Fréttablaðið - 24.04.2017, Blaðsíða 10

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000,
ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is menning: Magnús Guðmundsson
magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Halldór
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
OPIÐ MÁN TIL FÖSTUDAGA 11 - 18 | LAUGARDAGA 11 - 16
BÆJARLIND 16 | 201 KÓPAVOGUR | SÍMI 553 7100 | LINAN.IS
Landlæknir og heilbrigðisráðherra eru ekki sam-mála um túlkun laga um sjúkratryggingar. Þetta kemur skýrt fram með yfirlýsingu frá landlækni
sem birt er á heimasíðu embættisins. Heilbrigðisráð-
herra virðist telja að einkareknar heilbrigðisstofnanir
þurfi ekki sérstakt leyfi ráðherra til að reka sérhæfða
sjúkrahúsþjónustu, heldur nægi einungis staðfesting frá
landlækni um að þær uppfylli faglegar kröfur. Þær geta
síðan fjármagnað rekstur sinn með samningi Sjúkra-
trygginga Íslands og Læknafélags Reykjavíkur.
Með þessari fráleitu túlkun heilbrigðisráðherra hafa
stjórnvöld enga stjórn á því hvert opinbert fjármagn
rennur eða hvaða rekstrarform verða ríkjandi í íslensku
heilbrigðiskerfi. Hér er einfaldlega lúffað fyrir villtustu
draumum frjálshyggjumanna en almannahagur fyrir
borð borinn.
Til að bregðast við þessari slæmu stöðu hefur Sam-
fylkingin lagt fram frumvarp um að ráðherra geti ekki
gert þjónustusamninga við einkaaðila í heilbrigðis-
kerfinu nema með samþykki Alþingis að uppfylltum
ákveðnum skilyrðum og að arðgreiðslur af heilbrigðis-
þjónustu verði óheimilar. Þessi tillaga Samfylkingar-
innar hefur fengið jákvæðar umsagnir, enda í samræmi
við vilja meginþorra almennings.
Hugmyndum um gróða og markað hefur verið
þröngvað inn í umræðuna um viðkvæma stöðu heil-
brigðiskerfisins. Þeir sem vilja selja ríkinu heilbrigðis-
þjónustu hafa ráðið för með því að skilgreina þarfirnar
og útfærsluna sjálfir og er í raun leyft að skammta sér
almannafé.
Ekkert kallar á aukinn einkarekstur nema frjáls-
hyggjustefna núverandi ríkisstjórnar með heilbrigðis-
ráðherra í broddi fylkingar, sem leyfir einkavæðingunni
að blómstra í hans skjóli. Við hin þurfum að gæta að
og verja grunnstoðir velferðarkerfisins kröftuglega nú
þegar hugmyndir um aukinn einkarekstur vaða uppi.
Einkarekstur getur ekki komið í staðinn fyrir trausta
opinbera heilbrigðisþjónustu sem er öllum aðgengileg.
Aldrei má minnsti vafi leika á því hvort hagsmunir
sjúklinga eða rekstraraðila heilbrigðisstofnana vegi
þyngra.
Skjól fyrir einkarekstur
Oddný
Harðardóttir
Hér er ein-
faldlega lúffað
fyrir villtustu
draumum
frjálshyggju-
manna en
almanna-
hagur fyrir
borð borinn.
Verkleysi fram undan
Þing kemur saman í dag eftir
langt páskafrí. Engin lagafrum-
vörp eru hins vegar á dagskrá.
Byrjað er á tveimur sérstökum
umræðum, um húsnæðismál
og kennaraskort, og svo endað
á heilum átta fyrirspurnum.
Mönnum verður tíðrætt um
doða í íslenskri pólitík í byrjun
kjörtímabils. Hvernig má svo
sem annað vera þegar viku-
lega koma upp mál þar sem
ríkisstjórnarflokkunum virðist
fyrirmunað að ganga í takt? Eins
manns meirihluti gæti þýtt verk-
leysi ríkisstjórnar; ríkisstjórn um
ekkert nema að halda völdum.
Endurkoma Illuga
Fréttablaðið segir frá því í dag
að Illugi Gunnarsson, fyrr-
verandi ráðherra, verði nýr
formaður stjórnar Byggðastofn-
unar. Sá ráðherra sem býður
upp á þann ráðahag er Jón
Gunnarsson, ráðherra byggða-
mála. Út fer stjórnarmaður í
Kaupfélagi Skagfirðinga, Herdís
Sæmundardóttir, sem var
stjórnarformaður Framsóknar-
flokksins. Það er eitthvað svo
íslenskt við þetta. Þrír ráðherrar
síðustu ríkisstjórnar lentu í
tómu basli og var Illugi einn
þeirra. Það kemur ekki að sök
núna virðist vera. Áhugavert að
oddviti Sjálfstæðisflokksins í
Suðurkjördæmi sagði á síðasta
kjörtímabili Illuga hafa tekið
þátt í grímulausri spillingu.
