Alþýðublaðið - 24.12.1924, Blaðsíða 10

m
MINNINGAR
Við gluggann nætur-golan suðar svöl,
og Suðurdali faðmar rökkrið ljósa;
af fremstu heiðarbrún til yztu ósa
er ásýnd himins skuggadökk og föl.
En bjarma slær af bernsku-draumum mínum
um brekkur, holt og móa, gil og á.
í grænna hálsa löngum öldu-linum
ég lit mins hugar fyrstu, dulu þrá.
Hver veit, hve djúpt þeir geislar geta sáð,
er glampa fyrsta sinn i barnsins augum,
er ljóssins fegurð titrar i þess taugum
og tungan þegir, — alt er dýrð og náð;
úr moldu stlgur angan ungra blóma,
sem andi jörðin bljúgri. heitri þrá, —
en gullhlið vestur-loftsins opin ljóma,
og ljÓBÍð skin þar út um guði frá.
Nú ris úr móðu margt, sem tlminn fal
á mínum vegum alls staðar og hvergi.
Hér átti’ ég viða dyr á blökku bergi
að bjartra álfa háum, skreyttum sal.
0g oft ég starði’ 'i leiðslu’ á Ijúfu kveldi,
er logum sól á Grafartinda hlóð,
en Baula, rjóð af aftanskinsins eldi,
sem æfintýraland i fjarska stóð.
En siðast loftsins töfradýrð varð tóm,
og tómleik eftir létu kvöldsins skálar,
þvi náttúran er bergmál barnsins sálar,
en barnið þráir lifsins hlýja róm, —
þá tryggu ást, sem kyssti mínar kinnar
og kærleik Drottins fól mig blitt og hljðtt,
er sofnaði’ ég til fóta fóstru minnar
og friður signdi baðstofunnar nótt.
Hún fóstra min er imynd æðst og mál
þess alls, sem göfgast veit ég hér i lifi:
Það er sú fórn hjá móður, mey og vífi,
sem megnar ein að frelsa týnda sái; —
*Ú konutrú, sem treystir, biður vinnur
og táragliti brúar yztu höf, —
sú konu-ást, sem alt af vegi finnur
og yfirstigur synd og dauða’ og gröf.
Já, streym þú, ljúfsár minninganna mar,
þin máttug röst i djúpi sínu felur
það fyrirheit, sem alla framtið elur. —
Hver einlæg spurning fær að lokum svar.
0g alt hiö bezta’ er eilift hjá oss sjálfum,
og aldrei glatast nokkurt kærleikstár.
Þótt sökkvi lönd og úthöf verði’ að álfum,
skin andans himinn sifelt draumablár.
Jakob Jóh. Smári
--------1----í.
(Framhald frá 2. síðu.)
hlakkaði ég og áýstkyni min til jól- !
anna og biðum þeirra með mikilli
eftirvæntingu. Og eftir þvi sem nær
færðist jólunum, fórum við börnin að
spyrja mömmu, hvað hún ætlaði að
gefa okkur að borða um jólin, því
við vissum fullvel, að við myndum
öll fara i „jólaköttinn", þvi við höfð-
um aldrei fengið neitt i jólagjöf.
Pabbi og mamma gátu ekki gefið okkur
neitt. Við höfðum heyrt hin börnin
tala um, að þetta og þetta hefði
pabbi þeirra gefið þeim i jólagjöf,
— svo þau hefðu þó ekki farið 1
„jólaköttinn". —’Þannig fengum við
aö vita, að „jólakötturinn“ væri til.
Þegar við systkynin spurðum mömmu
um jólamatinn, brosti hún að eins
og sagðist skyldi hafa það eins gott
og hægt væri. Það fanst okkur ágætt
svar og biðum þolinmóð.
Pabbi og ég hnýttum þorskanet
saman. Við keptumst við, eins og við
gátum. Suma dagana hnýttum við
heila „slöngu", og það fanst okkur
gott. Fyrir „slönguna“ fengum við
4 kr., — af þeim áttum við að lifa.
Fjörar krónur á dag, þegar bezt
lét, — handa 6 manna fjölskyldu.
Alt af var að styttast til jólanna,
og eftir þvi flýttum við okkur við
netahnýtinguna. Égkeptist við alt hvað
af tók, — gaf mér varla tíma til að
borða. Og svo kom dagurinn fyrir
Þorláksmessu. Þegar ég vaknaði um
morguninn, sagði mamma mór það
brosandi, að pabbi hefbi verið beðinn
að koma i vinnu, — og ég yrði þvi
einn að reyna að ljúka við „slöng-
nna“, sem við vorum hálfnaðir með.
