Morgunblaðið - 12.04.2018, Side 12

12 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. APRÍL 2018SJÓNARHÓLL
HARI
VEFSÍÐAN
Það er ekki alltaf auðvelt fyrir
stjórnendur að koma auga á vanda-
mál í daglegum rekstri fyrirtæk-
isins. Alls kyns atriði, stór og smá,
geta verið að grafa undan fyrirtæk-
inu eða gera starfsfólkinu lífið leitt
svo að afköst minnka eða jafnvel að
dýrmætir starfskraftar fara að
hugsa sér til hreyfings.
Kununu Engage (en-
gage.kununu.com) er forrit sem á að
hjálpa til við að koma vandamál-
unum fram í dagsljósið. Forritið
leyfir starfsfólki að senda inn nafn-
lausar athugasemdir og ábendingar
og heldur utan um vikulega við-
horfskönnun sem reynir að draga
fram það jákvæða og neikvæða á
vinnustaðnum.
Stjórnendur geta séð hvernig
starfsánægjan breytist frá einni
viku til annarrar og gripið til viðeig-
andi ráðstafana ef eitthvað veldur
því að andinn á vinnustaðnum er á
niðurleið. Á nafnlausu spjallsvæði
geta starfsmenn komið skoðunum
sínum á framfæri og greitt atkvæði
til að forgangsraða vandamálum og
lausnum.
ai@mbl.is
Með viðhorf og líðan
starfsmanna á hreinu
Vatnagörðum 22 | 104 Reykjavík | Sími 585 8300 | sala@postdreifing.is | postdreifing.is
FJÖLPÓSTUR
SEM VIRKAR
*könnun Zenter apríl 2016.
61% landsmanna lesa fjölpóst
70% kvenna lesa fjölpóst
58% neytenda taka eftir tilboðum á
vöru og þjónustu í gegnum fjölpóst*
Dreifum sex daga vikunnar inn á 80.000 heimili
MARKHÓPURINN ÞINN BÍÐUR
EFTIR TILBOÐI FRÁ ÞÉR
Hafðu samband og við gerum þér tilboð í þá þjónustu sem þér hentar
Málsmeðferð fyrir dómstólum getur tek-ið langan tíma og verið kostnaðarsöm.Dómsmál hefst með birtingu stefnu
sem síðan er lögð fram fyrir héraðsdómi. Frá
þeim tíma og þar til dómur fellur í héraðsdómi
líða að jafnaði ekki færri en níu mánuðir. Þegar
dómur hefur verið kveðinn upp er meginreglan
sú að unnt er að leita endurskoðunar fyrir
Landsrétti. Það tekur að líkindum annan eins
tíma að fá úrlausn réttarins. Í undantekningar-
tilvikum er svo hægt að leita endurskoðunar
dóms Landsréttar fyrir Hæstarétti. Í mörgum
tilvikum er málsmeðferðin enn lengri en hér
hefur verið lýst en frá upphafi til enda er hún
líklega sjaldnast skemmri en eitt og hálft ár.
Þykir sá málsmeðferðartími raunar fremur
stuttur borinn er saman
við meðferðina í öðrum
löndum. Við meðferð
dómsmála þarf oft að leita
eftir mati sérfræðinga á
tilteknu ágreiningsatriði
og eru slíkir sérfræðingar
þá dómkvaddir. Semja
þeir skriflega matsgerð.
Ef þörf er á matsgerð í máli getur
málsmeðferðartíminn margfaldast og þannig
tekið nokkur ár. Málsmeðferðinni fylgir svo að
jafnaði umtalsverður kostnaður.
Ef ágreiningur rís milli aðila í viðskiptum og
ekki næst að leysa hann utan dómstóla fer um
málsmeðferðina eins og að framan var rakið;
mál er höfðað fyrir almennum dómstólum með
möguleika á að leita endurskoðunar fyrir æðri
dómstólum, Landsrétti og eftir atvikum Hæsta-
rétti. Aðilar hafa þó annan valkost til úrlausnar
ágreinings, þ.e. að leggja málið fyrir gerðardóm.
Almennt er reynt að hraða málsmeðferð fyrir
gerðardómum og er það talinn einn helsti kostur
gerðarmeðferðar hve skjót málsmeðferðin er.
Nýlegt dæmi er af gerðardómi í máli sem varð-
aði viðskipti. Leita þurfti atbeina sérfræðinga til
að gefa skýrslu. Málsmeðferðin tók um níu mán-
uði í heild sinni en gera má ráð fyrir að ef málið
hefði farið fyrir almenna dómstóla hefði máls-
meðferðin tekið nokkur ár. Aðilar máls hafa að
jafnaði verulega hagsmuni af því að fá skorið úr
ágreiningi sem allra fyrst eftir að hann rís.
Gerðarmeðferð hefur að þessu leyti ótvíræða
kosti. Annar kostur gerðarmeðferðar er að
alger trúnaður ríkir um málsmeðferðina en
dómar almennra dómstóla eru að meginstefnu
til birtir opinberlega þar sem ágreiningur er
rakinn í smáatriðum. Því hefur verið haldið fram
að gerðarmeðferð sé kostnaðarsamari heldur en
meðferðin fyrir landsdómstólum þar sem aðilar
greiða dómurum málsins ólíkt því sem gerist
þegar almennir dómstólar eiga í hlut. Sú gagn-
rýni á þó ekki við nema í fáum tilvikum. Í þeim
efnum skiptir máli að gerðardómur er aðeins á
einu dómstigi á meðan hefðbundin dómsmál eru
oftast rekin á tveimur dómstigum og kunna að
koma fyrir þrjú dómstig
eftir stofnun Landsréttar
sl. áramót.
Um gerðardóma gilda
lög nr. 53/1989 um samn-
ingsbundna gerðardóma.
Lögin eru barn síns tíma
og þarfnast endurskoð-
unar. Nágrannalönd okk-
ar standa okkur mun framar hvað slíka löggjöf
varðar og er æskilegt að bæta þar úr, meðal
annars til að Ísland geti frekar en nú komið til
greina sem vettvangur fyrir alþjóðlega gerðar-
meðferð, en ekki síður til að festa í sessi almenn-
ar meginreglur sem taldar eru gilda við gerðar-
dómsmeðferð þannig að enginn vafi leiki á um
gildi þeirra. Í mörgum löndum eru starfræktar
gerðardómstofnanir sem annast skipan gerðar-
dómara. Um málsmeðferðina gilda svo að jafn-
aði sérstakar reglur sem gerðardómsstofn-
anirnar hafa sett sér. Eina gerðardómsstofnun-
in hér á landi er á vegum Viðskiptaráðs Íslands
(Nordic Arbitration Centre). Sá gerðardómur er
notaður í vaxandi mæli hér á landi. Virðast fyrir-
tæki vera farin að átta sig á kostum gerðardóms
í ríkara mæli en verið hefur. Þó lögin sem gilda
um gerðardóma þarfnist endurskoðunar girða
þau ekki fyrir þá kosti sem gerðardómsmeðferð
hefur upp á bjóða.
Gerðardómsmeðferð
LÖGRÆÐI
Eiríkur Elís Þorláksson
dósent við lagadeild Háskólans í Reykjavík
”
Lög um samnings-
bundna gerðardóma
eru barn síns tíma og
þarfnast endurskoð-
unar.