Þjóðmál - 01.12.2007, Blaðsíða 50
48 Þjóðmál VETUR 2007
Ritstjóri. Þjóðmála. hefur. gefið. mér.kost. á. að. tjá. mig. um. þetta. efni. af.
tilefni. greinar. í. sama. hefti. ritsins. eftir.
Geoffrey.Wood,. erlendan. hagfræðing. sem.
hefur. hugkvæmst. að. leysa. vanda. íslensku.
þjóðarinnar. í. gengismálum. með. upptöku.
svissnesks. franka. eða. annars. sæmilega.
stöðugs. gjaldmiðils .. Slíkar. hugmyndir.
hafa.skotið.upp.kollinum.af.og.til,.og.eru.
höfundarnir. oftast. ungir. beturvitar,. sem.
hafa.ekki.haft.starfræn.kynni.af.málefnum.
Íslands. og. miða. gjarnan. við. fyrra. orðspor.
af. verðbólgu. okkar,. jafnvægisbresti. og.
stórum.gengisfellingum ..Enda.þótt.ég.telji.
slíkar. hugmyndir. gagnslausar. á. núverandi.
þróunarstigi. og. raunar. vanvirðu. við.
fullvalda.þjóð,.tók.ég.boðinu.fegins.hendi,.
þar.sem.ekki.muni.veita.af.að.hreinsa.til. í.
villijurtagarði. skoðana. þessa. efnis,. enda.
taldi. ég. mér. málið. skylt. sökum. fortíðar. í.
hlutverki.hagfræðings.Seðlabakans .
Peningakerfi.ríkja
Peningar. geta. verið. mismunandi. eðlis.og. bjóða. samkvæmt. því. upp. á. mis-
munandi. tækifæri. og. áhættur .. Uppruna-
legastar. eru. vörur. í. hlutverki. peninga,.
hagfelldar. til. þeirra. nota. sökum. fágætis,.
afstæðs. verðgildis. og. varanleika,. og. eru.
því. einkum. góðmálmar. eins. og. gull. eða.
silfur,.lengst.af.með.tregbreytilegt.framboð.
og. tengingu. verðgildis. við. kostnað. af.
framleiðslu. þeirra .. Gildi. þeirra. byggðist.
á. einkahagslegum. viðhorfum. og. var. því.
nær. ónæmt. fyrir. pólitískum. geðþótta. og.
kjarastreitu. til. þenslu. og. vinsælda. og. þar.
með. gengisfellinga .. Hagræði. og. öryggi.
kallaði. með. tímanum. á. kerfi. pappírs-
peninga.og.beinna.reikningsfærslna,.fram-
an. af. með. baktryggingu. í. takmörkuðu.
magni.málmgrunnsins.og. færi.á.flutningi.
hans. til. uppgjörs. milli. landa. og. þar. með.
útbreiðslu. peningaviðskipta. og. sérþjóð-
legra. gjaldmiðilskerfa. um. heiminn .. Á.
endastöð.þessarar.þróunar.birtist.svo.and-
stæðan,. hreinir. pappírspeningar. eða. rétt-
nefndur.samfélagseyrir,.gefinn.út.af.ríkinu.
og. alfarið. á. ábyrgð. þess,. án. nokkurrar.
bindingar.gildis.við.efnisleg.verðmæti ..Við.
það. opnuðust. allar. víddir. stefnuaðgerða:.
aukningar.seðlaútgáfu.og.lækkunar.vaxta.og.
gengis.til.örvunar.atvinnu,.framleiðslu.og.
neyslu,. eða. samdráttar. peningaútstreymis.
Bjarni.Bragi.Jónsson
Upptaka.framandi
gjaldmiðils