Dagblaðið Vísir - DV - 10.07.2015, Blaðsíða 23

Helgarblað 10.–13. júlí 2015 Fólk Viðtal 23
um pælingum. Ég er tilbúnari í þetta
í dag. Enda sé ég hvað það hefði ver­
ið flókið að blanda þessu saman, tón­
listinni og barneignum, það er svolítið
mikið púsl og partur af því af hverju ég
frestaði þessu. Ég gat ekki séð mig fyrir
mér á ferðalögum með barn. Núna
njótum við bara lífsins í sveitinni,
förum út að leika og tínum orma og
svona. Ég sé ekki sólina fyrir henni og
kannski er ég alltof lin við hana. Hún
er bara svo skemmtileg og glöð og
þetta er allt svo gaman.“
Pressa á barnlausa
Hún viðurkennir að hafa fundið fyrir
pressu þar sem hún var svo lengi
barnlaus. „Það var mikið átak hjá fjöl­
skyldunni þegar ég var þrítug en svo
gáfust allir upp. Það voru allir hætt­
ir að spyrja mig þegar hún kom. Þessi
pressa er undarleg því sumir velja ein­
faldlega að eignast ekki börn og það er
allt í lagi. Ég hafði jafnvel heyrt að þar
sem ég væri í músík yrði ég bara þessi
skrítna týpa úti í sveit með 15 ketti. Ég
er komin með tvo ketti og eitt barn svo
„crazy catlady“ fær að vera með,“ segir
hún og neitar frekari barneignarplön­
um. „Þetta er svolítil vinna og tekur á á
gamalsaldri en maður veit aldrei. Við
sjáum hvað setur. Annars er ég mjög
ánægð með Sölku. Maður má ekki
vera frekur á svona hluti.“
Stelpur feimnari
Kolrassa kom eins og ferskur vindur
inn í tónlistarsenuna 1992 þar sem
dauðarokkið hafði verið allsráðandi
og Elíza fellst á þá fullyrðingu blaða­
manns að sveitin hafi jafnvel verið á
undan sinni samtíð. „Líklega, en samt
alveg án þess að vera meðvitaðar um
það. Við vorum allavega ekki á eft­
ir tíðarandanum. Svo þegar maður
skoðar rannsóknir um konur í tónlist
verð ég enn stoltari yfir því sem við
gerðum. Það er tíu sinnum erfiðara
fyrir konur að brjótast fram sem tón­
listarmenn, þetta er svo karllægur
heimur. En við vorum ekkert að pæla í
slíku og trúðum því að við gætum gert
allt sem okkur langaði til að gera. Sem
betur fer, annars hefðum við aldrei
farið af stað.
Ég er mjög stolt af því hvað við vor­
um duglegar og metnaðargjarnar.
Konur mega alveg vera metnaðar­
gjarnar. Ég held að það þyki ennþá
dálítið skrítið að vera stelpa í hljóm­
sveit. Ég hefði viljað sjá meiri þróun.
Það þarf sterkar týpur til að brjótast
út. Einhverra hluta vegna eru stelpur
feimnari og passa sig meira. Þær eru
hræddar við að vera dæmdar fyrir
það sem þær gera. Kannski sussum
við of mikið á þær og segjum þeim að
vera góðar og penar, sem er náttúr­
lega algjört bull,“ segir Elíza sem
kennir í grunnskóla á Suðurnesjum.
„Ég er stanslaust að reyna að draga
stelpurnar út úr skelinni og reyna að
ýta þeim til þess að vera frakkar og
bara láta vaða. Ég reyni að vera hvetj­
andi og meðvituð um það sem ég segi
og stoppa af og leiðrétta alla kynjaða
staðla. Við þurfum á meiri háttar sam­
félagsbreytingu að halda. Í dag er mikil
vakning í gangi og vonandi eiga kven­
listamenn og fyrirmyndir framtíðar­
innar eftir að brjótast út. Stelpurn­
ar í Mammút, Sóley og allar þessar
Kítón­stelpur og Reykjavíkurdætur,
þetta eru algjörir snillingar sem eru
að taka á þessari ímynd að stelpur eigi
bara að vera sætar úti í horni og sýna
að þær geta verið öll flóran,“ segir hún
og bætir við að hennar fyrirmynd­
ir hafi verið Dóra Wonder, Risaeðlan,
Ragga Gísla, Björk og Andrea Gylfa.
