Morgunblaðið - Sunnudagur - 19.11.2017, Blaðsíða 35

irminnilegast er að Jóhanna sagði hvað eftir annað:
„Mér þykir þetta svo leiðinlegt. Mér þykir þetta svo
leiðinlegt. En ég verð. Ég verð.“ Miðað við ágætt
samstarf þessa fólks í ríkisstjórn og alveg bærilegt
eftir að Jóhanna var komin í stjórnarandstöðu þótti
viðmælandanum Lundúnamegin ekki erfitt að leggja
í þessi orð þá merkingu að Jóhanna hefði neyðst til að
taka þátt í þessu athæfi sem skilyrði fyrir forsætis-
ráðherrastólinn. En auðvitað verður ekkert meira um
það fullyrt. Ekkert er til í því sem sagt er að hringt
hafi verið fyrirvaralaust einn daginn. Það var gert
strax að morgni 2. febrúar. Eina sem var algjörlega
fyrirvaralaust var hið dæmalausa bréf Jóhönnu sem
verður henni ævinlega til minnkunar. Nú er engin
ástæða til þess fyrir Jóhönnu að vera að skrökva til
um þetta og því verður að flokka þessa rangfærslu
undir rugl. Síðar hafa fengist margvíslegar upplýs-
ingar um framgöngu þessa máls og atbeina ólíkleg-
ustu manna að því. Örlítið brot af því hefur þegar
birst opinberlega. En ýmsu öðru verða gerð skil síð-
ar. En ef frásögnin um viðskiptin við seðlabanka-
stjórana er til marks um annað í bókinni er ekki víst
að sú bók verði neinum til gagns. Það er miður.
Fleiri samtöl og fjörugt ímyndunarafl
En það er ekki nýtt að miklu sé skáldað um samtöl
manna. Sá söngfugl sem flutti þeim dýrðardrápur
sem áttu drýgstan hlut í óförum þjóðarinnar fyrir
áratug, upplýsti nýlega að á meðan á viðræðum um
stjórnarmyndun stóð hefði ritstjóri Morgunblaðsins
hringt í Lilju Alfreðsdóttur á hverjum degi, jafnvel
oft á dag. Hvernig vissi Hallgrímur það? Lætur hann
ekki nægja að lemja bílrúður, hlerar hann síma þess á
milli? Þessi ómerkingur, fyrr og nú síðar, skal upp-
lýstur um það, að ritstjórinn hefur á þessum tíma
hringt jafn oft í hann og Lilju. Aldrei. Aldrei í hann
vegna þess að það gæti hann ekki hugsað sér. Og
aldrei í hana af því hann er frábitinn því að trufla önn-
um kafið fólk.
Svo enn sé rætt um samtöl eða meint samtöl bréfrit-
ara skal þess getið að í heilan vetur ræddi fjár-
laganefnd undir forystu Björns Vals Gíslasonar um
það hvort ekki væri brýnasta mál þjóðarinnar að fá
birt samtal á milli Geirs H. Haarde forsætisráðherra
og formanns bankastjórnar Seðlabankans. Þessi tveir
áttu auðvitað ótal samtöl á örlagatímum. Sum þeirra
tveggja manna tal í síma eða á fundi og sum þar sem
fleiri komu að. Um margt var að ræða. Eitt af þessum
samtölum hafði þá sérstöðu að það var fyrir tilviljun
tekið upp. Allan þennan vetur mættu pótintátar fyrir
fjárlaganefnd til að fjalla um hugsanlega birtingu
samtalsins, sem svo mikið hafði verið fjallað um af
þeim sem ekki höfðu heyrt það eða séð. Fyrrverandi
formaður bankastjórnar SÍ var aldrei boðaður til
þessarar þrotlausu umræðu. Hann var þó annar af að-
eins tveimur sem örugglega vissi eitthvað um þetta
samtal. Hvers vegna var hann aldrei boðaður? Var það
vegna þess að hann hefði aðeins þurft að stoppa í fimm
mínútur til að segja að sjálfsagt væri að birta þetta
samtal. Fjölmargir aðilar hafa haft það undir höndum.
Sumir í endurritaðri hljóðupptöku og aðrir í uppskrift.
Það er merkilegt á tímum, þegar svo mörgu ómerki-
legu er lekið að þetta stutta samtal hafi ekki birst.
Forvitni svalað
Nú hefur Morgunblaðið loks birt þetta samtal. Það
var kominn tími til. Þá kemur væntanlega í ljós að
samtalið er ekki sú sprengja sem menn voru búnir að
ímynda sér. Augljóst er að formaður bankastjórn-
arinnar hefur ekki verið meðvitaður um að samtalið
var tekið upp. Hann hefði þá verið fágaðri í talmáli
sínu en hann var a.m.k. á einum stað. Annað sem aug-
ljóst er að þarna er um framhaldssamtal tveggja
manna að ræða, sem þekkst hafa í áratugi. Það þriðja
er að bankastjórinn hefur miklar efasemdir um að
bankinn, sem lánið fái, sé að segja satt um það, að
hann muni endurgreiða lánið innan nokkurra daga.
Þess vegna megi alls ekki lána honum nema mjög
öruggt veð fáist (það var á endanum allsherjarveð,
sem skipti máli). Þannig veð að bankinn og ríkis-
sjóður standi óskaddaðir eftir þótt lántakandinn svíki
allt sem hann geti svikið.
Veðið var í banka, sem dönsk yfirvöld staðfestu að
væri a.m.k. þrefalt virði lánsins. Bankinn nyti að auki
danskrar ríkisábyrgðar næstu fjögur árin. Öruggara
gat það ekki verið. Á þessum tíma var betra veð ekki
fáanlegt. Hvernig haldið var á sölu þessa banka síðar
er önnur og mun dapurlegri saga.
Hvaða fugl
Og þá er það svarið við spurningunni hér að framan.
Hver var uppáhaldssöngfugl Mozarts. Svarið við því
er að finna í nýútkominni bók eftir Lyanda Lynn
Haupt: Mozart’s Starling. Það var starri! Þessi starri,
þetta litla tónskáld, sem bókin segir frá, deildi húsum
með Mozart í þrjú ár og hann samdi tónverk þessum
kollega sínum til heiðurs. Hafi þeir skrifað hvor öðr-
um bréf ætti að reyna að fá þau birt.
Fá Björn Val í það?
Morgunblaðið/Árni Sæberg
’
Miðað við ágætt samstarf þessa fólks í
ríkisstjórn og alveg bærilegt eftir að Jó-
hanna var komin í stjórnarandstöðu þótti
viðmælandanum Lundúnamegin ekki erfitt
að leggja í þessi orð þá merkingu að Jóhanna
hefði neyðst til að taka þátt í þessu athæfi
sem skilyrði fyrir forsætisráðherrastólinn. En
auðvitað verður ekkert meira um það fullyrt.
19.11. 2017 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 35