Norðurslóð - 14.12.1982, Side 20

gerðist á sjónum. Gunnar hef'ur
nefnilega unnið á og við sjó alla
sína löngu æfi. Mörg á hann
orðið sporinn á sjávarkambin-
um og við höfnina á Dalvík og
mörg áratogin á víkinni og út
með landi. Hann hefur valið sér
það hlutskipti, sem fyrrv.
menntamálaráðherra Vilhjálm-
Gunnar, Ragnheiður, Sigríður, Tómas Leifsson og Ragnheiður Tinna.
Hetiur hversd afifsli ífsi n LS
80 ár á sjávarbakkanum
Húsið nr. 15. við Karlsbraut á
Dalvík er lágreist og lætur ekki
mikið yfir sér. Það heitir Sæ-
bakki. Þar búa þau Ragnheiður
Björnsdóttir og Gunnar Magnús-
son. Gunnar í Sæbakka. nafnið
lætur vel í eyrum, svo oft hefur
maður heyrt það nefnt um
dagana.
Við göngum í bæinn, Gunnar
vísar til stofu, Ragnheiður
stendur snarlega upp frá borði,
sem hún hefur setið við, sópar
saman spilabúnka og segir: ,,Já,
mér datt það svona í hug að það
kæmi einhver, sem ekki er tíður
gestur í þessu húsi.“
Það er hlýlegt og notalegt í
stofunni eins og í götunni yfir-
leitt. Húsmóðir kemur með
kaffi, kúmenkaffi meira að
segja, og soðið brauð með rúllu-
pylsu, uhmmmmmmm.
Fyrst er að skoða myndir á
veggjum, síðan setjast að kaffi-
borðinu og rabba við húsráð-
endur.
Gunnar fæddist í Efstakoti
árið 1902, en fluttist 5 ára með
foreldrunum niður í nýjan bæ,
Sæbakka, á sjávarbakkanum út
og niður af Sæbóli. Ekki var þar
auður í búi. Stundum var lítið að
éta en aldrei hungur. Bagalegast
var mjólkurleysið. Þá varstund-
um verið að mylja þorskhaus-
fisk ofan í hafragrautinn en
stundum kom líka mjólkur-
flaska ofan úr Efstakoti, og vel
þrifust systkinin, ekki bar á
öðru.
Að liðnum 30 árum í gamla
Sæbakka fóru breytingar í hönd.
Húsbóndinn gamli, Magnús, dó
1933. Og svo dundi jarðskjálft-
inn yfir 1934 og gamli, lasni
bærinn á sjávarbakkanum
skemmdist mikið.
Dalvíkin var að teygja sig
norður fyrir Lágina á þessum
árum, Karlsbrautin varað verða
til. Þeir mágar Gunnar og
Hermann Arnason, maður Jónu
systur hans, byggðu litla húsið,
sem nú er nr. 15, og kölluðu það
auðvitað Sæbakka, þótt ekki
stæði það nú alveg við sjóinn.
Þar hefur Gunnar átt heima
síðan, fyrst í sambýli við fjöl-
skyldu Hermanns, síðan einn
með móður sinni þangað til
undrið skeði.
Undrið mikla
Á þeim aldri, þegar flestir
menn eru orðnir afar, ef þeir á
annað borð hafa staðið í því að
auka kyn sitt, þá bar straumur
lífsins konu upp í hendurnar á
Gunnari í Sæbakka. Sú hét
Ragnheiður Björnsdóttir, fædd í
Flatey á Skjálfanda en hafði alið
aldur sinn að mestu handan
Eyjafjarðar.
Það er ekki að orðlengja það,
piparsveinninn í Sæbakka var
allt í einu kominn með konu sér
við hlið og von bráðar byrj-
aður að dilla sínu eigin barni,
Gunnar um tvítugt
nefnilega henni Siggu litlu.
