Morgunblaðið - 27.07.2018, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. JÚLÍ 2018
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Merkingumá þjóð-vegum
landsins er iðu-
lega ábótavant,
sérstaklega þegar
komið er af þjóð-
vegi eitt. Í
Morgunblaðinu í fyrradag
birtust myndir af einni fjöl-
förnustu leið landsins, hinum
svokallaða Gullna hring að
Gullfossi og Geysi, þar sem
engar merkingar er að sjá. Á
einni þeirra mæta tveir bílar
rútu í sömu andrá og þeir
fara fram úr manni á reið-
hjóli. Ljóst er að á þröngum
veginum má ekki mikið út af
bera.
Í Morgunblaðinu í gær
kemur fram að í fyrra hafi 2,5
milljónir gesta komið að
Geysi og hefur þeim fjölgað
um 1,5 milljónir frá 2014.
Segir einnig að á árunum
2014 til 2015 hafi 70% ferða-
manna lagt leið um Gullna
hringinn. Á þessari leið er því
mikið af langferðabílum og
erlendum ökumönnum, sem
eru alls óvanir akstri á Ís-
landi. Það auðveldar ekki
aksturinn þegar engar merk-
ingar er að sjá á veginum og
getur valdið hættu.
Í Morgunblaðinu í gær seg-
ir fjölskyldufaðir frá Texas að
þótt vegmerkingar vanti sums
staðar hafi ferðin verið þægi-
leg í dagsbirtunni, en bætir
við: „Þó væri ég
ekki til í að keyra
þennan veg í
rökkri þar sem ég
sé að oft vantar
bæði stikur og
merkingar á veg-
ina.“
Runólfur Ólafsson, fram-
kvæmdastjóri Félags ís-
lenskra bifreiðaeigenda, segir
í samtali við Morgunblaðið að
vegirnir uppfylli ekki þær
kröfur sem gerðar séu til svo
fjölfarinna vega. Hann bætir
við að ástandið verði enn
verra þegar merkingar séu í
ólagi og það sé „því miður
töluvert um að það séu van-
höld á yfirborðsmerkingum á
Íslandi“.
Vegagerðin bendir á að til
standi að mála merkingar á
vegina í sumar en einnig eigi
eftir að vinna í styrkingum og
yfirlögnum. Þá hafi veðrið
sett strik í reikninginn.
Það er rétt að veðrið lætur
lítt að stjórn og í vætunni í
sumar hefur verið erfitt um
vik. Þetta er ekki dýrasti
þátturinn í viðhaldi vega og
því má spyrja hvort ekki væri
rétt að mála merkingar á vegi
strax á vorin ef merkingar
eru orðnar máðar og lítt sýni-
legar þannig að þær séu í lagi
þegar umferðin er mest, þótt
það kunni að kosta tvíverknað
vegna annars viðhalds yfir
sumartímann.
Það auðveldar ekki
aksturinn þegar
engar merkingar er
að sjá á vegum og
getur valdið hættu}
Öryggi á vegum
Nixon, forsetiBandaríkj-
anna, mátti sæta
því eftir Water-
gate-uppnámið að
honum mátti ætla
flest misjafnt og
margir kusu að trúa öllu án
fyrirvara. Fullyrt var að Nixon
hefði iðulega komið alvarlegum
ásökunum á framfæri um and-
stæðingana og þegar bent var á
að ekkert haldbært styddi það
hafði hann sagt: Látum þá bera
þetta af sér (Let them deny it).
Þessi setning og klækirnir
sjálfir voru líka eignaðir öðr-
um, enda skyld dæmi til um
söguna þvera og endilanga.
Nixon var reyndar oftar en
flestir fórnarlamb aðferð-
arinnar. Það líða ekki margir
blaðamannafundir erlendis þar
sem einhver fundarmanna
reynir ekki að lokka fyrirsvars-
manninn í þessa gamalkunnu
gildru. Gjörð blaðamannsins
týnist en sá sem fellur í gildr-
una situr uppi með „orðróm-
inn“ sem hann afneitaði. Ný-
legt dæmi er sláandi.
Háttsettur lífvarðaforingi
forseta Frakklands gat ekki
stillt sig um að taka fullfast í
lurginn á mótmæl-
anda í skjóli þess
að hann væri
óþekkjanlegur þar
sem hann var
klæddur í hefð-
bundinn varn-
arbúning sem þekur óbreytta
liðsmenn óeirðalögreglu frá
hvirfli til ilja. En ekki tókst
betur til en svo að útsjónar-
samur fréttahaukur greindi
eigi að síður að þar væri ekki
venjulegur lögreglumaður
heldur hinn háttsetti lífvörður
forseta Frakklands, Alexandre
Benalla.
