Kvennaframboðið - 01.03.1982, Page 17

MARS 1982
SIÐA 17
Hvers vegna styður þú kvennaframboð?
Guðfinna H. Friðriksdóttir:
Gefum þeim von
Hólmfriður R.
Arnadóttir:
Breytt
gildis-
mat
Ástæðan fyrir þvi að ég styð
kvennaframboð er sú að ég
treysti ekki karlaflokkunum til að
stjóma borginni á þann háttsem
konum hentar.
Konur eiga og hafa átt erfitt
uppdráttar f stjdrnmálum vegna
þessaðþærbúa við tvöfalt vinnu-
álag. Auk vinnu utan heimilisins
hvilir ábyrgðin á rekstri kjarna-
fjölskyldunnar á þeirra herðum.
Það lendir ekki á þeim þegar 6
ára barn er aðeins hálfan annan
tima á dag i skdla, þeir þurfa ekki
að setja frama sinn að veöi af
þessum sökum.
Eg treysti körlum ekki fyrir
skipulagi ibúðahverfa, þvi þeir
þurfa ekki að dveljast i þeim
nema takmarkaðan tima. Eg
treysti þeim ekki fyrir húsnæðis-
málunum vegna þess að þaö
lendir á konunum að annast
rekstur húsnæðisins. Það er karl-
anna verk að húsnæði i borginni
er allt miðað við kjarnafjölskyld-
una og að lán til ibúðakaupa
miðast við fjölda eldhúsa. Karl-
Hólmfriður R. Árnaddttir
arnir vilja viðhalda kjarnafjöl-
skyldunni þvi hiin er forsendan
fyrir þvi að þeir geti haldið áfram
framapotinu. En framabrautin er
þyrnum stráð og þegar móti blæs
er kjarnafjölskyldan besti vett-
vangurinn til að hefna þess sem
illa gengur á vinnustað.
Þess vegna er allt húsnæði
sniðiö að kjarnaf jölskyldunni.
Það er miklu erfiðara að fá útrás
fyrir bælinguna, niðurlæginguna,
vonbrigðin innan um fólk sem
maður „á” ekki. En á meðan
kjarnafjölskyldan er við fyði rikir
„eðlilegt” ástand á vinnu-
markaðnum.
Það er kominn timi til að til
stjórnunar veljist fólk sem
vandamál borgarinnar brenna
mest á. Það er að segja konurnar.
Konurnar sem vita best hvar
skóinn kreppir í skólamálum, i
dagvistarmálum, i æskuiyðs-
málum, i félagsmálum, I skipu-
lagsmálum...
Hva, ertu klikkuö, styðurðu
kvennaframboðið! Viltu aðskiln-
að? Veistu ekki að þessar rauð-
sokkureru allar snarbilaðar? Og
áfram i þessum dúr hef ég ásamt
fleiri konum fengið að heyra, eftir
að það heyrðist að konum væri al-
vara i að bjtíða fram sér lista til
borgarstjórnarkosninganna I vor.
Ahrifin af þvi eru aö koma fram
allsstaðar. Það verða konurofar-
lega og jafnvel í efstu sætum lista
allra fbkka viða um landið. Er
ekki mericilegtað reynt er að hafa
konur á flestum listum þegar
konur annars staðar i bænum
safnast saman og vilja bjóða
fram sjálfar? Við getum lika velt
þvi fyrir okkur i leiðinni út af
hverju það voru stofnuð verka-
kvennafélög sem eru enn við lýði.
Af hverju heyrir maður oft ungar
stúlkur segja „ég vil ekki eiga
börn”. Af hverju eru útivinnandi
konur að mestu i láglaunastörf-
um? Af hverju er meirihlutinn i
öldungadeildunum konur um og
upp úr fertugu? Af hverju er það
fyrstog fremst bráðungar konur
og konur um og upp úr fertugu
sem eru á vinnumarkaöinum?