Síðan þetta undur gerðist er
liðinn röskur aldarfjórðungur,
allir, sem við sögu koma, hafa
elst, Gunnar orðinn áttræður,
Ragnheiður líka orðin, eins og
hún segir, „löggilt gamalmenni“
og dóttirin Sigríður hefur gifst
og glatt foreldra sína með
barnabarni. Sú heitir Ragnheið-
ur Tinna, heimsins fallegasta og
efnilegasta barn eins og þau eru
flest barnabörnin einkum það
fyrsta.
Þetta er nú sagan í hnotskurn
og fer ekki mikið fyrir henni -
eða hvað?
r
Utá sjónum er mitt
líf . . . .
Þetta var reyndar bara sá
hluti sögunnar, sem hefur gerst
á þurrlendinu. Hinn hlutinn
ur Hjálmarsson sagðist mundu
hafa valið sér, ef hann mætti lifa
lífinu upp á nýtt, að vera
trillukarl. Hann er búinn að eiga
nokkrar trillur um dagana.
Þrjár þeirra hafa heitið Magni
hver fram af annarri. Núverandi
Magni er ekkert unglamb, hann
var smíðaður 1950. „Hann
smíðaði hann hann Bensi, sem
var hérna í Vallholti, manstu
ekki eftir honum.“
Magni hefur reynst vel og er
enn við góða heilsu. Gunnar
hefur verið á honum einn síns
liðs a.m.k. síðustu 20 árin og
líkað vel. „Mér hefur alltaf liðið
vel á sjó og ekki óskað mér
annars hlutskiptis." Hættur?
Nei, ekki er hann það, á síðasta
sumri fór hann 40 róðra og ætli
eitthvað verði ekki reynt næsta
sumar, ef ekkert óvænt skeður
með heilsuna.
En hvernig sem það fer þá er
þetta nú orðinn býsna langur
tími í vistinni hjá þeim Rán og
Ægi. Gunnar hefur átt marga
góða vinni og félaga á sjó og
landi. Hann minnist þeirra allra
nreð hlýju. Uppi á vegg hangir
mynd af 5 vasklegum ungum
mönnum, klæddum eftir tísku 3.
áratugarins. „Já, þetta eru gamlir
skipsfélagar þú þekkir okkur
náttúrulega ekki. Þetta eru
Gunnlaugur Einarsson, Björn
Arngrímsson, Hermann Árna-
son, Skarphéðinn Jónsson frá
Litlakoti og ég. Við vorum í
þetta. skipti á síld á báti frá
Siglufirði. Við vorum á reknet-
um frá miðjum júlí þangað til í
septemberlok. Við fiskuðum
1000 tunnur og þegar uppihald
okkar hafði verið dregið frá
hlutunum þá áttum við ekki
fyrir farinu heim. Svona fór um
sjóferð þá“.
Gunnar segirfrá þessu eins og
öllu öðru með hlýju brosi þess
manns sem margt hefur reynt á
langri æfi og veit að lífið gefur
börnum sínum að smakka bæði
af því súra og því sæta og hefur
tileinkað sér þá heimspeki sjó-
mannsins að þó að lítið hafi
veiðst í dag er vísast að það verði
skárra á morgun. Hannersáttur
við lífið og tilveruna og þakk-
látur öllu því góða fólki, sem
hefur orðið samferða honum á
þessari jarðlífsreisu hérna á
sjávarbakkanum.
Rangheiður fæddist í Flatey á
Skjálfanda árið 1907, en flutti
með foreldrum sínum í land,
meðan hún enn var barn að
aldri. Hún ólst upp í Fljóts-
dal og í Fjörðum og síðar var
hún lengi hjá Önnu systur sinni í
Grímsnesi á Látraströnd.
Til Dalvíkur kom hún
skömmu fyrir 1950, efti að þau
Anna systir hennar og Stein-
grímur höfðu flutt sig handan
yfir fjörð og byggt sér nýtt
Grímsnes hér. Upp úr því
kynntist hún Gunnari í Sæ-
bakka.
Ragnheiður býr yfir dulræn-
um hæfileikum og „veit stund-
um lengra en nef hennar nær“
samanber það sem H. Z. drepur
á í afmælisljóði sínu til hennar.
