Feykir - 16.12.1992, Blaðsíða 12

12 FEYKIR 44/1992
Morgunn í maí
glefsur úr bókarkafla um Þórhildi
ísberg sýslumannsfrú á Blönduósi í
bókinni ,,Betri helmingurinn"
Tvær litlar stelpur §ru á
leió í skólann sinn. Ég er
á leió í skólann og meó
mér er nágrannastelpa á
svipuóu reki. Vió erum
litlar eftir aldri og prann-
holda. Það er, eg aó
minnsta kosti. Ég er allt
aó því horuð. Þaó finnst
mér mjög leióinlegt, en
einkanlega þó þegar þaó
kom skjallega í ljos er öll
börnin í skólanum voru
vigtuó. Þá var brugðió
um okkur reipi og vió
vorum hífó upp á reisluna
og þyngd hvers þams var
sknfuó nióur. A þessa
reislu voru einnig vigtaóir
hrútar bóndans. Þaó kom
í ljós aó ég var langléttust.
En þctta var morgunn í
mars. Eftir harðan frosta- og
snjóakafla var nú komin
ofsahláka. Snjórinn var að mestu
farinn af jafnsléttu, en í öllum
mishæðum og lautum var enn
krap eða svell. Við renndum
okkur fótskriðu á milli þúfn-
anna og brún störin er stóð upp
úr svellinu, hrökk í sundur
undan fótum okkar. Það er
stutt leió niður að ánni þar sem
í þetta skipti bíður okkar kerra
til þess að fara í yfir ána.
Það er komið með fjósa-
kerruna í Tungu til aö flytja
okkur yfir og að sjálfsögðu
fylgir henni fjósamaóurinn.
Hvoru tveggja, þ.e. bæði
maður og kerra, eru smurð lagi
af kúaskít. Það er svo sem
nógu gott handa krakka-
grislingunum? Eg heyrði eitt
sinn móður mína spyrja karl-
mennina á bænum: „Hvernig í
ósköpunum stendur á því að
börnin skuli alltaf vera sótt í
fjósakerrunni?“ Að sjálfsögðu
fékk hún ekkert svar.
Við hoppum upp í kerruna,
stöndum alveg aftast og tyllum
rétt niður tánum og höldum
okkur í skjólborðin. Þctta tekur
enga stund. Svo er fimm mín-
útna gangur heim að bænum
þar sem fyrsta kennslustundin
er rétt aó byrja. Við stöndum í
kamesinu og tínum af okkur
utanyfirhafnir og útiskó. Inni í
kennslustund erum við í kjól-
gopum og kannski peysa yfir,
en til fótanna erum við búnar
ullarsokkum og sauðskinnskóm.
Fyrsta kennslustundin er
úti. Það er landafræði og unnin
eftir nýjum sið. Þ.e. fært var
inn í vinnubók er verkefninu
var lokið, sem var að teikna og
lita löndin, segja til um gróöur
og fleira og fleira. Kennarinn
hefur flautað og það eru frí-
mínútur í tíu mínútur cða svo.
Allir þjóta út og yfirhafnir
verða cftir í kamesinu því þar
er nokkuð hlýtt og ofsahláka.
Tröðin í Tungu sem í gær var
full af snjó er nú full af
grængolandi krapi.
Við erum í eltingaleik á
bæjarhólnum. Tveir strákar
nokkuð eldri en ég hafa fangað
mig og dregið mig að tröðinni.
Þeir halda um axlir mér svo að
fæturnir dingla og nú hóta þeir
að henda þessari litlu og
horuðu stelpu í grængolandi
tröðina. Og þeir láta fætur
mína af og til snerta krapið. Ég
berst um og hrópa á hjálp og
loksins get ég slitið mig lausa.
En þá grípa þeir bara næst-
minnstu stelpuna. Það cr sú
sem var mér samferða um
morguninn: Þcir hefja sama
leikinn við hana og allt fer eins
og áður því hún spriklar líka
og hljóðar. Ég skynja á auga-
bragði hættuna sem hún er í og
þýt með ofsahraða inn til kenn-
arans sem hefur komið sér vel
fyrir meó bók í hönd. Ég hrópa
af öllum kröftum: „Kristján,
Kristján! Komdu fljótt. Þeir
ætla að drepa hana Gunnu!
Og það var eins og blessuð
skepnan skildi um leið. Krist-
ján, kennarinn minn, tók
snöggt viðbragð. Hann teygði
sig eftir stafnum sínum og
skálmaði fram göngin og út á
hlað. Hann reiddi upp stafinn
og hrópaði til strákanna: „Ég
skipa ykkur að sleppa henni
Gunnu! Því næst þreif hann til
flautunnar og blés af þrótti, en
það gaf til kynna að frímín-
útumar voru liðnar.
