Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.03.1960, Page 10

Umferðaslys
Þegar slys
ber að höndum
Eftir Erik Munster,
LÆKNI,
KAUPMANNAHÖFN
Það kemur ekki oftar fyrir hjúkrunar-
konur en hverja aðra að þurfa að hjálpa
þeim sem lent hefur í umferðaslysi og
liggur á götunni. En ef það kemur fyrir,
þá er þess vænzt — sem eðlilegt er — að
hjúkrunarkonan viti hvað á að gera til að
draga úr þrautum og angist þess slasaða,
þar til sjúkrabíllinn kemur.
Að þessi neyðarhjálp beinlínis getur
bjargað mannslífum, það sýndi stórkost-
leg rannsókn sem gerð var á umferðaslys-
um í Skandinavíu af skurðlæknum og
kunngjörð á þingi í Stokkhólmi 1957. Það
kom í ljós, að miklum hluta þess fólks
sem deyr af umferðaslysum, hefði verið
ekki er sjúklingurinn útskrifaður fyrr en
fengist hafa sex neikvæðar saurprufur,
þrjár þvagprufur og þrjár blóðprufur.
Taugaveikissjúklingum er hjúkrað á
sama hátt og öðrum hitaháum farsóttar-
sjúklingum. Náttfatnaði er skipt og sjúkl-
ingi þvegið eftir þörfum en ekki sjaldnar
en á 4 klst. fresti, þar sem sjúklingurinn
svitnar mikið. Líkamshiti og púls eru tek-
in þetta 4—5 sinnum á sólarhring. Vel er
aðgætt hvort tunga og varir séu ekki þurr,
óhrein og sár.
Endaði síðan dr. Ker erindi sitt með
fáeinum aðvörunarorðum til starfsfólks-
ins, að láta bólusetja sig að minnsta kosti
á tveggja ára fresti og gæta fyllstu var-
úðar í persónulegu hreinlæti.
hægt að bjarga, ef þeir sem fyrst komu
að, hefðu kunnað hjálp í viðlögum.
Til dæmis leiddi krufning á 36 Dönum,
er fengið höfðu höfuðáverka í umferða-
slysum og dáið áður en þeir komu á sjúkra-
hús, í ljós, að 10 (eða nærri 25%) höfðu
kafnað í eigin blóði, slefu eða magainni-
haldi. Meiðslin í sjálfu sér voru lítilfjör-
leg, og alls ekki nein dauðaorsök.
Þetta fólk myndi hafa lifað slysið af, ef
þeim hefði verið hagrætt þannig á með-
an þeir biðu eftir sjúkrabílnum, að vökv-
ar hefðu runnið útúr þeim í staðinn fyrir
ofan í barkann.
Það er því siðferðileg skylda hverrar
hjúkrunarkonu að læra meðferð á slasaðri
manneskju sem þarfnast skyndihjálpar.
Sé búið að veita þessa hjálp þegar kom-
ið er að, þarf í fyrsta lagi að senda ein-
hvem til næsta staðar, þar sem hægt er
að hringa eftir sjúkrabíl. Sá sem sendur
er, þarf að gefa nákvæmlega til kynna
hvar slysið vildi til, hve margir slösuðust,
— og ef mögulegt er — hversu alvarlega.
Ef einhverjir hafa orðið undir og sitja
fastir, þarf að biðja um sérstaka hjálp
fyrir þá.
Sé maður einn með hinum slasaða, má
ekki yfirgefa hann, því ástandið getur
versnað. Ekki má heldur flytja hann í
sjúkrahús í eigin bifreið eða öðru farar-
tæki sem ekki er ætlað til sjúkraflutninga.
Sé enginn viðstaddur sem hægt er að