Morgunblaðið - 24.09.2015, Blaðsíða 18

18 | MORGUNBLAÐIÐ
Á
lklasinn er grasrótarklasi,
sem varð til vegna drif-
krafts aðilanna sem að hon-
um standa,“ segir Guðbjörg
Óskarsdóttir, klasastjóri Álklasans
og verkefnastjóri á orku- og efnis-
tæknisviði hjá Nýsköpunarmiðstöð.
Álklasinn var formlega stofnaður í
lok júní síðastliðnum og nú þegar
eru 34 fyrirtæki og stofnanir komn-
ir inn í hann.
Stjórn klasans hélt sinn fyrsta
stjórnarfund í gær og stóð einnig
fyrir svokölluðum kaffifundi til að
ræða kortlagningu á fyrirtækjum í
álklasanum, verðmætasköpun í ál-
iðnaði, útflutningstækifæri og fjár-
festingatækifæri. Í framhaldinu
verða haldnir mánaðarlegir kaffi-
fundir þar sem klasafyrirtækin hitt-
ast til að ræða það sem þeim liggur
á hjarta hverju sinni.
Að sögn Guðbjargar stendur til
að kortleggja bæði þau fyrirtæki
sem eru í útflutningi og einnig þau
sem eru ekki komin á þann stað
ennþá en eiga þess kost í framtíð-
inni. „Á Íslandi er frábært stuðn-
ingsnet fyrir fyrirtæki sem vilja
sækja á erlenda markaði. Því viljum
við fjölga tækifærum klasameðlima
til útflutnings ef þau svo kjósa.“
Kanna samstarf við Norðmenn
Þó svo að aðeins séu liðnir þrír
mánuðir frá stofnun álklasans, hafa
fulltrúar hans nú þegar sótt al-
þjóðlega klasaráðstefnu og byrjað
er að kanna möguleika á samstarfi
við sambærilegan klasa í Noregi,
Eyde Cluster. Guðbjörg nefnir svo-
kallað „Zero Waste“ verkefni sem
dæmi um samstarfsverkefni sem
Norðmennirnir hafi áhuga á. „Við
köllum verkefnið „lokun hringsins“
en það gengur út á að fullnýta það
sem fellur til við álframleiðslu,“ út-
skýrir hún og bætir við: „Norð-
mennirnir eru nú að huga að Evr-
ópusamstarfi. Ef við ákveðum að
starfa með þeim yrði væntanlega
sóst eftir fjármagni úr erlendu
styrkjaumhverfi. Það myndi styrkja
samstarfið til muna.“
Má því segja að klasinn hafi kom-
ist alllangt í leit að erlendu sam-
starfi á skömmum tíma. „Við erum
komin langt á leið nú þegar í upp-
byggingunni en við búum vel að
góðri forvinnu meðlima okkar. Klas-
inn er grasrótarklasi enda var eng-
inn úr ráðuneyti eða að ofan sem
kallaði eftir myndun hans. Þvert á
móti stóð vilji fyrirtækjanna sem
starfa innan þessa geira til að keyra
þetta verkefni í gang. Þau voru sjálf
búin að mynda sér skoðanir fyr-
irfram á helstu málefnunum sem á
þeim brenna,“ greinir hún frá.
Þarf aukna áframvinnslu áls
Nefnir hún sem dæmi verkefni
tengd nýsköpun í áliðnaði, aukna
áherslu á menntamál, eflingu á
framboði náms með tengingu við ál
og álframleiðslu. Einnig nefnir hún
hafnarflutninga, fullnýtingarverk-
efni og áframvinnslu áls. „Eins og
við vitum eru hér á landi sterkir
frumframleiðendur áls en því miður
hefur ekki enn tekist að byggja upp
í áframvinnslu þess, sem auðvelt er
að nýta til vöruframleiðslu.“
Nýjar áherslur í styrkúthlutunum
Hún kveður klasann einnig hafa
áhuga á að efla ímynd og umgjörð
áliðnaðarins með frekara samstarfi
við aðra geira atvinnulífsins og
stjórnvöld, sem og að efla rann-
sóknir á sviði áls. „Við erum afar
ánægð með nýtilkomnar áherslu-
breytingar Tækniþróunarsjóðs en
sjóðurinn tilkynnti nýverið að fram-
vegis yrði lögð ríkari áhersla á efn-
istækni, sérstaklega með tilliti til áls
og kísils, í styrkúthlutunum sínum.
