Feykir - 14.04.2004, Blaðsíða 6

6 FEYKIR 13/2004
Hagyrðingaþáttur 380
Heilir og sælir lesendur góðir.
Sigríður Amadóttir frá Svanavatni
er höfundur að fyrstu vísunni að þessu
sinni.
Áfram líður aldafans
á engu er hægt að slaka.
Eitt augnablik úr æfi manns
aldrei fæst til baka.
Okkar ágæti Bjami frá Gröf hefúr
verið með döprum hug er hann orti svo.
Langt er síðan lífið hló
lék ég mér að vonum,
ég á orðið alveg nóg
af öllum vonbrigðonum.
í þætti sem ég held að hafi verið
númer 372 birti ég nokkrar kunnar vís-
ur sem ég taldi eftir Konráð á Brekk-
um. Hefúr nú glöggur lesandi þáttarins
hafl samband við mig og gefið mér þær
upplýsingar að í ljóðabók Jóns Þor-
steinssonar frá Amarvatni, sem mun
hafa komið út 1933, sé ein af þessum
vísum, og reyndar aðeins öðm vísi en
ég birti hana í nefndum þætti. Tel ég
rétt að birta hana aftur eins og hún er í
bókinni og vildi gjaman heyra frá les-
endum og þá kannski helst í Skagafirði
um hvað þeir telja rétt.
Ef hann fer í austan byl
yfir hús og gmndir,
þá er skárra skömminni til
að skíta vestan undir.
Dagbjartur Dagbjartsson á Refs-
stöðum fékk eins og aðrir landsmenn
góðan hlýindakafla fyrri hlutann í
mars, ásamt mikilli rigningu marga
daga í röð. Við þær aðstæður varð til
eftirfarandi vísa.
Vonlaust alveg virðist mér
að veðurspáin batni,
þó mig skorti eins og er
ekki meira af vatni.
Margir hagyrðingar kannast eflaust
við þá staðreynd sem fram kemur í
næstu vísu Dagbjarts.
Ymsa vísu gert ég gat
sem góðir vinir muna.
Oftast var þó eitthvert pat
með aðra hendinguna.
Ein vísa kemur hér enn effir Dag-
bjart.
Viðskiptanna vegum salt
velgengninni lyftum.
Gróðinn liggur klárt og kalt
í kennitölu skiptum.
Illa fór í síðasta þætti er ein af vísum
Vilhjálms frá Brandaskarði skemmdist
er blaðið var búið til prentunar. Rétt er
hún þannig.
Indið glaða árgeislar
að oss laða kunna.
Eyðir skaða ótíðar
einmánaðar sunna.
Önnur vísa kemur hér eftir Vil-
hjálm.
Bjartur strengur braga hlær
braga engis teigur grær.
Margur drengur slingur slær
slátt er lengi hljóðnað fær.
Alltaf er gaman að rifja upp vísur
eftii' Bjama Gíslason. Hefúr eldra fólk
úr Skagafirði sagt mér að án efa hafi
hann verið með betri hagyrðingum sem
uppi voru á hans tíð.
Það er öllum búnings bót
bæta úr göllum ljótum.
Stríðum föllum strauma mót
standa ei hölluin fótum.
Spennandi skvísa hefúr verið á ferli
er Bjami orti svo.
Allir hljóta unga mey
angurs bót að finna.
Við að njóta í vorsins þey
vinar hóta þinna.
Um aðra draumadís yrkir Bjami.
Hún er fær í flestan sjó
fljót og verka lipur.
Allra hugi að sér dró
ekta búmanns gripur.
Þá langar mig að biðja lesendur að
gefa mér upplýsingar um næstu vísu.
Er hún vel kunn bæði í Húnavatssýsl-
um og Skagafirði og hef ég lengi hald-
ið að hún væri eftir Gísla Ólafsson héð-
an frá Eiríksstöðum.
Nú í vetur fékk ég þær upplýsingar
að vísan væri eftir Bjama Gíslason og
langar mig til að fá álit þar um.
Ekki gengur allt í vil
úti er drengja gaman.
Það er enginn tími til
að tala lengur saman.
Á þeim árum er blaðið Tíminn tölti
um sveitir lands, mun Böðvar Guð-
laugsson hafa ort svo, en ekki veit ég
um tilefnið.
Tíminn breytti um tón á ný
til þess að setja bitran harm.