„Þetta voru öðruvísi týpur og ótrúlega
mikilvægar fyrirmyndir sem gáfu mér,
nördinu í Keflavík, innblástur.“
Ekki bara grúpppíur
Elíza var nýorðin 17 ára þegar hún
varð landsfræg á einni nóttu. „Ég var
heppin og átti fína foreldra sem héldu
mér á jörðinni og sögðu mér að ég gæti
verið í tónlist svo lengi sem ég stund­
aði skólann. Þetta fór ágætlega af stað
hjá okkur stelpunum en þegar við urð­
um eldri og fórum að túra erlendis fór
maður á smá egóflipp. Maður verður
að fá að gera það líka. Annars fylgdi
þessu ekki svo mikið djamm. Allavega
ekki fyrst um sinn en þegar við vorum
komnar út og drykkirnir voru fríir vor­
um við bara eins og aðrir Íslendingar
og sögðum ekki nei. Það var tekið á
því en við lifðum þetta öll af. Mað­
ur var ungur, ég myndi ekki nenna
þessu í dag. Ég held samt að við höf­
um verið frekar heilbrigðar miðað
við hvað við vorum ungar og hvað við
vorum að gera,“ segir Elíza sem von­
ast til þess að Kolrassa hafi haft ein­
hver áhrif. „Vonandi einhvers staðar.
Allavega koma stelpur til mín reglu­
lega og segja mér að Drápa, eða eitt­
hvert af lögunum okkar, hafi breytt lífi
þeirra. Vonandi hefur tónlistin orðið
til þess að einhver hafi tekið upp gítar
og byrjað að spila í stað þess að hlusta
bara á strákana. Við stofnuðum hljóm­
sveitina á sínum tíma af því að við vild­
um ekki bara vera grúppíur. Við höfð­
um tekið viðtal fyrir skólablaðið við
hljómsveitina Pandóru sem við dýrk­
uðum og uppgötvuðum þá að við vor­
um bara grúpppíur. Það fannst okk­
ur ekki ganga og ákváðum að stofna
okkar eigin sveit svo strákarnir gætu
farið að elta okkur. Það var kveikjan;
að taka sjálfar stjórnina,“ segir hún og
bætir við að á meðan sumir hafi ver­
ið ánægðir hafi öðrum ekki litist jafn
vel á. „Við fengum strax sterk viðbrögð.
Sumum fannst þetta flott en aðrir voru
hræddir. Við vorum miklir töffarar og
héldum til dæmis anti­strip á skóla­
árshátíð; fórum inn á sviðið á nær­
fötunum og klæddum okkur í fötin.
Við reyndum að gera sem mest til að
vekja athygli og hneyksla fólk. Hljóm­
sveitastrákar tóku okkur ekki alvarlega
fyrr en við unnum Músík tilraunir og
við upplifðum okkur aldrei fyrir utan
senuna eftir það,“ segir hún og játar því
að Kolrassa hafi verið feminísk hljóm­
sveit með meiningar. „Algjörlega, en
samt án þess að gera okkur grein fyrir
því. Við vorum bara nokkrar stelpur í
gengi sem stunduðu ekki íþróttir en
hlustuðu á tónlist. Saman gátum við
allt sem við höfðum kannski ekki kjark
til að gera einar. Ég mæli með slíkri
samstöðu. Við gengum um í hóp, með
stæla, algjörlega í okkar eigin heimi.