Við erum sannfærð um að þessi
breyting muni stuðla að aukinni ný-
sköpun og framþróun á þessu sviði,“
greinir Guðbjörg frá.
Hún nefnir sem dæmi að um-
ræddar áherslubreytingar hafi gert
það að verkum að til varð samstarf
um fullvinnslu á afflallsefnum ál-
vera. „Öll álverin, Al/Kratus sem
vinnur að endurvinnslu þessara af-
urða í dag og Háskólinn í Reykjavík
eru þátttakendur í þessu verkefni.
HR verður t.a.m. með nem-
endaverkefni þessu tengt.“
Horfa líka til kísilfyrirtækjanna
Guðbjörg segir stefnt að frekari
fjölgun meðlima í klasanum. „Þau
34 fyrirtæki sem eru í honum nú
þegar tóku þátt í grunnvinnunni.
Við munum setja okkur í samband
við fleiri aðila sem við teljum eiga
erindi í klasann og geti haft ávinn-
ing af þessu samstarfi. Við horfum
sérstaklega til þeirrar uppbygg-
ingar sem hefur átt sér stað í kís-
iliðnaðinum en við í áliðnaðnum telj-
um okkur eiga samleið með
fyrirtækjum í þeim geira. Í báðum
tilvikum er um að ræða léttmálma
og framleiðsluiðnað. Þar af leiðandi
eru verkefnin og áherslusviðin þau
sömu.“
Hún hvetur áhugasöm fyrirtæki
til að hafa samband, vilji þau ganga
í klasann. „Við teljum klasann
tryggja sameiginlega hagsmuni fyr-
irtækja sem starfa á svipuðum svið-
um og eru að leysa sömu vanda-
málin,“ bætir hún við.
Gott að starfa í frjóu umhverfi
Álkasinn er rekinn á árgjöldum fé-
laganna en Nýsköpunarmiðstöð Ís-
lands styrkir klasann í formi að-
stöðu. „Við erum í góðu samstarfi
við Nýsköpunarmiðstöð. Í húsa-
kynnum þeirra erum við í algjörum
suðupotti hugmynda en það er mjög
gott fyrir ungan klasa eins og okkur
að starfa í svona frjóu umhverfi,“
útskýrir Guðbjörg.
Spurð út í uppbyggingu klasans
svarar hún: „Hann er hugsaður
þannig að hugmyndir og verkefni
komin frá klasameðlimunum sjálf-
um. Við munum því ráðast í þau
verkefni sem klasameðlimirnir sjálf-
ir setja á oddinn og eftir því sem
fjármagn dugar til, þ.e. árgjöld fé-
laganna og framlög frá samstarfs-
aðilum. Við sjáum fyrir okkur að
meðlimir sem hafi ólíka snertifleti
við sama verkefnið geti unnið sam-
an og þannig skapist góður jarð-
vegur fyrir nýjar hugmyndir og
skapandi lausnir. Þannig getur sam-
setning þátttakenda í einstökum
verkefnum verið mismunandi.“
brynja@mbl.is
Telja klasann tryggja sam-
eiginlega hagsmuni fyr-
irtækja sem starfa á svip-
uðum sviðum.
Klasastjórinn Guðbjörg Óskarsdóttir starfar bæði sem klasastjóri Álklasans og
sem verkefnastjóri hjá Nýsköpunarmiðstöð.
Ljósmynd/Guðbjörg Óskarsdóttir
Stofnfundur Álklasinn var stofnaður formlega hinn 29. júní sl.
Stofnmeðlimir Hópurinn á bak við Álklasann, 34 fyrirtæki og stofnanir.
Starfa í suðupotti hugmynda
Álklasinn samanstend-
ur af 34 fyrirtækjum.
Hefur klasinn komist
alllangt í leit að erlendu
samstarfi á skömmum
tíma.
„BoilerMag segulsíur voru settar á neysluvatns- og
hitakerfið í húsi mínu og eftir aðeins vikunotkun
var komið töluvert meira magn af járnögnum á
segulinn í síunni. Þessar járnagnir hafa hingað
til farið í gegnum hitakerfið hjá mér og valdið sliti
og skaða í varmaskiptum, blöndunartækjum og
öðrum viðkvæmum stýribúnaði tengdum hita-
kerfinu t.d. ofnlokum. Sían frá BoilerMag
hreinsar allar járnagnir úr vatninu.“
- Rögnvald Othar Erlingsson