Archaeologia Islandica - 01.01.2015, Blaðsíða 41

Archaeologia Islandica - 01.01.2015, Blaðsíða 41
Abandoned Settlements at the Foot of Mt Hekla according to contemporary sources many farms in Biskupstungur and Rangárvellir were abandoned due to the tephra fall (Is- landske annaler, 351-52). Hekla erupted again in 1389 and again the tephra fall was great and caused much damage. It is believed that this time the lava flow cov- ered two to three farms (Islandske annaler, 351-52). The next large eruption in Hekla was in 1510. Tephra from this eruption covered a large part of Rangárvellir as well as the neighbouring districts of Landsveit and Landeyjar. Even if the quantity of tephra from this eruption was no greater than in many of the earlier eruptions, it seems to have had a triggering effect marking the beginning of the dramatic soil erosion that was to have a significant impact on the landscape and farms of Rangárvellir in the following centuries (Egilsson 1856, 44-45; Friðriksson 1988, 10). Contemporary documents suggest that the eruption in 1693 caused one farm in Þjórsárdalur to be abandoned permanent- ly and four other farms to be temporarily abandoned; two in Landsveit and two in Gnúpverjahreppur. This eruption is de- scribed thoroughly in written sources so the effects can be assessed with some ac- curacy (Þórarinsson 1968). Eruptions in 1766 and 1845 had little effect in populated areas because the tephra fall was mostly in the hinterland north of the volcano where however rangeland vegetation was affected (Þórarinsson 1968, 84-147). The last erup- tion in Hekla to cause significant damage to inhabited areas was in 1947. The tephra fall was mainly in Fljótshlíð and the north- ern part of Rangárvellir, causing two farms to be permanently abandoned in the latter district (Hjartarson 1995, 164-66). This brief overview gives an idea of the extent of the direct influence of Hekla's eruptions on the districts around it. The indirect effects of the eruptions are more difficult to assess but they seem to have had an even greater impact on the settlement in the form of soil erosion and other changes of the quality of the land. Indirect impact of Hekla: Soil erosion Iceland is mainly made up of basaltic bed- rock types but a tuff belt creates an arch in the middle, stretching from the south, over the middle of the highlands, to the north and northeast. Ihe soil in the basaltic bed- rock areas holds moisture better than the sandy soil on top of the tuff and therefore the risk of soil erosion is greater in the tuff areas. In the research area the combination of a tuff-based soil, volcanic activity and cli- mate change has caused massive and wide- spread soil erosion (Sveinsson & Campbell 1958, 255, 261). From the 13thcentury to the 19ththe average temperature decreased significantly (Mann et al. 2009). The effects of this on vegetation were most severe in the highlands of Iceland and in the settled areas in the tuff belt, in part because of the 39
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92

x

Archaeologia Islandica

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Archaeologia Islandica
https://timarit.is/publication/1160

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.