Verslunartíðindi - 01.02.1932, Blaðsíða 4

VÉRSLUNARTÍÐINDÍ
Í4
búferlum til ísafjarðar. Skömmu eftir að
hann kom þangað, var stofnað kaupfjelag
fyrir ísafjörð og ísafjarðarsýslu. Var Björn
kosinn forstjóri ísafjarðardeildarinnar árið
éftir að kaupfjelagið var stofnað. Veitti
hann deildinni forstöðu, þar til kaupfjelagið
var lagt niður.
Árið 1894 keypti Björn verslunarleyfi á
ísafirði og gerðist kaupmaður. Seldi hann
jöfnum höndum útlendan og innlendan
varning, og ffutti út allmikið af íslenskum
vörum. Verslun hans farnaðist mjög vel,
gerðist hann vel efnaður maður og bar jafnan
hæst sveitarútsvar allra kaupmanna á ísa-
firði, þeirra er ekki ráku útgerð jafnhliða.
Landbúnað stundaði hann og jafnhliða, og
farnaðist það ekki miður en verslunin.
Björn var hinn mesti þrek og atorku-
maður. Hafði hann á mörgu tekið um dag-
ana: verið fjármaður í sveit, ráðsmaður á
búi, farmaður, iðnrekandi, kaupfjelagsstjóri,
kaupmaður og bóndi. Tók alt þrifnaði, er
hann lagði hönd að. Manna var hann áreið-
anlegastur, og hinn mesti sæmdarmaður.
Hann var sæmdur riddarakrossi Fálkaorð-
unnar er hann var 75 ára að aldri.
Björn var kvæntur Elísabet Jónsdóttur.
Þrjú börn þeirra komust úr æsku og eru
enn á lífi: Kristján læknir í Álaborg í Dan-
mörku, Guðmundur forstjóri verslunar þeirr-
ar, er hann átti og Ólöf, gift Axel Ketils-
syni forstjóra í Reykjavík.
Bjötn ljest 1. febrúar s. 1. á áttugasta
og öðru aldursári. Er þar hniginn í val
einn af merkismönnum kaupmannastjett-
arinnar á íslandi.
S. K.
Skattar.
i.
Skattar hafa þekst frá því fyrsta er sög-
ur hófust, þótt ýmsar myndbreytingar hafi
á þéim orðið frá þeirri tíð til vorra daga.
Eldstu og hrikalegustu mynd þeirra mun
meiga telja þrælkun mannfólksins, sem, þó
ótrúlegt sje, hjelst alt fram á daga núlif-
andi manna, eða fram yfir miðbik 19. ald-
ar sem lögbundið skipulag í þjóðfjelögum,
sem annars voru talin menningarríki, þótt
sú breyting væri á orðin, að ríkin sjálf eða
þjóðhöfðingjarnir eigi hefðu þrælasveitir
sem ríkisstofnanir.
Þjóðhöfðingjar og konungar höfðu aðal-
umráð þessa skattsstofns, á hinum undir-
okaða lýð, en gæðingar þeirra og auð-
mennirnir drógu sjer og drjúgan skerf af
skipulaginu.
Jafnhliða þrælkuninni var og annað skatta-
kerfi, það, að taka frá þeim sem áttu. Voru
þá ýms yfirskyn fundin til saka, þótt engar
væri aðrar en þær, að fjármunir og verð-
mæti væru til, en höfðingjar voru þá sem
nú jafnan fjevana.
Það bar sjaldan við, að þrælkunin leiddi
til óeirða og blóðsúthellinga. Kúgun ánauð-
ugra yar svo skipulagsbundin og gagnger
að hinir minstu tilburðir til að lyfta okinu
voru þegar kirktir. En fjárupptektir, aftur
á móti komu einatt á stað blóðugum styrj-
öldum og manndrápum, borgarastyrjöldum
og þjóðaófriði, þar eð sá rændi þrátt og
oft var jafnoki eða meira þess, sem ránið
framdi.
Eftir því, sem aldir liðu og sú svonefnda
siðmenning tók smámsaman að mýkja háttu
manna og þjóða, urðu skattakerfin einnig
fágaðri, og nýjar og mildari aðferðir fundn-
ar til að draga fje úr höndurn alþýðu
manna til afnota valdhafanna, sem á hverj-
um tíma hafa uppi verið. En æ hefir verið