sveinn@frettabladid.is
Stundum gerast stórir hlutir í okkar litla landi. Atburðir sem eru jafnvel stærri og mikilvæg-ari en við gerum okkur grein fyrir í fyrstu og fela í sér möguleika sem öllu máli skiptir að við sjáum og nýtum. Ekki aðeins til hagsbóta fyrir okkar litla samfélag heldur jafnvel þegar
best lætur veröldina og þess vegna er nafnið Veröld,
hús Vigdísar, svo fallega viðeigandi fyrir miðstöð
tungumála og menningar.
Það sem er okkur kannski eðlilega efst í huga í þessu
samhengi er staða íslenskunnar sem á undir högg að
sækja í kjölfar sívaxandi áhrifa enskunnar hér sem
víðar. AP-fréttaveitan fjallaði í liðinni viku um stöðu
íslenskunnar í alþjóðasamfélagi og þar kom fram að
um einn milljarð íslenskra króna þurfi til ef gerlegt
eigi að vera að bjarga tungumálinu okkar undan
þeirri stafrænu tækniflóðbylgju sem skellur á okkur
um þessar mundir. Í íslenskunni býr saga okkar, list,
menning og hugsun svo við hljótum að velta því fyrir
okkur eftir hverju ráðamenn séu að bíða. Það er eflaust
ekkert nýtt að pólitíkin sé sein til svars þegar mest á
reynir en þar sem stjórnmálin eiga erfitt með að meta
verðmæti, utan tyllidaga, í öðru en krónum og aurum,
þá er rétt að árétta að í björgun íslenskunnar eru fólgin
gríðarleg verðmæti.
Um allan heim er að finna fjölda þjóða og tungu-
mála sem er svipað fyrir komið og okkur og íslensk-
unni. Þjóða sem nú leita til okkar, eða öllu heldur
Stofnunar Vigdísar Finnbogadóttur, eftir heilræðum
sem byggja á reynslu og sérþekkingu sem hefur þó
þrátt fyrir allt skilað íslenskunni á lífi inn í sam-
tímann. Þessu hlutverki hefur stofnunin verið að sinna
á undanförnum árum en með tilkomu hússins, aðstöð-
unnar og þeim möguleikum sem í miðstöðinni búa
er viðbúið að á næstunni verðum við vitni að vatna-
skilum í verndun og eflingu aðþrengdra tungumála.
Veröld, hús Vigdísar, verður fyrst og fremst sama-
staður tungumála. Tungumálakennslu og þýðinga sem
eru smáríkjum á borð við okkur óendanlega mikil-
væg. Með færni á öðrum tungumálum og vönduðum
þýðingum getum við í senn öðlast aukinn skilning á
öðrum þjóðum, menningu þeirra og hugsunarhætti
jafnt sem deilt með þeim því sem skiptir okkur hvað
mestu máli hverju sinni. Slíkur skilningur er hugsan-
lega það mikilvægasta sem heimurinn þarf á að halda
um þessar mundir á dögum popúlisma og fáfræði
víða um heim. Stjórnmálamenn og -konur rjúka upp
vinsældalista og valdastiga í krafti skilningsleysis og
ótta við hið óþekkta en þekking, færni og skilningur
þykir vera til óþurftar og aðeins til upphafningar á
tyllidögum.
Í Veröld, húsi Vigdísar, höfum við Íslendingar ein-
stakt tækifæri til þess að skapa mótvægi við allt þetta
því þar er orðið laust fyrir allar þjóðir. Þar getum
við sýnt heiminum að í tungumálum býr menning,
saga og hugsun þjóða og jafnvel hugmyndir þeirra og
draumar um ókomna tíð. Og þetta gerum við ekki síst
með því að rækta og vernda tungumál okkar og menn-
ingu á hverjum degi og deila svo afrakstrinum með
heiminum, öllum til heilla.
Orðið er laust
Þar getum við
sýnt heim-
inum að í
tungumálum
býr menning,
saga og
hugsun þjóða
og jafnvel
hugmyndir
þeirra og
draumar um
ókomna tíð.
2 4 . a p r í l 2 0 1 7 M Á N U D a G U r10 s k o ð U N ∙ F r É T T a B l a ð i ð
SKOÐUN
2
4
-0
4
-2
0
1
7

0
4
:3
1
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
C
B
2
-9
F
B
8
1
C
B
2
-9
E
7
C
1
C
B
2
-9
D
4
0
1
C
B
2
-9
C
0
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
4
0
s
_
2
3
_
4
_
2
0
1
7
C
M
Y
K