Feykir - 13.08.2009, Side 5

29/2009 Feykir 5
AÐSEND GREIN
Frá félögum á Sturlungaslóð
Agætu Blöndhlíðingar, aðrir
Skagfirðingar og nærsveitamenn
AÐSEND GREIN
Bjarni Guðleifsson skrifar
I slóð Jónasar Hallgríms-
sonar yfir NyjabæjarQall
170 árum siðar
Einhverjir hafa rekið augun í
það nýlega að búið er að
setja upp vegvfsi fyrir
Haugsnes við vegamótin á
hringveginum og Út-
Blönduhiíðarveginum. Vísa
skiltin til norðurs og er
vegfarendum beint inn á
afleggjarana hjá Syðstu-
Grund, eða Djúpdal.
Vaknað hefur sá orðrómur að
nú sé búið að færa Haugsnesið
að geðþótta einhverra
sérvitringa. Eldra skiltið við
suðurenda brúarinnar yfir
Djúpadalsá, þar sem á stendur
líka Haugsnes, verður þar
áfram, en eins og flestir vita er
ekki ætlast til að fólk gangi á
Haugsnesið þeim megin frá.
Sannleikurinn er sá að
félagið Á Sturlungaslóð hefur
fengið leyfi landeigenda á
Syðstu-Grund að leyfa gestum
að ganga frá bílaplani hjá þeim
upp gamlar götur upp á
grundirnar fyrir norðan
Haugsnes, utan ár. Á
bílastæðinu á Syðstu-Grund
verður sett upp skilti þar sem
Haugsnesbardagi árið 1246
verður útskýrður og jafnframt
sýnt hvar Haugsnesið sjálft er.
Þá eru áform um að setja
göngubrú á ána svo fólk geti
gengið yfir á Haugsnesið,
a.m.k. yfir sumartímann.
Stutt frá bílaplani á Grund
hefur verið komið fyrir
róðukrossi, sem er krossmark
með Kristslíkneski, eins og
sett var upp á Róðugrund, til
minningar um Brand Kol-
beinsson höfðingja Ásbirn-
inga sem féU í bardaganum, en
þar með féll veldi þeirra í
Skagafirði. Listamaðurinn Jón
Adólf Steinólfsson smíðaði
krossinn og heimfólk og
Sturlungaslóðarfélagar, undir
stjórn Helga Sigurðssonar,
hlóðu utan um steinstöpul
sem undir krossinum stendur.
Ofar við gönguleiðina er
Sigurður Hansen að koma
fyrir grjótliðum sem eiga að
tákna þátttakendur í þessum
mannskæðasta bardaga
íslandssögunnar. Mörg
hundruð grjóthnuUungum
verður komið fyrir og á hver
að tákna mann á vígvellinum.
Sagan segir að bardaginn hafi
farið fram við Haugsnesið,
ekki nákvæmlega hvar, en áin
rann út og niður fýrir ofan þar
sem Sigurður er að setja
bardagann á svið á þennan
sjónræna, spennandi hátt.
Dagskrá í tali og tónum
verður við róðukrossinn kl.
13:30 laugardaginn 15. ágúst,
sem er stærsti viðburðadagur
sumarsins hjá félaginu. Margt
fleira er á boðstólnum Á
Sturlungaslóð þann daginn.
Við vonum að fólk taki þessa
leið að Haugsnesinu í sátt og
að sem flestir geti notið
dagsins með okkur.
FélagarÁ Sturlungaslóð
Feróafélag Skagfirðinga og
Feróafélagió Hörgur
gengust sameiginlega fyrir
göngu yfir Nýjabæjarfjall.
Var gengið frá Skatastöðum
í Austurdal í Skagafírði yfir í
Villingadal í Eyjafirði
iaugardaginn 25. júlí og tók
ferðin 14 b'ma.
Leiðsögumenn voru Ágúst
Guðmundsson og Bjarni E.
Guðleifsson. Þátttakendur
voru 38 talsins og komust
færri að en vildu. Gengið var
úr 240 metra hæð og hæst
farið í nærri 1170 metra hæð
og var þessi leið talin með
hæstu fjallvegum landsins
fyrr á öldum. Við Skatastaði
var farið á kláf austur yfir
Jökulsá og síðan gengið fram
að Tinnárseli, inn Tinnárdal
og upp Illagil á hásléttuna.
Þar hófst löng ganga á
stórgrýttu landi þar sem voru
snjóskaflar í lægðum og sums
staðar þurfti að vaða læki. Var
stefna tekin á botn Svardals,
sem er afdalur Villingadals,
farið þar niður brattan
dalbotninn og gengið heim
að bænum Villingadal.
Daginn fyrir ferðina snjóaði
víða í fjöll og var örvænt um
að skynsamlegt væri að fara
þessa ferð. Hins vegar reyndist
hið ágætasta veður þarna á
öræfunum, logn allann
daginn, og má segja að
veðurguðirnir hafi sýnt á sér
allar hliðar, stuttan tíma í
senn; regn, hundslappadrífa,
haglél, þoka og ekld síst
glampandi sólskin, allt í logni.