Svör forsetans um lífvörðinn
hafa flengst um í fyrirsögnum
án þess að tilefni svaranna,
spurningarnar, fylgi:
Macron um Benalla: „Hann
er ekki ástmaður minn!“ „Mac-
ron forseti neitar því að hafa
trúað Alexandre Benalla fyrir
leynilegu aðgangstölunum til
að virkja frönsk kjarnorku-
vopn.“ Í kjölfarið koma svo
fréttir um að fylgið hríðfalli af
forsetanum.
Hver svo sem á hinn óskráða
höfundarrétt að „let them deny
it“ gæti því verið ánægður með
lærisveinana.
Hver sem veruleik-
inn er þá féll Macron
forseti óneitanlega í
velþekkta gildru}
Látum þá bera af sér bullið
U
ppkaup erlendra auðmanna á
jörðum hér á landi er áhyggju-
efni og brýnt er að takmarka
þau strax með lagasetningu.
Jarðakaupin eru ekki nýmæli
hér á landi en það er hins vegar á allra síðustu
árum sem auðmenn hafa sölsað undir sig heilu
landshlutana. Stjórnvöld standa álengdar og
horfa aðgerðalaus á. Það er kaldhæðni örlag-
anna að á sama tíma og við fögnum 100 ára
fullveldi horfum við á eftir landinu okkar í
hendur útlendinga, sem ekki vilja byggja það.
Í fjölmörgum ríkjum eru settar takmark-
anir á jarðakaup erlendra aðila, hvað stærð
lands og fjölda jarða varðar. Sjálfsagt og eðli-
legt er að setja takmarkanir hér á landi með
sama hætti. Auk þess takmarkanir hvað varð-
ar búsetu, náttúru- og umhverfisverndarsjón-
armið og í menningarlegu tilliti.
Samkvæmt núgildandi lögum, nr. 19/1966, um eign-
arrétt og afnotarétt fasteigna þurfa þeir sem hyggjast
kaupa fasteignaréttindi hér á landi, þar á meðal veiði-
rétt, að vera íslenskir ríkisborgarar eða vera með lög-
heimili á Íslandi. Ef um félag er að ræða þurfa allir að
vera íslenskir ríkisborgarar eða með lögheimili á Íslandi
í samfellt 5 ár. Í lögunum segir jafnframt að ráðherra
veiti undanþágu frá þessum skilyrum. Aðilar frá ríkjum
innan EES hafa hins vegar sömu réttindi og íslenskir
ríkisborgarar. Það er því ráðherra sem veitir erlendum
aðilum utan EES leyfi til að kaupa hér jarðir. Hér er
skýrt dæmi um það hvernig Alþingi hefur framselt vald
sitt. Eðlilegt er að löggjafinn sjálfur, Alþingi, ákveði það
hvaða undanþágur skuli veittar frá skil-
yrðum laganna.
Búsetukrafa á jörðum
og EES-samningurinn
EES-samningurinn veitir opna og löglega
leið fyrir erlenda aðila til jarðakaupa á Íslandi.
Sætir það undrum að stjórnvöld skuli ekki hafa
sett neinar takmarkanir í þessum efnum, eins
og löggjöf nágrannaþjóða okkar kveður á um.
Nærtækast væri að horfa til norsks réttar um
búsetukröfur á jörðum en það ákvæði brýtur
ekki gegn 40 grein EES-samningsins og hefði
fyrir löngu átt að vera sett í lög hér á landi. Bú-
setukrafan á jörðum samrýmist hugmyndum
okkar um blómlega byggð um allt land.
Aumingjaskapur stjórmálamanna
Bændahöfðingi á Austurlandi sagði fyrir skömmu að
það væri aumingjaskapur stjórnmálamanna að koma ekki
taumhaldi á stórfelld jarðakaup útlendinga. Í maí 2014
kom út vönduð skýrsla á vegum nefndar þáverandi innan-
ríkisráðherra um tillögur til úrbóta í þessum efnum og
nauðsynlegar breytingar á lögum. Þá strax hefði Alþingi
getað gripið inn í málið með vel undirbúinni lagasetningu.
Það var ekki gert.
Það er skylda stjórnmálamanna að standa vörð um
landið.
Tilvera okkar sem þjóðar er landinu að þakka.
Birgir
Þórarinsson
Pistill
Sofandi að feigðarósi í jarðakaupum
Höfundur er þingmaður Miðflokksins.
birgirth@althingi.is
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Ný köfunarlög tóku gildi ísumar með það að mark-miði að stuðla að auknuöryggi við köfun. Lögin
voru samþykkt á Alþingi 11. júní síð-
astliðinn og breyttu þar með fjöl-
mörgum ákvæðum frá fyrri löggjöf.
