Hagskýrslur um kosningar - 01.01.1957, Page 15

Alþingiskosningar 1956
13
liti (bls. 12). í töflu IV eru einnig sýnd til samanburðar kosningaúrslitin í hverju
kjördæmi við næstu kosningar á undan, 1953.
Gild atkvæði voru alls 82 678, og skiptust þau þannig á flokkana, en til saman-
burðar eru tilsvarandi tölur frá næstu kosningum á undan:
1956 1953
Atkvæði Hlutfall Atkvæði Illutfall
Sjálfstæðisflokkur ........................................ 35 027 42,4 % 28 738 37,1 %
Alþýðubandalag ............................................ 15 859 19,2 „
Alþýðuflokkur ............................................. 15 153 18,3 „ 12 093 15,6 „
Framsóknarflokkur ......................................... 12 925 15,6 „ 16 959 21,9 „
Þjóðvarnarflokkur .......................................... 3 706 4,5 „ 4 667 6,0 „
Utan flokka ......................................... 8 0,0 „
Sósíalistaflokkur ................................... 12 422 16,1 „
Lýðveldisflokkur .................................... 2 531 3,3 „
Samtals 82 678 100,0 % 77 410 100,0 %
í öllum kjördæmum féllu nokkur atkvæði á landslista, en ekki voru þau samt
fleiri en 4 474 eða 5,4% af gildum atkvæðum. Hvernig þau skiptast á flokkana,
sést í 4. yfirliti (bls. 14).
Við samanburð á atkvæðatölum Alþýðuflokksins og Framsóknarflokksins við
kosningarnar 1956 og fyrri kosningar, verður að hafa í buga, að þessir flokkar höfðu
kosningasamvinnu sín á milli 1956, eins og getið er um í 6. kafla inngangsins.
8. Úthlutun uppbótarþingsæta.
Apportionment of supplementary seats.
Hvernig atkvæði hafa fallið í hverju kjördæmi, sést í töflu IV (bls. 24—33).
En þegar landskjörstjórn hafa borizt skýrslur um kosningarnar í kjördæmunum,
skal hún úthluta allt að 11 uppbótarþingsætum til jöfnunar milli þingflokka, þannig
að hver þeirra fái þingsæti í sem fyllstu samræmi við atkvæðatölu sína við kosn-
ingarnar. En þingflokkur telst í þessu sambandi aðeins sá flokkur, sem komið
hefur að þingmanni í einhverju kjördæmi.
Eins og áður er sagt, höfðu Alþýðuflokkurinn og Framsóknarflokkurinn með
sér kosningasamvinnu í öllum kjördæmum landsins, en hvor flokkurinn um sig
lagði fram landslista með nöfnum allra frambjóðenda sinna. Með bréfi til lands-
kjörstjórnar, dags. 25. maí 1956, kærðu umboðsmenn landslista Sjálfstæðisflokks-
ins yfir framboðum Alþýðuflokksins og Framsóknarflokksins við komandi alþingis-
kosningar og kröfðust þess, „að nefndir flokkar eða kosningabandalag þeirra hafi
einn og sameiginlegan landslista í kjöri við kosningarnar 24. júní n. k. eða a. m. k.
að þeim verði sameiginlega úthlutað uppbótarþingsætum, ef til kemur, svo sem
um einn flokk sé að ræða“, eins og segir í kærunni. Umboðsmenn landslista Alþýðu-
bandalagsins og Þjóðvarnarflokksins studdu þessa kröfu. Úrskurður landskjör-
stjórnar, er samþykktur var á fundi hennar 28. maí 1956, með 3 atkvæðum gegn
2, var á þá leið, að Alþýðuflokkurinn og Framsóknarflokkurinn skyldu hafa, hvor
um sig, landslista og þeir merktir samkvæmt 39. gr. kosningalaga, svo og að lands-
Ustum þessum skyldi úthlutað uppbótarþingsætum, ef til kæmi, hvorum um sig
samkvæmt 126. gr. kosningalaga. Kæra umboðsmanna Sjálfstæðisflokksins náði
þannig ekki fram að ganga. Á fundi landskjörstjórnar 9. júlí 1956 var uppbótar-
þingsætum úthlutað í samræmi við fyrr nefndan úrskurð og kjörbréf uppbótar-
þingmanna gefin út, en tveir landskjörstjórnarmenn vísuðu um úthlutun uppbótar-