Breiðfirðingur - 01.04.1990, Side 56

54
BREIÐFIRÐINGUR
afrek hennar mjög lengi. Pað væri efni í stóra grein og jafn-
vel sérstaka bók að gera Ólöfu einni og sögnum af henni
viðhlítandi skil. Þess vegna er eðlilegt að lesendur þekki
meira og sumt e. t. v. öðruvísi en hér stendur.
Einn af þeim fyrstu sem skráði ýtarlegar sagnir um Ólöfu
ríku var Jón Guðmundsson lærði og hann hafði það fram yfir
ýmsa aðra að hann var Skarðverjum nákunnugur því að
hann dvaldi á Skarði 6 ár í upphafi 17. aldar, sennilega á
árunum 1605-11 og seinasta veturinn var hann í Ólafseyjum.
Þar segist hann hafa komið fyrir afturgöngu Geirmundar
heljarskinns sem Jón segir heygðan þar. Vegna kunnugleika
Jóns verður tekinn hér kafli úr riti hans Um ættir og slekti:
Björn Þorleifsson á Skarði reikna menn ríkastan verið
hafa á íslandi. ... Hann hélt altíð 18 reiðsveina tygjaða,
en hústrúin Óluf Loptsdóttir aðra 18 slíka og reyndu þeir
ætíð útafgöngur með sér, nær þau hjón sátu heima um
kyrt, sem skjaldan var lengi. ... Geirmundar álög og
ummæli voru og stóðu, að aldrei skyldi maður deyja af
járnbitnu sári á Skarði, svo lengi sem ei væri haggað um
kistu sína í Andakeldu. Þann tíma lágu 6 engelsk skip í
Rifi, Hafnarfirði 4, í sumum höfnum 3 eða 2, sem kaup-
staðirnir voru ríkir til. Björns börn voru þau skilgetin,
junkæri Þorleifur og jómfrú Solveig.
Svo bar til í Rifi, að junkærinn Þorleifur varð ekki vel
kaupsáttur við einn kaupmanninn; þá hótaði hann föður
sínum, en Anglar sögðust ekki hræðast íslands kónginn
og tóku þá Þorleif og bundu og færðu í skip niður í
barlest. Sem nú Björn b(óndi) þetta spurði varð hann
æfur og vildi stríða, en menn hans voru strax handteknir,
en íslenskir landsmenn þorðu ei móti sínum kaup-
mönnum við ofurefli stríða. Björn var nístur við skreiðar-
stakkinn í Rifi og féll þar, en junkæri Þorleifur komst um
síðir undan með skipvaktarans í Rifi Jóns Trúmans
ráðum. Þá voru til erfða junkæri Þorleifur og jomfrú Sol-
veig, sem lesa má á Skarði. Hústrú Ólufu stukku ei tár
eptir Björn ríka b(ónda) sinn, svo sem glottandi við, en