Tvö lítil ljóð
Þegar Ragnheiður húsfreyja
varð fimmtug hér á árunum
flutti Haraldur skáld Zóphóní-
asson henni drápu þessa, sem
hann nefndi:
„Ein lítil hugdetta í gamni og
alvöru til frú Ragnheiðar Björns-
dóttur á fimmtugsafmælinu.“
Þú átl skilið þakkarorð,
þinn skal hróður róma:
Hefur lífs á styrjarstoð
staðið þig með sóma.
Oft var herleg hcettuvöld
við hrak og glímuskelli.
Helmihginn af heilli öld
hefurðu lagt af velli.
Hér á að vera kátt í kvöld
og kœrleiksljósin skína.
Vandamenn og vinafjöld
votta þér hylli sína.
Auðnu- og happaöflin fríð
ör í hótum sínunt
sigurlaunin Ijúf og blíð
leggja að fótum þínum.
I vissum frœðum vel ert klók
sem veitir skemmtun holla:
Ijóst á sumra lifsins bók
lestu í kaffibolla.
Kœrðu þig ekki hœtishót
þótt heimskir menn þig spotti.
Hressilega hlœðu á mól
heimsins kuldaglotti.
Ríddu vaðið ótrauð á.
ögraðu skaðaflúðum.
Lund með glaða lífs á sjá
láttu vaða á súðum.
Fram að svörtum feigðarhyl
fjörs sé lína dregin
héreftir sem Itingað ti/
hamingjunnarmegin.
Þann 18. september í haust
varð Gunnar áttræður. Ekki var
mikið tilstand í kringum þann
atburð, en ekki tókst að halda
honum leyndum með öllu.
Gjafir bárust og kveðjur úr
ýmsum áttum, sumar frá löngu
burtfluttum jafnöldrum afmæl-
isbarnsins „eins og t.d. henni
Ellu frá Árgerði, sem mér datt
ekki í hug að myndi eftir mér
eftir öll þessi ár.“
Og ekki gleymdi heldur
Haraldur skáld Zóphóníasson
mági sínum og nágranna á
merkisafmælinu og sendi eftir-
farandi kveðju:
Til Gunnars í Sæbakka 80 ára
18. sept 1982.
Heill heiðurmanni
sem hér í ranni
meðal vor situr
mœtur og vitur
Er nú áttrœður,
ern og vel stœður.
sæll og sólbrenndur
við Sæbakka kenndur.
Sannur sjómaður
og sóknarglaður
verið vel og lengi.
Sínu veiðigengi
frœgu má fagna.
farið á Magna
langt út á miðin
laginn og iðinn.
Flutt hefur að landi
fjarri nauð og grandi
hress í hyggjuþeli
hnísur og seli,
stórþorska og ýsur,
steinbíta og lýsur,
hrognkelsi og kola,
sem he! urðu að þola.
Forðist þig, Gunnar,
í faðmi hamingjunnar
lífsleiði og tregi
að lokadegi.
Haltu hugglaður
heill og blessaður,
frjálsi fullhuginn,
fram á nýja tuginn.
Tímamót
I minningu
Ingibjargar Árnadóttur frá Dæli
F. 28. júní 1898, d. 23. ágúst 1982
Kveðja frá tengdadóttur
Lokið nú er lífs þíns degi,
líf þitt hafið Guðs á vegi.
Bjart er yfir beði þínum
björt þín mynd í huga mínum.
Var þín höndin vinnulúin,
viljaþrek og kraftur búinn.
Varst þó jafnan ung í anda,
æðrulaus í reynslu vanda.
Voru kærir vinafundir,
vöktu hjá þér liðnar stundir
frásagnir af heimahögum,
hugboð ljúf frá gömlum dögum.
Fórstu hljóðlát ferða þinna,
fyrrum hafðir mörgu að sinna,
arinn þinn var örugt hæli,
á það reyndi heima í Dæli.
Vil ég hérmeð vitni bera,
varðstu mér hin bjarta vera.
Oft þó mættu stundir stríðar
stór í elsku fyrr og síðar.
J.S.