Göngunni veður kannski best
lýst þannig að dalirnir voru
afar fagrir og góðursælir, en á
Nýjabæjarfjalli var afskaplega
auðnarlegt og seingengið
stórgrýti.
Jónas Hallgrímsson lenti í
hrakningum á þessari leið 20.
ágúst 1839 og komst nær
dauða en lífi til Eyjafjarðar.
Var hann að leita að
nýtanlegum brúnkolum í
Illagili. Er talið að sviplegur
dauðdagi hans eftir fótbrot í
Kaupmannahöfn sex árum
síðar sé að einhverju leyti
afleiðing þeirra meina sem
hann bar eftir hrakningana á
Nýjabæjarfjalli. í ferðinni
kynnti Bjarni E. Guðleifsson
ævi og störf Jónasar, einkum
þessa afdrifaríku ferð yfir
Nýjabæjarfjall. Nú vita
þátttakendur í göngunni hve
auðvelt er að villast á þessu
kennileitalausa og víðáttu-
mikla hálendi. Hugleiðingar í
ferðinni um hrakninga
Jónasar vöktu nokkrar spurn-
ingar.
Bjarni Guðleifsson
náttúrufrœðingur á
Möðruvöllum
Frá ferö á Sturlungaslóð fyrr i sumar.
( ÁSKORENDAPENNINN )
wmummmmmmmmm
Hrafnhildur Marteinsdóttir skrifar
Grænland góóur kostur
Ósköp líður sumarið
alltaf hratt. Mér finnst
það rétt byrjað en allt
í einu er berjatínsla
hafin, sem þýðir
aðeins eitt - haustið
er á næsta leyti. En þá
getur mann aftur farið
að hiakka til næsta
sumars. Svona gengur
þetta.
En íslensku sumrin eru
samt nokkuð löng miðað
við þau grænlensku.
í kringum aldamótin
bjó ég í fimm ár á
Vesturströnd Grænlands.
Þar leysti snjóa seint
á vorin og haustið var
styttra en maður átti
að venjast og veturinn
skall hrattá. En sumrin
voru oft sólrík og hlý.
Sumarfríið varsvo notað
til að slappa af og
breyta gjarnan aðeins
um umhverfi. Þá var
annaðhvort fiogið eða
siglt af stað. Ekki var
hægt að keyra af stað
enda engir vegir milli
grænlenskra bæja.
Það er því algengt að
fjölskyldur eigi bát sem
notaður er til ferðalaga
og veiðiferða. Bílaeign
er því ekki eins algeng
og hérá landi og
bílalán nánastóþekkt
fyrirbæri. Annars voru
veturnir eftirminnilegri,
enda lengri og meiri
áskorun. Það þýddi
ekkert annað en
að bera virðingu
fyrir náttúrunni og
veðráttunni. Ég sá líka
að fólk, og þá meina
ég allir aldurshópar,
klæða sig mjög vel
í frostinu. Það sést
enginn labba um á
gallabuxum í frosti
(ekki nema það sé
Islendingur nýkominn
til landins). Ég hélt
að á þessu væru
undantekningar,
eins og þegar farið
er í sparifötunum á
árshátíð og slíkt en
svo er nú aldeilis ekki.
Þá fara konur bara í
snjóbuxur yfir pilsið,
setja hælaskóna í
poka og arka af stað í
kuldaskónum út á lífið.
Hérá Islandi er sumar-
fríi flestra að Ijúka og
sú spá gekk eftir að
landinn einbeitti sér að
ferðalögum innanlands.
Ætli næsta sumar verði
ekki svipað, fólk mun
ferðast um fallega
landið sitt, sem er hið
besta mál. En mig
langar að koma með
þá tillögu að næst
þegar hugað verður
að utanlandsferð verði
nágrannaland okkar
Grænland skoðað
sem sterkur möguleiki.
Þarer einstök
náttúrufegurð, framandi
menning og gestrisið
fólk. Þar er hægt að
slappa af í fallegu
umhverfi, veiða, fara í
gönguferðir, skoða bæi
og byggðir, sigla um og
margt fleira. Grænland
er víðáttumikið land
og landshlutar þess
afar ólíkir. Best væri
því að kynna sér hina
ólíku landshluta og
byrja strax að safna
1
fyrir ævintýraferð
fjölskyldunnar.
Grænlendingar eru
svolítið gjamir á það
eins og við að fara til
heitra landa fari þeir
í sumarfri eriendis, ef
þeir fara þá ekki til
Danmerkur. En égveit
að þeir Grænlendingar
sem hafa breytt út af
vananum og farið til
íslands í sumarfrönu
sínu hafa orðið
heillaðir af íslandi,
náttúrufegurðinni og
menningunni. Égveit
að íslendingar verða
flestir jafnheillaðir sæki
þeirGrænland heim.
Gestristni er mikil og
ferðafólki mjög vel
tekið.
í lokin langar mig að
skila góðri kveðju til
Blönduóss en þaðan
fluttum við fjölskyldan
fyrir nokkrum dögum
síðan og leitum nú á
vit nýrra ævintýrra á
Norðurlandi eystra.
Ég skora á Ólöfu
Birnu Björnsdóttur,
bóndakonu og
verkefnisstjóra hjá
Félagsþjónustu A-Hún
að taka við pennanum
góða.