Stundum finnst mér of mikið
um þröngsýnina þegar maöur
heyrir svöreins og þetta: „Konan
á að vera heima og hugsa um
börnin”. Ungu stúlkunum finnst
hlutverk sitt vera meira en að
eiga og ala upp börn. Konum um
fertugt sem ýmist eru í öldungar-
deildum eöa á vinnumarkaðnum
Guðfinna H. Friðriksdóttir
finnst kannski heldur lltið við að
vera heima, þær sakna félags-
skapar, menntunar og eru fullar
af þerf fyrir aö sjá annað en fjóra
veggi heimilisins. Þar að auki
niyndi vinnumarkaðurinn og þjóð
arbúið aldrei þola að þessar
konur væru heima, það myndi
hrynja til grunna. Lang stærsti
hluti kvenna vinnur i láglauna-
stöfum og sumar við óþolandi að-
búnað s.s. kulda og hávaða,
það gera margirkarlmenn líka en
vissulega ekki fyrir sömu laun.
Konur þurfa að leggja mikiö
meiraá sig vilji þær fara I ptílitík
eða félagsstörf. Ansi oft hafa þær
lent I þeirri aðstöðu aö vera eini
kvenmaðurinn. Hversu oft hafa
konur ekki rekið sig á að þær hafa
annað mat á hlutunum en karl-
iarnir. Þær hafa einfaldlega allt
aöra reynslu og sýn en þeir. Það
er hins vegar ekki metið. Hafa
konur verið spuröar að því hvar
og hvemig þær álíti að bestu leik-
svæðin eigi aö vera? Hvernig er
með fjölskylduna? Konur eru
einar meö börnin þar til skólarnir
koma til sögunnar. 1 þessu vinnu-
þjóðfélagi okkar þar sem vinnu-
timinn er óhóflega langur er
afkoma þin bundin viö vinnuna
en hún aðlagast ekki þfnum
aðstæðum og fjölskyldu þinnar.
Opinberar stofnanirmiða ekki við
að ftestir vinni frá kl. 8—5. Það
verður konan sem tekur sér fri
þegar um veikindi i fjölskyldunni
er aö ræða. Það tekur um það bil
20—30 ár af ævi konu aö ala upp
börnin. Ef hlutverk hennar er að
vera heima og hugsa um þau,
hvað á hún þá að gera eftir það?
Sitja heima og biða eftir að
deyja? Konur hvarvetna I heim-
inum eru óðum að skilja þær að-
stæður sem þær búa við og sjá að
heimurinn stendur á heljarþröm.
Það er spurning hvort veröur á
undan bomburnar eða náttúran
sjálf. Unglingar, aldraöir, lamað-
ir og fatlaðir eru ásamt konum
aðskildir frá heildinni.
Af þessum ástæöum og hundrað
öörum styö ég kvennaframboðið.
Þó mest vegna þess að komandi
kynslóðir þurfa aö eiga von um
betra mannlif. Gefum þeim von.
Ása Jóhannesdóttir:
Það lendir ekki á þeim...
Flest vitum við hversu fáar
konureiga sæti á Alþingi og i bæj-
arstjórnum. Þvi valdameiri sem
stöðurnar eru, þvi sjaldgæfara er
að konur skipi þær.
Eg styð kvennaframboð vegna
þess að ég er óánægð með núver-
andi stöðu konunnar i Islensku
þjóðfélági. Og til að bæta stöðuna
verða konur að standa saman,
öðruvisi verður henni ekki breytt,
það er þaulreynt.
1 23. gr. mannréttindayfirlýs-
ingar Sameinuðu þjtíðanna segir
meðal annars:
1. Hver maður á rétt á atvinnu
aö frjálsu vali, á réttlátum og
hagkvæmum vinnuskilyrðum og
vernd gegn atvinnuleysi.
2. Hverjum manni ber sama
greiðsla fyrir sama verk, án
manngreinarálits.
3. Allir menn, sem vinnu
stunda.skulu bera úr býtum rétt-
látt og hagstætt endurgjald, er
tryggi þeim og fjölskyldum
þeirra mannsæmandi lifskjör.