Ég fann hvað ég fékk mikinn kraft úr
þessum hópi þegar ég byrjaði minn
sólóferil. Þá varð allt miklu erfiðara
og sjálfstraustið hrundi. Ég hafði ekki
gengið mitt í kringum mig.“
Barnalegur Chris Martin
Kolrassa, sem síðar breyttist í Bella­
trix, ferðaðist um heiminn um árabil,
gaf út fimm plötur og túraði með­
al annars með þáverandi nýliðum í
Coldplay með Chris Martin í farar­
broddi. „Þeir voru ekki eins frægir og
við,“ segir hún brosandi en stundum
hitaði Kolrassa upp fyrir Coldplay og
svo öfugt. „Það er ekki oft sem maður
hittir svo metnaðarfullt og fókuserað
fólk. Maður sá strax að þarna var eitt­
hvað spes í gangi og mig grunaði fljótt
að þeim ætti eftir að ganga vel en mér
datt aldrei í hug að þeir ættu eftir að
ná svona rosalega langt; að þetta yrði
svona Hollywood­súperstar dæmi,“
segir hún og bætir aðspurð við að
Chris Martin hafi verið fínn gaur.
„Hann var líka æstur, metnaðargjarn,
barnalegur og óreyndur. Þótt við í Kol­
rössu værum líka ung þá vorum við
reynsluboltarnir, töffararnir sem voru
að segja þeim til. En þeir hafa lært
mikið síðan, enda fengu þeir góð ráð
í byrjun,“ segir hún hlæjandi.
Óperan á hakanum
Elíza er að vinna að sinni fjórðu sóló­
plötu og útilokar ekki frekari endur­
komu Kolrössu. „Við fengum svo já­
kvæð viðbrögð og erum að skoða hvað
við getum gert. Við viljum gera góða
hluti, ekki hvað sem er. Mér liggur
ekkert á með plötuna enda er lífið svo
rólegt í sveitinni,“ segir hún og bæt­
ir við að um rokkaðri plötu en áður
verði að ræða. „Þetta er smá áskorun
á mig; að sofna ekki þótt ég sé orðin
fertug. Það má rokka eftir fertugt. Þá
þarf alls ekkert allt að vera krúttlegt,“
segir Elíza sem fagnar hækkandi aldri.
„Mér finnst fínt að eldast. Loksins hef
ég hent þessari útlitsdýrkun endan­
lega út um gluggann. Með aldrinum
verður maður rólegri í sér og leyfir
egóinu að hvíla sig og þá verður allt
léttara. Ég er mjög sátt við að eldast en
ég vona að ég haldi heilsu til að vera
í stuði, það er aðalatriðið,“ segir Elíza
sem langar til að pússa rykið af óperu­
röddinni í framtíðinni. „Óperan situr á
hakanum eins og er en það er klárlega
eitthvað sem ég þarf að skoða aftur.
Mér fannst gaman að læra óperusöng
en það eru aðeins of margar reglur.
Mig hefur meira langað til að búa til
mína eigin tónlist og fá að stjórna því
hvernig ég set hana fram. Annars væri
snilld að gefa út fyrstu óperusóló­
plötuna. Það er aldrei að vita hvort
það gerist í ellinni. Það er alltaf gott að
hafa eitthvað til að hlakka til.
Sannleikur í tónlistinni
Varðandi framtíðina segist hún enn
í leit að flottasta laginu en nýja lagið
hennar, Fagurgalinn, mun koma út
á næstu dögum. „Ég er alltaf að leita
að þessum sannleika í tónlistinni. Ég
gæti dælt út popplögunum og gert
alls konar vitleysu en er alltaf að bíða
eftir því að hafa eitthvað að segja, að
eitthvað liggi mér á hjarta. Ég hef þá
kröfu til mín að vera sönn sjálfri mér.
Ég er mjög sátt þegar ég horfi til baka.
Ég hef gert það sem ég vil, hlustað á
mína innri rödd og farið eftir henni
í stað þess að velja það vinsælasta
eða sniðuga hverju sinni. Slíkt skiptir
ekki máli því það sem maður hefur að
segja þarf að vera einlægt. Á meðan
löngunin til að semja lög er til staðar
held ég áfram. Maður slekkur ekkert á
því þótt maður sé orðinn fertugur eða
hafi eignast börn.“ n
Orðin mamma
Elíza ásamt Sölku
Sigurlilju sem verður
tveggja ára í júlí.
Mæðgur Elíza og
Eygló, móðir hennar.
Myndin var tekin í
London árið 2004 á
The weather project,
Tate Modern eftir
Ólaf Elíasson.
Mynd Úr EinkaSafni
„Ég sakna hennar
á hverjum degi en
maður lærir að lifa með
þessu