Þessu tók óg auðvitað með gleði og
vissi, að fyrst pabbi fékk vinnu i
dag, þá myndu jólin okkar verða
þess betri, og svo leið til hádegis,
og ég vann af kappi. En þá komu
fjórir menn heim með pabba; —
hann hafði siasast; hann hafði höggið
járnkarlinum niður i fótinn' og brotið
hann. Við tókum þessu með þolin-
mæði. Fátæklingar eru vanir von-
brigðum. Samt fanst mór óg ekki
geta haldið áfram að vinna; ég gat
það ekki — og hætti. — Pabba leið
illa i fætinum. Læknirinn sagði, að
hann myndi eiga lengi i þessu. Ég
sá mömmu gráta og systkynin min’
voru óróleg og kvíðandi, — þau
voru lika svo ung; ég var elztur,
að eins 14 ára.
Á aðfangadaginn fór mamma út.
Systkyni 'min gerðu sér |ýmis konar
vonir. En óg vissi, til hvers mamma
fór út; hún ætlaðl til Jóns kaup-
manns og biðja hann að lána sér
hveiti, til þess, að hún gæti bakað
kökur til jólanna. Ég fór að tala við
systkyni min og segja þeim, að við
gætum vist ekki fengiö neitt gott
á jólunum þvi, að pabbi og mamma
væru svo fátæk núna, og svo hefði
pabbi lika meitt sig. Tvö þau yngstu
fóru að gráta og sögðu: „Ég vil fá
gott á jólunum," — og þegar við hin
sáum þau litlu gráta, grétum við
líka. En þegar við heyrðum fótatak
mömmu i stiganum, þurkuðum við
af okkur tárin, — þvi við vildum
ekki láta mömmu sjá, að við værum
að gráta út af þessu. Þegar mamma
kom, sá ég strax, að illa lá á henni,
og ég heyrði, að hún sagði pabba,
að Jón kaupmaður hefði tekið sór
vel. En þegar hún bað hann um Jánið,
— sagðist hann þvi miöur ekki geta
það, og ekki þora það, þvi pabbi
væri nú veikur og myndi ef til vill
aldrei geta borgað skuldina, og meö
það fór mamma heim.
Aðfangadagskvöldið kom. Mamma
fór i kirkju og öll hin systkyni min.
En ég vildi ekki fa’ra. Hvað hafði ég
að gera i kirkju?' Ég vildi vera
heima hjá pabba.
Þegar mamma kom heim úr kirkj-
unni, fórum við að boröa, og af þvi
við vissum, að ekkert gott var til,
urðum við ekki fyrir vonbrigðum,
þegar mamma kom með hálfa köku,
búna til úr rúgmjöli, handa hverju
okkar. Og svo, þegar við vorum
búin með kökuhelminginn okkar,
setti mamma eitt stfórt kerti á borðið
kveikti á þvi og fór að lesa. Fyrst
framan af hlustaði óg á, en svo fór
óg að hátta. Mamma hætti rétt strax,
og svo háttuðu öll og fóru að sofa.
En ég gat ekki sofið. I langan tíma
vakti ég og grét. Ég skildi þetta
ekki. Hvers áttum við að gjalda? Af
hverju vorum við svona fátæk? Nei,
ég gat ekki skilið þetta. Og mis-
munurinn. — Seinni part dagsins hafði
ég sóð suma nágrannanna bera ýmis-
legt góðgæti og skraut heim til sin,
og svo voru leiksystkyni min að
spyrja mig, hvað ég fengi i jólagjöf.
En ég gat engu svarað. Guð var
góður, mamma sagði það, og þá var
það satt.Tln hvers vegna gerði hann
þetta? Hann, sem var aigóður, ég
skyldi það ekki. Alt af þegar ég
hugsaði um guð, þorði ég ekki að
að hugsa lengra, þvi það var ljótt
að hugsa um guð á þann hátt,
sem ég fann að ég hlyti að hugsa,
— ef ég héldi áfram. Pabbi vann
alt af baki brotnu, og við börnin,
eins og við gátum. Mainma átti aldrei
nýjan kjól og var aldrei vel til fara.
Og alt af vorum við fátæk. Nei; ég
skildi þetta ekki. En ég fann, að ég
þroskaðist á þessari andvöku-jólanótt.
Ég fann, að ég var að þekkja lifið, —
og um morguninn skyldi óg, þó ung-
ur væri, að til eru tvenns konar
menn, þeir, sem þræla og líða, og
þeir, sem lifa vel og vinna ekki.
Ég skildi það þá, að pabbi til-
heyrði þeim fyrr nefndu, og ég var
sonur hans. — Þess vegna vissi óg
hvorum óg tilheyrði. — Eg vildi
berjast með pabba og hans stéttar-
bræðrum, þeim kúguðu, —- og á móti
Jóni kaupmanni og hans stótt, —
þeim, sem kúguðu. Og þetta he.fi ég
gert og vona, aö óg verði fær til
þess, meðan ég lifi.
Og þetta eru min fegurstu jól, —
þvi að á jólunum þeim skildi ég hið
sannasta, sem til er. —■
_____________Ungur jafnaðarmaður.
Prentsm. Hallgrlms Benediktssoöit
Bergataðwteastt 18,