Þeim ber og önnur félagsleg
vernd, ef þörf krefur.
Egsé ekkiréttlætið i þvi að hús-
mæður vinni ólaunuð störf á
heimilum. Og að þær séu háðar
mökum slnum hvað varðar fram-
færslu og þjóðfélagsstöðu.
1 neysluþjóðfélagi samtimans,
þar sem sjálfsþurftarbúskapur
þekkist varla og allt þarf að
kaupa fyrir peninga, er erfitt að
una þviaðfá ekki greidd laun fyr-
ir vinnu sina. Auk þess sem lif-
eyrissjóðsréttindi ávinnast ekki
fyrir húsmóðurstörf. Og atvinnu-
öryggið er litið t.d. við dauða
maka eða sambúðarslit. Þá getur
reynst erfitt fyrir konur að fá
annað starf, sérstaklega ef þær
eru komnar yfir miöjan aldur.
Þegar þjóðfélagið þarf á vinnu-
afliokkar að halda utan heimilis,
þá lendum við yfirleitt i láglauna
störfum, oghúsmóðurstarfið
verður að fristundastarfi.
Ohóflegt vinnuálag gengur á
rétt f jölskyldulifsins. Kvenna-
framboðið vinnurað breyttu gild-
ismati, þarsemfjölskyldansitur i
fyrirrúmi, og réttur kvenna og
karla verði jafn innan heimilis og
utan, I framkvæmd.
Þröstur Haraldsson:
Ekkert hefur hreyst
Hvers vegna skyldi ég, rót-
tækur karlmaður, styöja Kvenna-
framboðið? Er þetta ekki eitt-
hvert pólitlskt miöjumoð, ein-
ungis fyrir konur? Hlaupa þær
ekki bara upp i fangið á Ihaldinu
eftir kosningar?
Fram til þessa hef ég alltaf
kosið Alþýðubandalagið i borgar-
stjórn og ég varð glaður þegar
ihaldið missti meirihlutann I
siöustu kosningum. Nú hlyti eitt-
hvað að fara að gerast. Lengi vel
gerðist ekki neitt en maður af-
sakaði það með þvi að allar
breytingar tækju tima, þær þyrfti
að undirbúa vel.
Biðin varð lengri og lengri.
Auðvitað urðu ýmsar framfarir,
en ég gat ekki séð að þær væru
mikið öðruvlsi en þær sem ihaldið
stóð að. Dagheimilum og slikum
stofnunum fjölgaði með
svipuðum hraöa og á slðustu
valdaárum Ihaldsins. Þaö lifnaði
yfir miðbænum en ég gat ekki séö
að sú upplifgun væri með öðrum
hætti en að Ihaldið gæti þóst full-
sæmt af. Og svo framvegjs.
En eitt breyttist ekki, Kerfið
malaði áfram undir forystu sömu
ihaldstoppanna I öllum emb-
ættum. Það kom nýtt fólk I
nefndir en hafði starfsstlll þeirra
breyst? Það gat ég ekki séö. Starf
þeirra var jafnlokað og áöur,
Þröstur Haraldsson
engin tilraun gerð til að virkja al-
menning til starfa. Hrossakaupin
blómstruðu sem fyrr.
Ég skal nefna dæmi.
Annað er ráðning forstöðukonu
við dagheimilið Laufásborg. Þar
voru óskir foreldra og starfsliös
hundsaðar af þeirri einu ástæöu
að valdamikill allaballi þurfti að
útvega vandamanni sinum vinnu.
Hitt er ákvörðun fræðsluráðs
um lokun Vogaskólans. Ráðið
ákvað fyrir siðustu jól samhljóða
að færa elstu bekkjardeildirnar
yfir I Langholtsskóla. Þegar ráðs-
menn urðu varir við andúð nem-
enda og foreldra við þessari ráö-
stöfun var hætt við hana, með
semingi og skilyrðum þó. Þetta
sýndi að fræðsluráð hafði enga
tilraun gert til aö setja sig inn I
viöhorf þeirra sem skólann sækja
og aðstandenda þeirra. Það þurfti
undirskriftasöfnun til að koma
vitinu fyrir ráðið.
