Feykir - 04.01.1995, Blaðsíða 3

1/1995 FEYKIR3
„Hermennirnir voru æstir og sumir drukknir"
Segir Óskar Ö. Óskarsson, ungur Sauðkrækingur, sem var í Gambíu á liðnu sumri þegar byltingin var gerð
Óskar að snæðingi ásamt Sainey Gibba afrískum sjálfboðaliða. Þeir eru að borða hrísgrjónarétt af sama
disknum með höndunum eins og tíðkast á þessum slóðum.
„Það var einstök upplifun að dvelja í þessu
fjarlæga landi. Ég kynntist þarna og upplifði
ýmsa hluti sem maður hafði ekki orðið vitni
að annars staðar, eignaðist vini og kynntist
fólki sem hafði öðruvísi lífssýn en maður sjálf-
ur. Sjóndeildarhringinn víkkaði mjög og sjálf-
sagt á maður eftir að njóta góðs af því þegar
fram líða stundir“, segir Óskar Örn Óskars-
son 21 árs Sauðkrækingur, sem í byrjun des-
ember var kallaður heim frá sjálfboðaliðs-
starfí í Gambíu, en stjórnmálaástand hefur
verið mjög ótryggt í þessu vesturafríska ríki
eftir að herinn rændi völdum þar á liðnu
sumri.
Aðspurður sagði Óskar um tildrög þess að hann réðst
til sjáfboðaliðsstarfans, aó um síðustu áramót hefði hann
rekist á auglýsingu í blaði þar sem auglýst var eftir fólki
til sjálfboðastarfa fyrir íslenska Rauða krossinn í Vest-
ur-Afríkuríkinu Gambíu, en Islandsdeildin styrkir
Rauðakrossstarfið í Westem division héraðinu.
„I framhaldi af þessari umsókn var ég boðaður á
fimm daga námskeió, þar sem farið var yfir öll helstu at-
riði um landió og starfið sem þar fer fram. Síðan var ég
valinn ásamt Lovísu Leifsdóttur úr Reykjavík til starfa
seinni hluta ársins. Ur þessum hópi voru valdir tveir aðr-
ir sem fyrirhugað er að fari til starfa nú í janúar og áttu
þau að leysa okkur Lovísu af hólmi. Vegna ástandsins
í landinu vorum viö kölluð heim í desemberbyrjun, og á
þessari stundu er óljóst hvort sjálfboðaliðar Rauðakross-
ins hér fari út á tilætluðum tíma í janúar.
Viö komum út 1. júlí og einungis þrem vikum síðar
gerði herinn byltingu í landinu.
Óskar og Lovísa á skrifstofu Allasan Senghore yfir-
manns gambíska Rauðakrossins.
skaplega óþægilegt ferðalag og í eina skiptió sem
hræðsla greip um sig hjá okkur þessa mánuði í Gambíu,
því daginn eftir var allt komið í röð og reglu aö nýju.
Mannfall líklega mun meira en
opinberar tölur segja
I fyrstu virtist fólk mjög ánægt með þessa nýju vald-
hafa, en síðan fóru að renna tvær grímur á fólk þegar
ekkert breyttist þrátt fyrir fögur loforó. Svo í nóvember
gerði lítill hópur innan hersins gagnbyltingartilraun sem
mistókst, en kostaði nokkur mannslíf. Opinberar tölur
sögðu að 12 menn hefðu fallið, en almennt er álitið að
þeir hafi verið mikið fleiri.
Gambía reiðir sig mjög á styrki frá erlendum þjóðum.
