Vestfirska fréttablaðið - 25.06.1992, Blaðsíða 2

VESTFIRSKA
2
VESTFIRSKA
1 FRÉTTABLAÐIÐ |
Vestfirska fréttablaðið kemur út síðdegis á fimmtudögum. Blað-
inu er dreift án endurgjalds. Ritstjórn og auglýsingar: Aðalstræti
35, ísafirði, sími (94)-4011, fax (94)-4423. Útgefandi, ritstjóri og
ábyrgðarmaður: Hlynur Þór Magnússon, Túngötu 17, Isafirði,
heimasími (94)-4446. Blaðamaður: Gísli Hjartarson, Fjarðarstræti
2, ísafirði, heimasími (94)-3948. Prentvinnsla: ísprent hf. Aðal-
stræti 35, Isafirði, 94-3223.
í skoðanakönnun meðal íslendinga, sem fram fór sl.
haust, töldu 86% aðspurðra að umhverfismál ættu að
hafa forgang í stefnu stjórnvalda.
Við Islendingar stöndum langt að baki mörgum þjóðum í
mengunarvörnum. Það gildir ekki hvað síst um allt sem
varðar frágang sorps, ef frá er talin starfsemi Sorpu á
höfuðborgarsvæðínu. Víða um land eru óvarðir sorphaug-
ar, settir niður í 2-4 km fjarlægð frá næsta þéttbýli. Þar
loga síðan eldar og reykjarmekkir stíga til himins eins og
vindurinn blæs hverju sinni. Þarna leita fuglar ætis, og
húsflugur og maðkaflugur lifa góðu lífi, auk annarra kvik-
inda. Sorphaugarnir á íslandi eru eins og æpandi mótsögn
við allt tal um hreint og ómengað iand, sem við stærum
okkur af og á að vera helsta aðdráttarafl erlendra ferða-
manna. Nú eigum við svo víðáttumikið land, að ekki ættu
að vera nein vandræði að urða sorp og hafa þar umgengni
sem sé mönnum bjóðandi. En því miður er langt frá þvi
að svo sé.
Nýlega var undirrituð á ferð um Austurtand, og þar sem
annars staðar eru sorpmálin víða í ólestri. Menn eru þar
farnir að ræða saman um sameiginlega lausn fyrir Héraðið
og nágrannafirðina. Rætt hefur verið um sorpbrennslustöð
eða urðunar- og böggunarstöð. En málið er enn á um-
ræðustigi og mönnum óar við kostnaðinum. Og þar skipta
samgöngurnar líka miklu við lausn málsins. En sveitar-
stjórnarmenn og íbúar eru orðnir meðvitaðir um vandann.
Hér á norðanverðum Vestfjörðum glímum við líka við
þennan málaflokk. Sorpbrennslan sem kennd er við
Skarfasker er fræg að endemum um allt tand.
Nú nýlega hefur umhverfisráðherra veitt stöðinni starfs-
leyfi til 30. september n.k. Ákvörðun um frekari leyfisveit-
ingu verður tekin með hliðsjón af þeirri reynslu. Skilyrðum
í 7 liðum skal framfylgt. Nú þegar ætti að vera búið að
framfylgja þremur fyrstu liðum samkomulagsins, þ.e. um
flokkun á sorpi, um staðsetningu og frágang gámasvæða,
og um sameiginlegan urðunarstað fyrir óbrennanlegt sorp.
Það sem snýr að hinum aimenna borgara hér er eftirfar-
andi:
Borið hefur verið út dreifibréf um flokkun sorps, að öðru
leyti var þar litlar upplýsingar að hafa. Og nýlega kom
heilsfðuauglýsing í BB um staðsetningu gámastöðva.
Ekkert hefur enn heyrst um sameiginlegan urðunarstað.
En það verður því miður að segjast eins og er, að fram-
kvæmd í þessum málum er mjög svo ábótavant. Gámar
eru ómerktir, og verður að bisa við að opna þá alla til að
vita hvað í þeim er. Þá hafði verið auglýst að hægt væri
að losa garðaúrgang á tiltekinn stað uppi í htíð á ísafirði.
Ekki var leiðin merkt að þeim stað, og þegar vegarspotti
loks fannst að gryfju sem þar átti að vera, reyndist hún
löngu orðin barmafull og rusl, sem í hana hafði verið látið,
á vfð og dreif um hlíðina. Lítið eftirlit þar.
Nú væri það mjög æskilegt, að fólk gæti endurnýtt þann
garðaúrgang sem til fellur öðru hvoru allt sumarið, með
því að hafa safnhaug í garðinum. Þó háttar víða svo til í '
görðum, að það er ekki einfalt mál. Það mætti þó leysa
með snyrtilegum kassa í einu horni garðsins. En ekki eru
allir smiðir af Guðs náð og þvf þyrfti að vera hægt að kaupa
slíka kassa á aðgengilegu verði á heimaslóðum. Hvernig
væri að sveitarfélögin sæju um að útvega slfka kassa og
hafatil sölu? Þar væri búið að leysa einn þáttsorpförgunar.