Gegnum andvana graðhests hví
greini ég ffamliðið rollujarm.
Ef ég man rétt mun sá snjalli hag-
yrðingur og fangavörður, Birgir Hart-
mannsson á Selfossi, hafa sagt svo frá
hestakaupum.
Ennþá gerast gönuhlaup.
Gettu hver á annan snéri,
er þeir höfðu hrossakaup
á höltum jálk og dauðri meri.
Mörgum þótti nóg um þegar þýskir
fóm að kenna íslendingum að ríða sín-
um eigin hestum. Um slíkar hörmung-
ar yrkir Birgir.
Hann þykir svo móðins hinn
þjóðverski siður
og þónokkur treyst’onum.
Jafnvel ráðsettar konur og reyndar því
miður
nú riða á eistunum.
Nóg er nú kveðið.
Veriði þar með sæl að sinni.
GuðmundurValtýsson,Eiríksstöðum,
451 Blönduósi, sími 452 7154.
Fyrsti torfæru-
jeppinn
Fyrsta bílinn minn keypti ég árið 1954, Willys
jeep 1947 með tréhúsi, smíðuðu af Ólafi frá
Hegrabergi bróður Einars blinda verslunarmanns á
Höfn í Homafirði. Ólafúr var duglegur trésmiður.
Yfirvald okkar Skagfirðinga á þessum ámm var
Sigurður sýslumaður frá Vigur. Hann fékk Willisinn
nýjan og lét Ólaf smíða á hann yfirbyggingu, að öðm
leyti var bíllinn orginal, skráningamúmer K-1 og
dekkjastærð 600x16. Sigurður sagði að svona gott
skráningamumer gæti bætt upp að bíllinn væri lítill
og þröngur. Kaupverð var krónur 11.000 og fékk ég
víxillán fyrir mestum hluta þess hjá Sparisjóði Sauð-
árkróks með ábyrgð Björgvins Friðriksens vélsmíða-
meisara, sem var giftur Hallfríði frænku minni. Þau
bjuggu að Lindargötu 50 Reykjavík.
Um veturinn varð ég óþægilega var við að dekk
jeppans vom ekki nægjanlega stór til að komast á-
ffarn í snjófæri og ófærð. Ég stækkaði þau í 700x16.
Það breytti miklu, en samt ekki nægjanlega að mér
fannst. Ég var byijaður að læra stálrennismíði hjá
Áma Guðmundssyni, sem rak bílaverkstæðið Áka á
Sauðárkróki. Þar fékk ég aðstöðu og tæki til að breyta
bílnum, smíðaði ný ljaðrahengi, tvöfalt lengri og
færði fjaðrimar undir hásingamar, breytti stýrisbún-
aði á þann veg að færa veltileguhúsið með stýrisbolt-
unum niður í hásinguna, sem gerði það að verkum að
fjöðmn bílsins hætti að breyta hjólamillibilinu eins og
gerðist meðan boltinn var festur í grindarbita. Bíllinn
varð betri í akstri effir breytinguna. Dekkin stækkaði
ég svo í 750x16 og tvöfaldaði öll hjól þannig að ytri
dekkin að aftan vom 700x16 með 12 pund og að
ffarnan 600x 16, þrýstingur líka 12 pund. Minni dekk-
in að ffarnan léttu bílinn i stýri á auðum vegi. Þau
tóku ekki í fyrr en i ófærð. Svona útbúinn sökk bíll-
inn álíka mikið í nýföllnum snjó og gangandimaður,
flaut nánast yfir allt, mikið meir en dráttarvélar, sem
þá vom ekki komnar með lfamdrif og spóluðu sig
gjaman á kaf vegna stónnunstraðra afúirdekkja.
Snjóhengjur gátu verið hættulegar og til að ráða
við þær smíðaði ég snjóplóg á bílinn. Lét hann hanga
í jámkeðjum til að stilla hæðina og flytja snjóinn til
beggja hliða útfyrir breidd bílsins. Það tókst með
ágætum hætti og álít ég að Willisinn K-1 sé fyrsti
breytti torfæmjeppi á Islandi og ef til vill í heiminum.
Að minnsta kosti veit ég ekki af eldri dæmum um lík-
ar breytingar, en séu þær til vildi ég gjaman verða
upplýstur þar um ártöl, lönd, tæki og eigendur...
Skrifað á páskum 2003.
Pálmi Jónsson.