Ég gæti nefnt fleiri dæmi:
Sigurjón I laxinum, afstöðu
borearinnar til unglinga, aðfarir
sparnaðarnefndar o.s .frv. Allt
hnigur I sömu átt: sú breyting á
starfsháttum borgarstjórnar sem
kjósendur báðu um i siöustu kosn-
ingum hefur ekki orðið aö veru-
leika.
Nú veit feg að meirihlutamenn
ekki sist Alþýðubandalagið, hafa
ýmsar afsakanir á takteinum.
Sjöfn hefur verið erfiö, embættis-
mennirnir tef ja fyrir, veröbólgan,
ásælni rlkisins I tekjustofna. En
hvers vegna í dauðanum hafa
þeú- þá lokaö allt inni I nefndum
ográðum? Hvers vegna i dauðan-
um hafa þeir dcki reynt að hafa
meira samráð við almenning I
borginni? (Jú, jú feg veit um
viðtalstlmana). Velmeinandi ein-
staklingar I nefndum geta einir
sfer lítiö gert, en ef þeir geta vlsað
tíl stuönings og þátttöku almenn-
ings er vigstaða þeirra öll önnur
og betri.
Það er þetta sem ég vona að
Kvennaframboðið geti breytt.
Það er sprottiö af þörf og vilja til
breytinga, ekki slst á starfs-
háttum borgarstjórnar og nefnda
hennar. I Kvennaframboðinu eru
samankomnar konur sem eru
orðnar langþreyttar á þvi að þau
mál sem heitast brenna á þeim, á
börnunum, á heimilunum og þeim
sem minna mega sin, að þessir
málaflokkar skuli alltaf verða út-
undan, alltaf þeir fyrstu sem
niðurskurðarhnifarnir beinast að.
Þær eru orðnar þreyttar á þvi að
horfa upp á fulltrúa slna eyða
fGÍ
f Eldhúsbókinni I aprll 1969 birt-
ist eftirfarandi:
„Kona sem vinnur úti þarf að
muna að fas hennar og fram-
koma getur haft mikil áhrif á
andrúmsloftið á vinnustaðnum.
Hún er ekki aðeins starfs-
• kraftur, heldur er hún einnig
Ikona ogefframkoma hennarer
aðlaðandi og smekkleg og hún
i stendurvel I stööu sinni, verður
I hún virt bæöi sem konaog sem
I starfsfélagi.”
meiri tlma I framapot og
spjátrungshátt en I það starf sem
þeim var faliö.
Þær hafa þvi sest niður og rætt
málin, farið út um borg og bý og
kynnt sér allar hliðar á rekstri
borgarinnar, sest aftur niður og
samiö stefnuskrá. Og þó ég hafi
ekki séð þá stefnuskrá enn, þá hef
ég fyigst nokkuð með undirbún-
ingi og ber fullt traust til þess aö
hún samræmist betur óskum
minum um fegurra mannllf I
borginni en þær sem hinir flokk-
arnir hafa starfað eftir fram að
þessu.
Og það sem er betra: ég veit aö
þær konur sem ná kjöri til
borgarstjórnar standa ekki einar.
Þær munu njóta stuðnings fjölda
kvenna, karla og unglinga sem
fylgjast með starfi þeirra af lif-
andi áhuga — og leiörétta þær
hiklaust ef þær ætla aö falla I
freistingar kokteilboðanna I
Höfða.
Enginn efast um ábrif Marteins
Lúthers. Hann sagfti:
„Konan er sköpuö af Guði
fyrst og fremst til aö ala börn og
vera manni sinum til yndis og
ánægjuauka.
Konuna skortir þrek og
likamskrafta en einnig vits-
muni. Þaö má fyrirgefa þeim
hiö fyrrnefnda, en yfir hinu skal
maður gleðjast, þvi þaö má því
stjórna þeim meö hinum karl-
mannlegu vitsmunum”.
'J