Feykir - 28.12.2005, Page 6

6 Feykir 48/2005
verði hleypt af skoti úr þeim
250 fallbyssum sem hér eru í
virkisveggjunum. Hér var
myntslátta Rússlands í gegnum
árin og er enn. Og hér var
pólitískt fangelsi keisaranna.
Hér er falleg kirkja með hárri
turnspíru. Þar liggja allir
Rontanoífarnir í marmara-
kistum sínum, tiltölulega lát-
lausum. Pétur fór með okkur
um kirkjuna og fræddi okkur
enn frekar urn það fólk allt.
Að því búnu leiddi hann
okkur að minnismerkinu unt
900 daga umsátrið. Koman
þangað lætur rnann ekki
ósnortinn. Þjóðverjar sátu unt
borgina Leningrad, eins og hún
hét þá, í tæpa 900 daga.
Umsátrið hófst 8. september
1941 og þ\4 lauk 27. janúar
1944. Engin orð eru til að lýsa
þeirn skelfingum sem gengu yfir
borgarbúa á þessu tímabil og
enginn veit nákvæmlega hve
margir létust af íbúunum en
giskað er á 800.000 manns eða
nærri 1000 á dag að meðaltali.
Leiðin til lífsins, sem Rússar
kölluðu, lá urn frosna ána og
yfir Ladogavatnið. Það var eina
aðflutningsleiðin og mjög
hættuleg. Annars var borgin
algerlega einangruð því að
Finnar sátu um hana í norðri á
Kirjálaeiðinu upp að Ladoga-
vatni. Hungursneyðin var
skelfileg, þeir sem uppvisir urðu
að mannáti voru umsvifalaust
teknir af lífi, en kettir, rottur og
hvaðeina sem hægt var að leggja
sér til munns var étið.
Minnismerkið er stórt torg
með hringlaga gryíju. Þar eru
lágmyndir á veggjum og eldur
logar á kyndlum eilíflega.
Tónlist hljómar í þessari
hvirfingu sem setur mann í
stemmningu og síðan er gengið
inn í stóran sal. Þar klæða
risastórar mósaikmyndir hvorn
endavegg salarins. Þær sýna
m.a. hergagnaframleiðsluna,
hermennina og konurnar sem
eru að fara út á vígvöllinn. í
litlum sýningarkössum á gólfinu
eru ýrnsir smáhlutir frá þessum
tíma. T.d. matarskammturinn,
sem var 125 grömrn af brauði á
mann. Kvikmynd er sýnd frá
tímum umsátursins. Á degi
hverjum skipta þeir út
textaplötum þar sem skráð er
einskonar dagbók stríðsins í
borginni. Hér er stórt líkan af
borginni og umsáturslínunni.
Þjóðverjar komust aldrei inn í
borgina sjálfa, aðeins að henni.
Það eru kenningar unt að þeir
hafi kannski aldrei ætlað inn í
borgina heldur bara svelta
íbúana til uppgjafar en ekki
eyðileggja byggingar hennar.
Hjalti Pálsson frá Hofi skrifar - Síðari hluti
Dagbók frá Pétursborg
7. -11. október 2005
ekki mjög stór, þar sem Kartín
mikla var unt tíma 1762 þegar
hún undirbjó valdarán sitt og
dauða manns síns, Péturs III,
sem hafði þá ríkt í urn hálft ár.
Katrín var þýsk prinsessa og
aðeins 16 ára þegar hún giftist
1745 rússneska erfðaprinsinum
sem tók við völdum 1761.
Katrín varð merkasti keisari
Rússlands eftir Pétur mikla og
elskaði allt sem rússneskt var —
nema manninn sinn, sem var
ónytj ungur og til allrar hamingj u
fýrir Rússland var hann drepinn
eftir hálfs árs stjórnarsetu en
Katrín tók við völdurn og ríkti
til ársins 1796. Hún reyndist
mikilhæfúr stjórnandi og átti sér
fjölmarga ástmenn sem dugðu
misjafnlega eins og gengur. Þeir
sem stóðu sig vel fengu hallir til
að búa í en hinir lakari voru
Iátnir hverfa.
