Þjóðmál - 01.09.2008, Blaðsíða 79
Þjóðmál HAUST 2008 77
hliðstæður. hérlendis. „nema. ef. vera. kynnu.
galdraofsóknirnar. á. hinum. myrku. öldum.
Íslandssögunnar“ .. Forsvarsmenn. Varins.
lands.hefðu.sama.hátt.á.og.„skoðanabræður“.
þeirra,.hinir.illræmdu.herforingjar.við.völd.á.
Spáni.og. í.Portúgal.og.Grikklandi.–. siguðu.
dómstólunum.á.andstæðinga.sína.þegar.flett.
væri.ofan.af.„skuggalegum.áformum“.þeirra .
Skáldinu. Einari. Braga. varð. tíðrætt. um.
„fasistatilburði“.forvígismanna.Varins.lands ..
Þessir. „kumpánar“,. „riddarar. ömurleikans“.
ætluðu. sér. að. „kveða. niður. málefnalega.
umræðu“ ..Um.væri.að.ræða.„ósvífnustu.árás.
á. tjáningarfrelsi. landsmanna“. sem. dæmi.
væru. til .. „Þar. sem. slík. dusilmenni. hafa.
komist.í.valdaaðstöðu,“.skrifaði.Einar.Bragi,.
„hefur.andlegt.frelsi.verið.kæft,.menn.dregnir.
fyrir.dómstóla.og.dæmdir. til. tugthúsvistar,.
innilokunar.á.geðveikrahælum,.útlegðar.eða.
stórra.fjárútláta.í.þeim.tilgangi.að.hræða.aðra.
frá.því.að.notfæra.sér.það.tjáningarfrelsi,.sem.
hverjum.ber.að.guðs.og.manna.lögum“ ..
Til. stuðnings. þeim. sem. stefnt. var. fyrir.
ærumeiðingar. skrifuðu. 152. kunnir. menn,.
flestir. á. vinstri. vængnum,. . undir. harðorða.
yfirlýsingu. þar. sem. mótmælt. var. „athæfi“.
forvígismanna. Varins. lands. og. „réttar-
ofsóknum“. þeirra. (sjá. til. vinstri. á. þessari.
opnu,.bls ..76) .
.
Mörg. ummæli. voru. dæmd. dauð. og.ómerk. í. málaferlunum. en. sektir. og.
miskabætur. voru. óverulegar .. Tveir. voru.
dæmdir. til. að. greiða. miskabætur:. Rúnar.
Ármann. Arthursson. 15 .000. kr .. og. Svavar.
Gestsson. (sem. ábyrgðarmaður. Þjóðviljans.
vegna.skrifa.Dags.Þorleifssonar).25 .000.kr ..
Að. auki. var. Svavar. dæmdur. til. að. greiða.
30 .000.kr ..í.sekt.vegna.skrifa.Dags,.20 .000.
kr .. vegna. skrifa. Úlfars. Þormóðssonar. og.
34 .000. vegna. eigin. skrifa .. Rúnar. Ármann.
var.dæmdur.til.að.greiða.25 .000.sekt.vegna.
eigin. skrifa,. Guðsteinn. Þengilsson. læknir.
10 .000. kr .. sekt. og. Einar. Bragi. 15 .000. kr ..
sekt .
Margt.var.kúnstugt.í.réttarhöldunum.eins.
og.oft.vill.verða.hjá.íslenskum.dómstólum ..
Dómarar. í. héraði. voru. fimm. og. er. óhætt.
að. segja. að. flestir. þeirra. hafi. verið. vilhallir.
hinum.stefndu ..Sem.dæmi.má.nefna.Hrafn.
Bragason,. sem. fór. með. fjögur. mál. af. tíu ..
Hrafn. hélt. því. fram. í. dómum. sínum. að.
forsvarsmenn. Varins. lands. hefðu. mátt. vita.
hverju. þeir. mættu. eiga. von. á. með. því. að.
blanda. sér. í. annað. eins. hitamál. og. dvöl.
Bandaríkjahers. á. Íslandi .. Þá. hélt. hann.
því. fram. að. almenn. undirskriftasöfnun.
væri. í. andstöðu. við. meginreglur. íslenskrar.
stjórnskipunar!.Hann. sagði. að. framkvæmd.
slíkrar.undirskriftasöfnunar.væri.því.„oft.til.
þess.fallin.að.valda.persónulegum.óþægind-
um.og.árekstrum.manna.á.meðal. .. .. ...slík.al-
menn.undirskriftasöfnun.í.viðkvæmu.deilu-
máli.var. sem.slík. fallin. til. að.valda.ófriði“ ..
Þá.taldi.Hrafn.dómari.að.refsiverð.ummæli.
sem.féllu.í.stjórnmáladeilum.væru.„síður.til.
þess.fallin.að.meiða.þann,.sem.þeim.er.beint.
að“!.Dómarinn.bætti.við,.í.þessari.undarlegu.
röksemdafærslu. sinni:. „Jafnvel.má.orða,.að.
ummælin.geti.haft.þveröfug.áhrif .“.Og.þar.
með. vörðuðu. þau. ekki. við. hegningarlög,.
eða. hvað?!. Almennt. má. segja. að. í. þessum.
dómum. hafi. dómararnir. tekið. undir. með.
lögmanni. stefndu. sem. hélt. því. fram. að. á.
bak. við. hið. pólitíska. frelsi. væru. svo. ríkir.
almannahagsmunir.að.„smásmuguleg.vernd.
ærunnar“.yrði.að.víkja .
Flestum. málanna. var. áfrýjað. til. Hæsta-
réttar .. Þar. gerðust. þau. sögulegu. tíðindi. að.
ábyrgðarmaður. Þjóðviljans,. Svavar. Gests-
son,. var. dæmdur. til. að. greiða. sekt. vegna.
skrifa. blaðamanns. Þjóðviljans,. Úlfars. Þor-
móðssonar,.þótt.Úlfar.hefði.merkt.skrif.sín.í.
blaðinu.„-úþ“.og.gengist.fúslega.við.því.fyrir.
dómi. að. hann. væri. höfundar. umræddra.
skrifa .. Dómarar. Hæstaréttar. drógu. hins.
vegar.þá.ályktun.af. ákveðnu. lagaákvæði. að.
höfundur.bæri.því.aðeins.ábyrgð.á.efni.rits.
að. hann. hefði. nafngreint. sig!. „Merkið. -úþ.
verður. ekki. talin.næg.nafngreining. í. skiln-