Vestfirska fréttablaðið - 26.11.1992, Blaðsíða 10

VESTFIRSKA
jq Fimmtudagur 26. nóvember 1992
--- ------ ------------------------ --------- -----------\ FKt?TT4BLAÐH) L
■
Björn E. Hafberg:
Hvers vegna
leita hugsanir
á saklaust fólk?
Erum við ennþá
hamingjusamasta þjóð
í heimi?
Á síðustu vikum hefur ríkt meiri
spenna og óvissa í þjóðfélaginu en um
langa hríð. Máttarstólpar samfélagsins
hafa setið á fundum daglangt og nátt-
langt, leitandi að úrræðum til að draga
sauðsvarta alþýðuna út úr ógöngunum
sem allt á að vera komið í. Og nú hafa
herlegheitin venð opinberuð, og sitt
sýnist hverjum. Ég ætla ekki að þreyta
lesendur á því að gera grein fyrir öllu
því sem á að breyta og, betrumbæta,
aðrir eru færari um það. Ég ætla heldur
að reyna að hughreysta þá sem eru
daprir og sjá fram á léttari buddu og
meira strit. Ég ætla að rifja upp fáein
atriði úr nokkurra mánaða gamalli
skýrslu sem staðfestir, að við erum
þrátt fyrir allt svo gott sem hamingju-
samasta þjóð í heimi, og það skiptir
væntanlega meira máli en hærri skatt-
ar og minni kaupmáttur. Og rétt er að
undirstrika, að rannsóknin sem vitnað
er til er aðeins fáeinna mánaða gömul
og þykir bæði afar vísindaleg og á-
reiðanleg.
Það sem helst varpar þó skugga á
þessar merkilegu rannsóknamiður-
stöður, er að þeir sem við töldum
mesta frændur vora, þ.e.a.s. Danir,
hafa fast að því slegið okkur út. Og
annað sem hlýtur að teljast fremur
sárt, er að þeir virðast ekki lengur
muna eftir okkur sem frændum, hver
sem ástæðan kann að vera. Danir hafa
sem sagt með aðeins 0,2 stiga mun rutt
íslendingum úr sæti hamingjusömustu
þjóðar heims, og nú tróna þessir fornu
herrar okkar á toppnum, væntanlega
ánægðir með sitt hlutskipti.
Að vísu geta menn huggað sig við
að hlutfallslega erum við hamingju-
samastir allra þjóða, þó flestir Danir
séu hlutfallslega mest hamingjusamir.
Að þessari merkilegu niðurstöðu
komst landskunnur talnaspekingur
þegar hann hafði lagt saman meðalút-
komu hamingjuspuminganna og deilt
með fjöldanum.
Það er hægt að reikna sig bæði til
himnaríkis og helvítis
Þessi snjalla reikningsregla kann að
hljóma' nýstárleg í eyrum sumra. Ég
læt liggja milli hluta hvort menn skilja
þessa reglu almennt. Það skiptir ekíci
meginmáli. því töframáttur reglunnar
er ótvíræður. Ekki þarf að láta hugann
reika langt aftur til að minnast þess, að
oftar en ekki hafa ólíklegustu aðilar,
gjaman svamir fjendur, hrósað happi
að loknum kosningum, kjarasamning-
um og álíka átökum, og allir telja sig
hafa gengið með sigur af hólmi. Það
er að segja, ef þeir hafa kunnað að nota
deilingarregluna góðu, sem alltaf gef-
ur góða útkomu ef rétt er að farið.
Mér hefur orðið tíðrætt um þessa
merkilegu reglu, eða töfraformúlu,
sem með réttu ætti ekki að kallast
annað en þjóðarhamingjureglan,
vegna þess að í henni kann að felast
skýringin á því hversu hamingjusöm
við erum. í stuttu máli má segja, að
takist mönnum sífellt að telja sér trú
um að þeir séu ávallt að sigra, þá
hlýtur slíkt að hjálpa mönnum til að
vera hamingjusamir. Og þá er ég
kannski kominn að kjarna málsins.