Eftir þetta lá leiðin á
veitingastaðinn Valhall sem er
í kjallara og innréttaður í forn-
urn stíl. í miðjum salnum þar
sem við snæddunt var Askur
Iggdrasils, lífstré Ásatrúar-
manna, en vopn og dýrahamir
héngu á veggjum.
Urn hálffjögur var okkur
ekið heint á hótel og eftir það
var frjáls tími. Hann notuðu
surnir til gönguferðar eftir
aðalgötu borgarinnar Nevski
prospect. Þá kontum við m.a. í
verksmiðjusölu Lomonov-
postulínsins, geysifallegt og
keisaralegt postulín.
Um kvöldið var borðað á
veitingastað á hótelinu eftir það
setið á barnunt frarn yfir mið-
nætti.
I móttökusal hótelsins
komu jafnan á kvöldin nokkrar
íðilfagrar konur, sátu þar í
hægindunt og biðu eftir
einhverju, virtist hálfleiðast,
sýndust bara fegnar ef einhver
vildi tala við þær eða bjóða
þeim eitthvað, hvað stundum
skeði.
Mánudagur 10. október
Dagurinn hófst með því að ekið
var út á Vassilieyju til að skoða
þar virki Péturs og Páls. Virkið
var hugsað til að loka
skipaleiðinni unt Nevu fyrir
Svíunt sent voru aðalóvinurinn
á þeim tíma. En á virkið reyndi
aldrei sem slíkt. Þar hefur aldrei
Vetrarhöllin. Ótrúleg bygging með 1057 sölum og herbergjum og 1945 gluggum. Byggingu hennar varlokið 1762. Takið eftir
öllum styttunumá þakbrúninni sem enginn nær þó að skoða í návígi.
Kvöldverður á veitingastaðnum Podvorja. Pétur Óli til vinstri og á móti honum Valentina rússneski leiðsögumaðurinn okkar.
Dagana 7.-11. október s.l. fór 14 manna hópur í kynnisferð til Pétursborgar í Rússlandi.
Flest voru það Skagfirðingar og þeir sem ekki voru það í upphafi ferðar voru orðir það um
það er lauk, a.m.k. að einhverju leyti, þó að þeir viðurkenni það kannski ekki núna. Fyrri
hluta ferðasögunnar var birtur í jólablaði Feykis þann 14. desember. Hér fylgir síðari
hlutinn.
Sunnudagur9. október
Kl. tíu var lagt upp frá hótelinu
og nú lá ieiðin suður í
gosbrunnagarðinn við Peter-
hofhöllina sunnan við borgina,
á því svæði sem Þjóðverjar náðu
og eyðilögðu að mestu leyti en
þar hefur höllin og garðarnir
verið endurbyggðir. Pétur nrikli
lét gera þennan garð og
gosbrunna, hannaði hann að
nokkru leyti sjálfur og var ekkert
til sparað í honum frekar en
öðru sem hann tók sér fýrir.
Garðurinn átti að verða flottari
en Versalir í Frakklandi.
Gosbrunnagarðurinn var
gerður í tilefni af Norður-
stríðunum við Svía og til
minningar um sigurinn yfir
Karli XII við Poltava 1709.
Stvttur og gosbrunnar skipta
hundruðum. Hinn stærsti sýnir
Sarnson senr er að drepa ljónið
en ljónið var einmitt í sænska
skjaldarmerkinu. Öllum þess-
um styttum var stolið í stríðinu
og höllin meira og rninna
eyðilögð í 900 daga umsátrinu.
Úti fýrir sér á virkisborgina
Kronstadt sem er á lítilli eyju úti
í Finnska flóa. Þarna var herstöð
og er kannski ennþá. Hún var
tiltölulega einangruð og ekki
opin almenningi. Beggja rnegin
út frá eyjunni hafa Rússar gert
gríðarlega flóðvarnargarða sem
þeir loka ef stöðug vestanátt
þrýstir sjónum inn í Finnska
flóa. Ef það gerist þá nær fljótið
Neva ekki að renna til hafs og
skapar flóð uppi í Pétursborg.
Flóinn er rnjög grunnur og
mikið ferskvatn sem Neva dælir
út úr sér að jafnaði.
Út \ið sjóinn, skammt frá
Peterhofhöllinni, ergulbygging,