Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1896, Page 176

172
enga þyðingu, að í þeim eru taldir meS garSar um eugi, því í skýrslum hreppstjóranna eru
þeir líklegast taldir með túngörSum, sjeu þeir til.
Skurðir til vatnsveitinga, eru þá aS eins eptir at jarðabótum þeim, sem taldar eru í
búnaSarskýrslunum. Þessir skurðir hafa verið eptir þeim:
1853—55 meðaltal 28,042 faðmar 1886—90 meðaltal 41,381 faSmar
1858 59 14,275 1891 31,480
1861—69 13,008 1892 25,567
1871 80 23,494 1893 26,771
1881 85 47,361 1894 20,734
1895 23,656 faðmar.
Þess verður að gæta hjer eins og við allar þessar skýrslur að framau, að meðaltalið af árun-
um 1886—90 er meðaltal af 4 árum, því eitt árið hefur aldrei veriS prentað. — Af þessum
skýrslum má sjá, að töluverður áhugi hefur verið á þessum jarðabótum um 1854, að þessi á-
hugi er orðinn helmingi daufari frá 1858—1870, hann lifnar við aptur 1871—80, og heldur
sjer ágætlega þau árin, og nær svo því hæzta sem komist hefir verið 1881—90. Síðustu ár-
in minnka þessar jarðabætur svo mjög, líklega helzt vegna þess, að áhuginn á öðrum jarða-
bótum,-eins og túnasljettum, kálgörðum og garðhleðslum, hefur dregið hugi manna burtu frá
vatnsveitingum.
Sje litið á skýrslurnar frá búnaðarfjelögunum, þá hafa verið gjörðir af vatnsveitingar
skurðum: 1893 .... 22.172 faðmar. 750.854 teningsfet.
1894 .... 24,253 ------------- 1,063.990 ----------
1895 .... 22,788 ------------- 820,019 ------------
Eptir búnaðarskýrslunum hafa veriö gjörðir 71 þús. faðmar, en eptir skýrslum fjelaganna 69
þús. faðm. öll árin, líklegast eru búnaðarskýrslurnar liærri af því að þær telja fleira undir
vatnsveitingaskurði (t. d. suma varnarskuröi og lokræsi), en hiuar skýrslurnar, sem eru betur
sundurliðaðar.
Fyrir utan þessar jaröabætur telja skýrslur búnaðarfjelaganna sjerstaklega varnarskurði
flóð- og stíflu-garða og lokræsi. Yarnarskurðir munu ekki liafa verið algengir áður, þá hlóðu
menn garða til varnar. Þessar jarðabætur hafa verið
Yarnarskurðir Flóð og stýflugaröar Lokræsi
1893 . . 11,749 faðmar 4,123 faömar 187,304 teningsfet 440 faðmar
1894 . . 25,074 ----- 6,695 304,071 -------- 623 -
1895 . . 15,534 ----- 4,340 304,118 -------- 1134
Þessar skýrslur ná yfir svo stuttan tíma, að það er ekki hægt að byggja mikiö á þeirn. Lok-
ræsi eru svo nýlega innleidd, að þau munu eiga 1 því að vaxa framvegis; um varuarskurði
mun mega segja það sama.
Það er laugt frá þvf að allt landið sje vaknað til þess að gjöra jarðabætur í fjelagsskap.
Skaptafellssýsla, Múlasýsla, Norðurþingeyjarsýsla, Kjósar- og Gullbringusýsla og Barðastrand-
arsýsla, gjöra næstum eugar jarðabætur í íjelagsskap, en þrátt fyrir það hafa meiri jarða-
bætur verið gjörðar síöustu ár, en nokkru sinni áður. Tala þeirra sem gjört hafa jarðabæt-
urnar síðustu þrjú árin eptir skýrslum búnaðarfjelaganna hefir verið
1893 .... 1502 1894 .... 1739 1895 .... 1994
síðasta árið voru búendur taldir 6886, en framteljendur 9857, og telst þá svo til að það sje
ekki þriðjungur bæuda sem gjöri jarðabætur í fjelögum, því í tölu jarðabóta manna eru nokkr-
ir kaupstaðarbúar, og ekki svo fáir tómthúsmenu. Dagsverkin sem alls hafa verið unnin í fje-
lögum hafa verið: 1893 . . . um 34000 dagsverk eða um 23 dagsverk á fjelagsmann
1894 ... — 44000 ----- — — 25 ----------------
1895 . . , — 50000 -----— — 25 ------ ---------