Gætum við ekki, til að byrja með, sent
til dæmis Einar Odd, Ásmund og fleiri
forystukappa í fyrirlestraferð um ver-
öldina til að kenna mönnum þessa
kúnst og látið þá taka ærlegt gjald fyrir
kennsluna? Síðan gætum við gengið
skrefi lengra og tekið að okkur að
verða alþjóðlegir sáttasemjarar og
þannig skapað frið og ró í veröldinni.
Einar Oddur og Ásmundur gætu stýrt
námskeiðum til að þjálfa fleiri í
kúnstinni.
Landinn er undrandi á hamingju
sinni
En aftur að lífsgildakönnuninni.
Flestir munu sammála um að þegar
niðurstöður úr sambærilegri könnun
voru birtar árið 1984 hafi það komið
fólki hér á landi fullkomlega í opna
skjöldu, að á íslandi bjó hamingju-
samasta þjóð í heimi. Hver sá sem
látið hefði út úr sér slíka tilgátu án þess
að hafa á bak við sig stóra og viða-
mikla vísindarannsókn hefði verið
talinn fullkomlega brjálaður.
Hvernig gátu menn ímyndað sér að
fólk sem ekki gat fengið keyptan bjór,
ekki gat legið á hvítum sólarströndum
um helgar, og þurfti að strita myrkr-
anna á milli til að eiga í sig að éta, gæti
verið hamingjusamasta þjóð í heimi?
Þrátt fyrir allt rausið og röflið voru
menn feikilega hamingjusamir, en það
þurfti vísindalega rannsókn til að segja
fólki þessi tíðindi. Hverjum dettur svo
í hug að máttur vísindanna sé ekki
magnþrunginn?
Eftir að hafa flett í gegnum þessa
dásamlegu skýrslu með bros á vör, var
mér heldur betur brugðið þegar kom
að lokakaflanum þar sem fjallað var
um hversu mikið traust fólk almennt
bæri til landa sinna. Þar voru Islend-
ingar á botninum. JafnveJ hjá hinum
blóðheitu þjóðum Suður-Evrópu báru
menn meira traust hver til annars en
hinir upplýstu þegnar sögueyjunnar.
Hjá nágrannaþjóðum okkar, þar sem
þegnarnir eru langt frá því eins ham-
ingjusamir og við, eru að jafnaði
helmingi fleiri sem bera fullkomið
traust til landa sinna.
Þetta hlýtur að vera svo merkileg
þverstæða, að félagsvísindarannsókn-
armennimir mega hér ekki láta staðar
numið, heldur verða að rannsaka hvort
hlutfallslega hamingjusamasta þjóð í
heimi standi daglega frammi fyrir því
að trúa nánast ekki einu einasta orði
sem samlandarnir láta út úr sér. Og
sagði ekki Davíð t.d. að nú ætti að
hlífa þeim lægstlaunuðu, og hverjar
urðu svo efndirnar? Það á að hækka
tekjuskattinn um 1,5% og sérfræðing-
arnir hafa reiknað út að á næsta ári
muni alþýðan hafa nærri 5% minna af
peningum að spila úr en á þessu ári.
Er kannski nokkuð að undra þó
þjóðin eigi erfitt með að trúa því sem
sagt er?
Tekinn
með hass
Á miðvikudag handtók lög-
reglan á Isafirði Bolvíking á
Isafjarðarflugvelli, en maður-
inn var að koma að sunnan með
flugi. Maður þessi var með í
fórum sínum lítils háttar af
hassi til eigin neyslu. Mannin-
um var sleppt eftir yfirheyrslur
lögreglu.
-GHj.
Óveðurs-
fyllirí
Að sögn lögreglunnar á Isa-
firði var margt skipa í Isafjarð-
arhöfn í óveðrinu sem gekk yfir
í byrjun vikunnar. Talið er að
um 200 manns hafi verið á
pöbbnum á mánudagskvöldið
og mikil ölvun var í bænum.