Viðurkenning og eftirlit með köf-
unarbúnaði færist nú yfir til Vinnueft-
irlits ríkisins í samræmi við sam-
ræmdar evrópskar reglur um
persónuhlífar. Samgöngustofa þurfti
áður fyrr að veita viðurkenningu á
köfunarbúnaði ásamt því að eigandi
búnaðarins þurfti að bera ábyrgð á
því að hann uppfyllti öll skilyrði. Nýju
lögin skýra einnig ákvæði um skír-
teinaútgáfu betur og eru skilyrði fyrir
köfunarskírteini gerð ítarlegri. Kaf-
arar þurfa nú einnig að tilkynna það
sérstaklega vilji þeir kafa utan skil-
greindra þjónustusvæða. Þurfa þeir
að tilkynna fyrirhugaða köfun og sýna
fram á að þeir hafi leyfi til hennar þar
sem við á. Þar er átt við svæði í einka-
eigu, þjóðgarð og friðlýst svæði og
staði í óbyggðum fjarri alfaraleið.
Slíkri tilkynningarskyldu svipar til til-
kynninga til Landsbjargar um ferðir á
viðfeðma jökla eða há fjöll og langar
göngu- eða skíðaferðir um óbyggðir.
Nýmæli um námskröfur
Þá er nýmæli í lögunum þar sem
sérstaklega er mælt fyrir kröfur til
náms í köfun. Einstaklingar eða lög-
aðilar þurfa nú heimild frá Sam-
göngustofu til að skipuleggja nám í
köfun samkvæmt viðurkenndri nám-
skrá. Viðurkennd námskrá Sam-
göngustofu tiltekur meðal annars efni
námsins, lengd þess, hæfi kennara og
leiðbeinanda og fyrirkomulag náms-
mats.
Nám til atvinnuköfunar sem
fram fer erlendis og uppfyllir al-
þjóðleg viðmið um menntunar- og
hæfniskröfur, fullnægir skilyrðum
nýju laganna að gefnu samþykki Sam-
göngustofu. Þeir kafarar sem hafa
þannig skírteini sem heimilar köfun í
atvinnuskyni eftir að hafa lokið námi
til köfunar erlendis, hjá aðila sem
uppfyllir skilyrði, þarf nú að leggja
fram öll nauðsynleg gögn til staðfest-
ingar þess að hann hafi staðist með
fullnægjandi árangri til Samgöngu-
stofu. Skírteini atvinnukafara er í gildi
svo lengi sem handhafi þess getur
framvísað heilbrigðisvottorði nema
það sé fellt úr gildi af Samgöngustofu.
Slys fara fyrir rannsóknar-
nefnd samgönguslysa
Í lögunum er kveðið á um að
rannsóknarnefnd samgönguslysa fari
með rannsókn í kjölfar köfunarslysa.
Rannsóknin skal miða að því að leiða í
ljós orsakir köfunarslyssins með það
að markmiði að draga úr hættu á
sams konar slysum og afleiðingum
sambærilegra slysa. Slíkar rann-
sóknir eru óháðar rannsóknum lög-
reglu og byggjast á lögum um rann-
sókn samgönguslysa. Samgöngustofa
hefur enn þá eftirlit með því að lögum
um köfun sé fylgt. Samgöngu- og
sveitarstjórnarráðuneytið tekur fram
á heimasíðu sinni að víðtækt samráð
var haft við hagsmunaaðila í und-
irbúningsvinnu við gerð laganna og
var tillit tekið til athugasemda og
ábendinga. Þá hefur Sigurður Ingi
Jóhannsson, samgöngu- og sveit-
arstjórnarráðherra, heimild til að
setja reglugerð um frekari skilyrði er
varða köfun hérlendis.
Herða öryggiskröfur
um köfun með lögum
Silfra Í Silfru á Þingvöllum er einn vinsælasti köfunar- og snorklstaður
landsins. Öryggiskröfur í Silfru voru hertar í fyrra eftir röð slysa.
Guðmundur Zebitz, köfunarkennari hjá Köfunarfélagi
Íslands, segir ljóst að hið opinbera ætlar að hafa meira
fé af köfun.
„Úttekt búnaðar og svona kemur pottþétt til með að
kosta. Nógu dýrt er að læra kafa og nógu lítið hefur
maður upp úr því að kenna,“ segir Guðmundur um
breytingar í nýju lögunum. „Það er margt þarna af hinu
góðu þó að margt sé afskaplega íþyngjandi. Öryggi í
þessu eins og öðru er bara af hinu góða svo lengi sem
það sé innan skynsemismarka.“ Hann segir það einnig
skjóta skökku við í reglunum hérlendis að ekki megi kenna börnum að
kafa fyrr en við 17 ára aldur, en á Íslandi er kennt eftir alþjóðlegu PADI-
kerfi sem gerir ráð fyrir að kafarar megi vera 13 ára.
Aukin kostnaður á kafara
KOSTNAÐUR VIÐ EFTIRLIT LEGGST Á KAFARANA
Guðmundur
Zebitz
Morgunblaðið/Ómar