Hjúkrunarkvennablaðið - 01.02.1935, Blaðsíða 4

- 4 -
að sofa, ef hann á að geta haldið ser uppi
næsta dag. Þar af leiðandi er hann krníður
til þess að taka svefnmeðul, að meira eða
minna leyti móti vilja sínum.
úrangur nútíma lifnaðarhátta er stöðugt
aukandi svefnleysi, og að sama skapi eykst
tala þeirra efnafræðinga, sem vinna að
því að uppgötva og framleiða lyf, sem um
leið og þau hafa áhrif eru óskaðleg. En er
það efasamt, hvort nokkurt það lyf er til,
sem gagn er í, sem að skaðlausu er hægt að
taka daglega árið út.
En ef sú hætta, sem stafar af því að
taka svefnmeðul er mikil, er þó sú hætta,
sem stafar af svefnleysi ef til vill ennþá
meiri. MÖrg af þeim lyfjum, sem við þegar
þekkjum eru oklcur dýrmæt um leið og þau
eru hættuleg. Efnafræðingarnir eru því að
vinna þarft verk £ þágu mannanna, með leit
sinni að sem skaðlausustum meðulum.
MORPHINIÐ, sem með réttu er skoðað sem
hættulegt eiturlyf, er okkur mjög dýrmætt
um leið og okkur stafar af því hætta. Það
er nógu skrítið að jafnvel mörgum árum
eftir að farið var að gera MORPHINI úr
OPHIUM var að engu höfð sú hætta, sem staf'
að getur af langvarandi inntöku MORPHINIS.
Allir vissu að OPHIUM var frekar hættu-
legt eiturlyf, og að þeir, sem tækju það
inn að staðaldri yrðu forfallnir "ophium-
neytendur". En það tók heiminn hér um bil
tvo tugi ára að átta sig á að OPHIUMS-
preparatið MORPHIN er þó miklu hættulegra.
Nú eru menn aðeins að hyrja að átta sig á
því hve hættuleg hin svokölluðu meinlausu
lyf, sem komin eru í stað OPHIUMS og
MORPHINIS kunna að vera.
irið 1903 kemur nýtt svefnlyf fram á
sjónarsviðið. Emil Fischer ogV. Mehring
kynntu það fyrstir manna undir nafninu
"VERONAL", og var því tekið með fögnuði.
Hér var að lokum meðal, sem sjúklingar gát'
tekið inn, kvöld eftir kvöld, sér að skað-
lausu. Það liðu mörg ár áður en búið var
að átta sig á því að VERONAL og önnur
eiturlyf úr sama efnafræðilega flokki eru
sem tvíeggjað sverð. Það væri ekki ein-
ungis það, að með stórum inntökum af VERON-
AL mátti fremja sjálfsmorð, heldur voru
tilfelli, þar sem sjúklingarnir gátu ekki,
eftir að hafa notað það lengi, vanið sig
af því, og tóku því stöðugt vaxandi skamt
til þess að fá þá fróun, sem þeir óskuðu.
Þegar leið á síðasta áratug (þessarar
aldar) fór neyzla VERONALS, SOMNIFENS,
BROMURALS, LUMINALS og fjölda annara hlið-
stæðra lyfja mjög í vöxt. Samhliða því
fer að bridda á miklum fjölda sjúklinga
með nýjum sjúkdómum. Svefnlyfin hafa veitt
þeim stundar fróun, sett meiri hraða á
líf þeirra, en í flestum tilfellum aðeins
slegið hinum erfiðu dögum á frest.
Það er ekki hægt að gera sér' grein
fyrir fjölda þessara sjúklinga, en nokkra
hugmynd má fá um fjölgun þeirra, frá hin-
um ýmsu sjúkrahússkýrslum. L.G. Rylander,
Sabbats-bergs. Upptagningsanstalt £ Sví-
þjóð gefur upp aðeins 10 tilfelli innlögð
sökum ofneyzlu eiturlyfja árið 1930, en
árið 1931 er þessi tala stigin upp £ 20
tilfelli, en árið 1932 eru skráð 26 til-
felli. Þetta eru að v£su ekki háar töl-
ur, en þær sýna af hvaða átt' vindurinn
blæs. Fyrir hvert tilfelli, sem er svo
alvarlegt að meðhöndla þarf á sjúkra-
húsi, hljóta að vera mörg, sem dvelja
heima og hin sanna orsök sjúkdómsein-
kennanna látin liggja milli hluta, þv£
það er ekki auðvelt að þekkja langvarandi
eitrun frá VERONAL eða öðrum skyldum
lyfjum. Sjúklingar kjósa oft að þegja um
það, hvað og hve mikið þeir taka inn dag-
lega af svefnmeðulum. Þegar læknirinn,
sem sóttur er, fær elcki neitt að vita, er
það augljóst, að hann hlýtur að stilla
ranga diagnosu, Hann er ef til vill sann-
færður um' að sjúklingurinn þjáist af
NEURASTHENIA, eða einhverjum meira eða
minna illkynjuðum sálarsjúkdóm.
Nuddkona nokkur 30 ára gömul var lögð
inn á hæli, vegna þess að hún hafði undan-
gengnar vikur verið mjög uppstökk, gleym-
in, sýnt vöntun á allri domgreind og haft
tilhneigingu til að gera ónauðsynleg inn-
kaup. Stundum sá hún tvöfalt, eða aðrar
brjálæðislegar missýningar. Við rannsókn
kom fram, að hún hafði öll einkenni
DEMENTIA PARALYTICA, brjálæðis orsökuðu
af SYPHILIS. Ef nú, að ekki hefði komið
£ ljós við frekari nákvæma skoðun, algjör-
lega ófullnægjandi sannanir fyrir þv£,
að um SYPHILIS væri að ræða, hefði stúlkan
að öllum l£kindum verið meðhöndluð við þeim
sjúkdómi. Eftir nokkra vikna dvöl á hæl-
inu fór sálarástand hennar batnandi, og
kom þá smámsaman £ ljós,að hún hafði tekið