Allt gekk þó tiltölulega ró-
lega fyrir sig og þurfti lögregla
lítil sem engin afskipti að hafa
af fólki, nema hvað aðstoða
þurfti nokkra sjómenn við að
finna skip sín í höfninni.
-GHj.
NÝJAR VESTFIRSKAR
ÞJOÐSOGUR
Guðmundur
Marinósson,
Buxna-Sigga
og söluskatturinn
Guðmundur Marinósson, framkvæmdastjóri Fjórð-
ungssjúkrahússins á ísafirði og varabæjarfulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins, vann lengi hér fyrr á árum á Skattstof-
unni á ísafirði og sá um söluskattinn. Þótti Guðmundur
nokkuð harður og óvæginn við þá sem reyndu að skjóta
undan. Gengu sögur um dugnað Guðmundar í starfinu,
bæði sannar og lognar. Til dæmis átti hann að hafa
komið á Elliheimilið til að kynna sér prjónaskap elliærra
gamalmenna, en heyrst hafði að sum þeirra seldu sjó-
mönnum sokka og vettlinga. Einnig átti Guðmundur að
vera að eltast við kellingar á sveitabæjum í Skutulsfirði
vegna gruns um eggjasölu á heimili á Isafirði.
Eitt sinn frétti Guðmundur að Sigríður Jónsdóttir, sem
gekk undir nafninu Buxna-Sigga, saumaði og seldi
buxur á ísfirska karlmenn og hefði töluverð umsvif í
þeim efnum. Þarna þóttist hann hafa komist í feitt. Til
þess að negla Siggu keypti Guðmundur sér efni í buxur
í Kaupfélaginu og mætti hjá henni og bað hana sauma
á sig buxur. Sigga var til í það og bað hann að sækja
buxurnar á tilteknum degi.
í fyllingu tímans fór Guðmundur svo að sækja á sig
buxurnar. Sigga var þá tilbúin með forláta buxur á hann.
Guðmundur spurði um verðið. „Ég er ekki vön að taka
fyrir það þó ég saumi buxur á kunningja mína. Þú mátt
eiga þær, Guðmundur minn“, svaraði Buxna-Sigga.
-GHj.
Aðventumessa í
Hólskirkju á
sunnudag
- tónverkið „The Old Hundredth Psalm Tune“
verður flutt á íslensku
Michael Arthur Jones, organisti í Hólskirkju, á æfingu fyrir aðventumessu
Á sunnudaginn, fyrsta
sunnudag í aðventu, verður
flutt í Hólskirkju í Bolungarvík
tónverk fyrir orgel, hljómsveit
og kór. Tónverkið verður síðan
endurflutt á aðventukvöldi
annan sunnudag í aðventu.
VESTFIRSKA leit inn á æf-
ingu í Hólskirkju á dögunum og
hitti að máli Michael Arthur
Jones, kennara við Tónlistar-
skóla Bolungarvíkur og org-
anista við Hólskirkju.
„Mér datt í hug að reyna
nokkuð mjög óvenjulegt",
sagði Michael Arthur Jones í
samtali við blaðið, „og einnig
mjög erfitt. Það var að flytja
tónverk eftir Vaughan Willi-
ams. Það var samið fyrir kór,
hljómsveit og orgel fyrir krýn-
ingu Bretadrottningar 2. júní
1953 og var frumflutt þá. Text-
inn er efir W. Kethe og var
saminn 1560. Sigurður Ægis-
son, sóknarprestur í Bolungar-
vík, hefur þýtt hann á íslensku.
Við höfum verið að æfa þetta
verk hér og ætlum að flytja það
fyrsta sunnudag í aðventu og
einnig á aðventukvöldi.
Trompetleikaramir eru fimm
og em nemendur mínir í Tón-
listarskóla Bolungarvíkur."
Kirkjukór Hólskirkju syngur
textann undir stjóm organista
og blásturhljóðfæraleikamir
em undir stjórn Jan Homan,
kennara við Tónlistarskóla ísa-
fjarðar. Messan verður kl. 14.
og em Bolvíkingar og aðrir
tónlistarunnendur hvattir til að
fjölmenna.
-GHj.