Á morgun föstudag
verður Valgeir svo með
skemmtun í Bolungarvík og
hefst hún klukkan níu i Félags-
heimili Bolungarvíkur.
ísfirðingar - Bolvíkingar
missið ekki af þessu einstæða
tækifæri til að berja goðið aug-
um.