Annað dæmi eru dagblöð og pappírsúrgangur. Þetta er
hægt að endurvinna og ætti að fara í sérstakan gám,
merktan dagblöð og pappírsvörur. Það væri síðan sent til
endurvínnslu. Þarna er líka um umtalsvert magn af sorpi
að ræða, sem ekki þarf þá að brenna. Og ekki sakar að
spara skógana, sem stöðugt er gengið á með framleiðslu
á nýjum og nýjum pappír.
Margt fleira er hægt að endurvinna, eins og gler, gúmmí.
brotajárn o.fl. Víssulega er það kostnaðarsamt, en þc'
þess virði fyrir þjóð sem stefnir að sjálfbærri þróun.
Við þurfum að hefja raunhæfar aðgerðir í umhverfis-
málum. Hætta að skjóta málunum áfrest. Bæði stjórnvöld
og almenningur þurfa að vera sér meðvituð um mikilvægi
þess að vernda landið og okkur sjálf fyrir mengun af völd-
um sorps og annars úrgangs. Hefja verður endurvinnslu
þess sem hægt er að endurvinna. Umbúða- og neyslu-
þjóðfélagið er komið fram á ystu brún.
Við lifum ENN í tiltöluiega ómenguðu landi, en ef við
höldum ekki vöku okkar og tökum öll þátt í umhverf-
isverndinni, er vá fyrir dyrum.
Jóna Valgerður Kristjánsdóttir.
Fimmtudagur 25. júní 1992
Bjarni frá Brekku
í sumarfríi
Bjami Guðmundsson frá Brekku í Dýrafirði er nú stadd-
ur í Bræðratungu á Isafirði og dvelst þar næstu fjórar
vikurnar. Hann var áður vistmaður f sambýlinu f Bræðra-
tungu er nú búsettur á Þingeyri og hefur unnið þar í fiski
nokkur undanfarin ár. Hann hefur beðið Vestfirska að láta
vini hans á Ísafírði og nágrenni vita af því að hann sé í
sumarfríi og verði í Bræðratungu á meðan.
„Ég ætla að vera hér í mánuð. Ég hef verið að vinna í
íshúsinu á Þingeyri í nokkur ér og ætla að hvíia mig hér
í Bræðratungu. Ég var að vinna grálúðu og svo líka í
flökun. Ég var síðast að flaka stóru þorskana", sagði Bjarni
f samtali við Vestfirska.
-GHj.
\ FRÉTTABLABIÐ 1---------
Hernaðarleyndarmálin
á ísafirði
í fundargerð hafnarstjórnar ísafjarðarhafnar frá 4. júní
getur að líta eftirfarandi bókun:
„Lögð fram munnleg beiðni frá Svæðisútvarpi Vest-
fjarða um að forráðamenn (safjarðarhafnar láti f té upplýs-
ingar í þættinum „Auðlindin" fyrir kl. 11:00 á mánu-
dögum."
Ekki er hægt að sjá að þessi beiðni Svæðisútvarpsins
hafi hlotið afgreiðslu áfundinum. Vestfirskagetursérþess
til að afli sem landað er á ísafirði flokkist undir trúnaðarmál
eins og svo margt annað. Sl. vetur hafði blaðamaður sam-
band við yfirhafnarvörð og óskaði eftir yfirliti um skipakom-
ur tii ísafjarðar árið 1991. Því var svarað til að yfirlitið lægi
fyrir, en ekki mátti birta það fyrr en hafnarstjórn hefði
fjallað um það á fundi.
Ekki virðist vanþörf á taka alvarlega á málefnum hafnar-
innar varðandi upplýsingar til fjölmiðla og mannleg sam-
skipti almennt á þeim bæ, og skal minnt á þann atburð í
vor þegar danska varðskipið Beskytteren varð að sigla til
Reykjavíkur með sjúkling vegna samskipta við hafnarvörð
á Isafirði. Vegna þess atviks bað bæjarstjórinn á Isafirði
dönsk stjórnvöld afsökunar.
Einhverra hluta vegna hættu grænlenskir rækjutogarar
að landa afla sínum um ísafjarðarhöfn og sneru sér til
Hafnarfjarðar. Aldrei hefur verið svarað hvers vegna það
Konni Eggerts
og kollurnar í Þernuvík
Konni með unga.
Konráð Kggertsson, rækju-
karl og hrefnuveiðimaður á
Isafirði, hefur unnið að því á
undanförnum árum, ásamt
Guðmundi Jakobssyni frá
Reykjarfirði, að koma upp
æðarvarpi í Þernuvík í Djúpi.
Blaðamaður Yestfirska átti
leið um Djúp um sl. helgi og
hitti Konráð og Onnu Guð-
mundsdóttur konu hans þar
sem þau voru að gróðursetja
hríslur við æðarvarpið. Kon-
ráð var spurður um tildrög
þess að farið var út í æðarrækt.