Landið hefur notið mikils velvilja frá vestrænum ríkjum
fram til þessa, þar sem þarna hefur verið lýðræðislegt
stjómarfar og mannréttindi virt. Eftir að herinn komst til
valda hafa margir dregið aóstoð sína til baka og eftir
gagnbyltingartilraunina í nóvember var gefin út tilskip-
un í Bretlandi þar sem Bretum var ráðlagt að ferðast
ekki til Gambía, vegna ótryggs ástands í landinu. Þeir
bresku feróamenn sem voru í landinu voru sendir heim
og aðeins nokkrum dögum seinna fylgdu svo allir
skandinavískir ferðamenn í kjölfarið. Þetta er mikið
reiðarslag fyrir gambíska þjóðarbúið þar sem feróa-
mannaiðnaðurinn er önnur mikilvægasta atvinnugrein
landsins, á eftir landbúnaðinum".
I hverju fólst starf ykkar sjálfboðaliðanna?
„Þaó fólst aðallega í því að skipuleggja ýmislegt ung-
mennastarf í þessu héraði, Western division. Rauða-
krossstarfið þama úti er ólíkt því hér heima að því leyti
að þaö fer aðallega fram í skólum. Nánast allir
skólakrakkar eru í Rauðakrossinum. Vió skipulögðum
handa þeim skyndihjájparnámskeið, útilegur og ýmis
önnur tómstundastörf. A regntímanum vom margar fjöl-
skyldur sem misstu allt sitt í flóðunum og við dreifðum
til þeirra notuðum fatnaði m.a. frá Islandi. Þama í kring-
um Brikama voru flóttamenn frá Cassamance héraði í
nágrannaríkinu Senegal, sem vom í flóttamannabúðum
á vegum Rauðakrossins. Þau leituðu oft til okkar með
vandræði sín ef að vantaði læknisaðstoð eða mat. Síð-
an sinntum við ýmsum persónulegum erindum íbúanna
eftir því sem aðstæður leyfðu. Þau fólust aðallega í því
að ferja þá á sjúkrahús, til að mynda fluttum viö sykur-
sjúka konu sem misst haföi báða fætur, nokkrum sinn-
um til Banjul þar sem verið var að smíða gervifætur á
hana“.
Vissum ekkert hvað hafði gerst
Það var almennt vitað, að um tíma hafði viðgengist
mikil spilling meðal ráðamanna gambísku þjóðarinnar
og á endanum fór það svo að nokkrir ungir herforingj-
ar tóku völdin, aó eigin sögn til að berjast gegn spillingu
og koma á réttlæti í landinu. Byltingin sjálf gekk mjög
snyrtilega fyrir sig, þannig lagaó að engin átök brutust
út og ekkert mannfall varð.“
Urðu þið ekkert óttaslegin þegar allt í einu fréttist af
byltingu í landinu?
„Jú við urðum það reyndar, því viö vissum ekkert
hvað hafði gerst eóa hvernig ástandið var. Þegar vió
fréttum þetta, vorum við nýkomin úr nokkurra daga
ferðalagi og vorum stödd í höfuðborginni Banjul. For-
verar okkar, Ragnar og Eva, voru í Brikama heimabæ
okkar og við vissum ekkert um ástandið þar og líðan
þeirra. Við ákváðum að komast til Brikama, 30 km leið,
þrátt fyrir aó útgöngubann væri gengið í gildi. A leió-
inni vorum við írtrekað stöðvuð af hermönnum sem
virtust mjög óskipulagðir, æstir og þar að auki margir
þeirra drukknir. Þeir voru allir þungvopnaðir og skipuðu
okkur ýmist út úr bílnum eóa inn í hann aftur, eða
stoppa og halda áfram. Við vissum ekkert á hverju við
gátum átt von frá þessum mönnum og þetta var því af-
F ÞU FENGIR ÞRJAR
ÓSKIR UPPFYIITAR ...
... hvers mundir þú óska þér?
Ein óskanna varðar örugglega peninga.
Þú gætir látið hana rætast með því að spila í HHI95.
Þaö er RÍK ástæöa til aö vera meö því HHÍ greiðir meira'
út til vinningshafa en nokkurt annað happdrætti hér á landi.
'Hundruðir milljóna króna skilja aö 1. og 2. sætið!
HAPPDRÆTTI
HÁSKÓLA ÍSLANDS
vænlegast til vinnings