Allir krakkamir þustu inn í
skólastofuna og allt var þar
með eðlilegum hætti, en við
Gunna stóðum cftir í kamesinu
og toguðum af okkur vos-
klæðin, blauta sokka og skó.
Ur öðru var ekki hægt að fara
þó að þörf hafi verið á. Fætur
okkar voru bláir og rauðir af
kulda og svo stamir að erfitt
var að ná af sér sokkunum.
Þeir köstuðust út í vegginn
andspænis okkur og þannig
skildi ég við mín sokkaplögg.
Gunna stóð við hlið mér og
tíndi af sér blautu fötin. Hún
var rjóð í kinnum eftir átökin
við strákana og andaði ótt og
títt. Nasavængirnir titruðu og
hún var sýnilega reið. Ég hafði
lokið fataskiptum og var á leið
inn í skólastofuna þegar hún
snéri sér að mér. „Þú þurftir
Bosch heimilistæki
10%
jólaafsláttur
* Brauöristar
* Kaffikönnur
* Vöfflujám
* Handþeytarar
* Eggjasjóðarar f f
* Straujárn ■ ■ 1 T II M
* Hrærivélar H oL I
ekki að klaga“, sagði hún
andstutt og æst.
Ég sagði ekkert en hnykkti
höfði og rigsaði inn fyrir. Það
voru liðnar um tíu mínútur af
kennslustund er við heyrðum í
blessaðri húsmóðurinni á
bænum. Hún var komin fram í
kamesið og rausaði yfir hirðu-
leysinu í þessum stelpum. „Að
sjá hvemig þær ganga um fötin
sín. Þvílíkt uppeldi“.
Krakkarnir í framdalnum
Við krakkarnir í framdaln-
um vorum ekki mikið með
þeim sem bjuggu í útdalnum.
Það var ákveóin skipting þama
á milli sem sennilega stafaði af
því að það var ekki sanicig-
inlegur skóli fyrir allan dalinn,
nema rétt fyrir prófin á vorin.
Fyrir vikið var útdalurinn svo-
lítið eins og önnur sveit í okkar
augum.
Eftir 1940 var talsvert af
unglingum í Vatnsdal. Þeir
kornu bæði frá Reykjavík og
Akureyri og reyndar víðar að.
A sumrin kynntumst við öllum
þessum aðkomukrökkum vel
því allur hópurinn fór í útreið-
artúra hvern einasta sunnudag
sumarlangt í nokkur ár. I
þessum reiðtúrum fórum við
meira að segja fram á Gríms-
tungu- og Auðkúluheiði og
fram að Friðmundarvötnum.
Við fórum upp á Hvamms-
hjalla og áttum það til að
ganga upp á Jörund eóa
Hnjúkshnjúk og við fórum að
skoða Dyngju sem cr í Hofs-
melum. Þetta var mikil
skemmtun fyrir okkur þcgar
við söfnuðumst saman á sunnu-
dögurn og oft var riðið hratt.
Eitt sumarið var ég á
afbragðsgóðum hesti sem pabbi
niinn átti og ég var stolt yfir
því að ég var aldrei síðust í
hópnum meðan ég hafði hann.
I þcssum ferðum okkar vorum
við bara að skoða dalinn okkar
og engum datt í hug að fara á
ball. Enginn kveikti í sígarettu
og engu okkar kom til hugar
að áfengi væri eitthvað sem
kænii okkur vió. Það var ekki
minnst á þessa hluti og engu
líkara en þeir væru ckki til.
Við undum þvert á móti við
það að þeysa á hestunum,
skemmta okkur og rabba saman
og fara í leiki þegar við áðum
lengi. Þá var sungið og sumir
sögðu sögur.
Sumarástin
I þessum hópi var strákur
einn sem var örugglega orðinn
eitthvað skotinn í mér. Hann
var farinn að vera ansi oft við
hliðina á mér, en ég hef líklega
verið svona vanþroska því að
ég veitti þessu enga eftirtekt.
Ég man að það var gaman að
spjalla við hann og hann sagði
oft skcmmtilegar sögur þcgar
við rióum samsíða á götunni.
Það kom líka aðeins fyrir að
við lciddumst afsíðis frá
hópnum í hauströkkrinu.
Svo lcið sumarið og þegar
kom fram á veturinn fékk ég
frá honum sendibréf. Þar talaði
hann um það hvað þctta hefði
verið gaman og að við þyrftum
að gcra þetta oftar. Hann sagði
líka í þessu bréfi að hann
clskaði mig alveg út af lífinu
og langði að hitta mig. Mér
þótti gaman að fá svona bréf,
en ég svaraði honum aldrci.
Níu árum seinna hitti hann mig
á skemmtun og sagði að það
hefði bara verið citt að: „Þú