„Eg hafði áhuga á þessu og
langaði til að koma upp æðar-
varpi. Það gekk ekki and-
skotalaust að fá stað. Loksins
fengum við Þernuvík leigða og
byrjuðum hér 1989. Við feng-
um æðarunga úr Æðey og Vig-
ur og voru þeir teknir úr
ábrotnum eggjum og voru
blautir. Fyrsta árið ólum við
upp 80 unga, 220 næsta árið og
230 árið 1991. Það drapst
eitthvað af þessu. Eitt árið
misstum við í fálkann yfir 20
unga. A einu tófugreni fund-
um við ein átta merki svo tölu-
vert ferst af þessu. í fyrra skil-
aði sér í varp tveggja ára
gömul kolla og hefur skilað sér
aftur núna ásamt fjórum
öðrum.
Manni er sagt að af þeim
kolluungum sem fæðast í nátt-
úrunni lifi aðeins 2%. Við eru
sennilega komnir með ein 9%
hér í varp miðað við hvað lifði
fyrstu árin. Sumir hafa sagt
okkur að það sé ekki hægt að
taka kollur úti í náttúrunni og
ala þær. Þær drepist bara.
Þetta er ekki rétt. í fyrra vildu
kollurnar koma til okkar og
stela sér ungum. Við erum
ekki með ungaeldi í ár því við
vildum sjá hvort eitthvað
kæmi út úr þessu. Við teljum
okkur vera búna að sjá að
þetta er vel hægt og ætlum að
halda áfram ungaeldi næsta
vor. I morgun komu hér 32
kollur og borðuðu hjá okkur,
það voru allt kollur nema 4
blikar. Tveir þeirra voru
merktir okkur en hinir voru
villtir blikar sem koma til að
fara á fjörurnar við kollurn-
ar“, sagði Konni Eggerts.
Aðspurður um hvað hann
fengi út úr þessu, sagði Konni:
„Ég fæ rosalegt út úr þessu!
Þetta er skemmtilegasta vinna
sem ég hef unnið á ævinni. Að
vakna hér á morgnana klukk-
an sjö og fara niðureftir að
gefa er dýrlegt. Þegar gott er
veður og fuglinn er búinn að
éta, þá leggst ég í grasið og þá
kemur hann og stingur hausn-
um í hárið á mér. Þeir setjast
jafnvel á mann svo ekki sér í
mann fyrir fugli. Þetta er engu
líkt.“
Þegar Kopni er spurður um
hvort þetta sé gróðavon eða
bara ánægjan sem hann sé að
sækjast í, segir hann: „Þú sérð
nú líklega að gróðavonin getur
nú varla verið í fyrirrúmi því
gróði er ekki fyrirsjáanlegur.
Ef þetta tekst þá gæti komist
hér upp varp á mörgum árum
eða áratugum. Ég er kominn
yfir miðjan aldur svo að svo
það verður a.m.k. ekki ég sem
græði á þessu, heldur ein-
hverjir aðrir.“
Eftir kaffi og kökur hjá
þeim hjónunum var ferð hald-
ið áfram og var blaðamaður
stórum fróðari um æðarvarp
en áður.
-GHj.
Fjölskylduhátíð í Yatnsfírði við
Djúp um verslunarmannahelgina
Guðbrandur Vatnsfjörð
Baldursson í Vatnsfirði við
ísafjarðardjúp mun standa
fyrir útihátíð í Vatnsfirði um
Verslunarmannahelgina. Seg-
ir Guðbrandur að þar verði
um að ræða bindindismót fyrir
alla aldurshópa. Hann hefur
fest kaup á gömlu félags-
heimili í Vatnsfirði, sem verið
hefur í niðurníðslu í mörg ár,
og er vel kominn á veg með að
gera það upp. Tjaldstæði með
hreinlætisaðstöðu eru að
verða tilbúin og sett upp í
samráði við heilbrigðisfuUtrúa
og lögregluyfirvöld á ísafirði.
„Ég hef sótt um leyfi fyrir
þessari hátíð og undirbúnings-
nefnd er að vinna að móts-
haldinu. Þar verða m.a. úti-
leikir fyrir börn, veiði í vatni
og á, gönguferðir, sjóferðir,
dansleikir o. fl. Þetta verður
fyrst og fremst bindindismót
fyrir fjöldskyldufólk og er allt
bindindisfólk velkomið. Það
þarf ekki að vera í neinu bind-
indisfélagi til að fá aðgang að
mótinu. Að halda svona hátíð
hefur verið í kollinum á mér
sl. fimm ár og hefur markviss
undirbúningur staðið í rúm
tvö ár. Hugmyndin er sú að
gefa Vestfirðingum kost á því
að komast á nýja skipulagða
útihátið innan fjórðungsins
um Verslunarmannahelgi.
Þetta hefur vantað. Hér verð-
ur góð hátíð og mikið um að
vera“, sagði Guðbrandur
Vatnsfjörð í viðtali við Vest-
firska. -GHj.
Guðbrandur heima í Vatnsfirði um síðustu helgi.