Fréttablaðið - 24.01.2019, Qupperneq 26

Þórdís Lilja
Gunnarsdóttir
thordisg@frettabladid.is
Mexíkóska leikkonan Yalitza Aparicio er stjarna kvikmyndarinnar Roma
sem er tilnefnd til Óskarsverð-
launa sem besta myndin og Yalitza
sem besta leikkonan í aðalhlut-
verki.
Yalitza er 25 ára og býr í
fjallaþorpinu Tlaxiaco, Oaxaca
í Mexíkó. Það var eldri systir
hennar, Edith, sem var kölluð í
prufur hjá leikstjóranum Alfonzo
Cuarón, fyrir hlutverk ráðskon-
unnar og fóstrunnar Cleo í Roma
fyrir tveimur árum. Alls voru
3.000 mexíkóskar konur fengnar
í leikprufur en engin þeirra náði
að heilla leikstjórann. Þegar Edith
varð ófrísk og hikandi um þátt-
töku í prufunum hvatti hún Yalitzu
til að fara í leikprufuna í hennar
stað.
Í viðtali við New York Times
sagði Alfonso: „Um leið og hún
gekk inn á skrifstofuna heillaði
mig nærvera hennar sem er dálítið
feimin en samt svo opin. Hvernig
hún nálgast fólk, er til staðar og
vill að fólk, sérstaklega bágstatt
fólk, skynji það, er einstakt.”
Þegar Alfonso bauð Yalitzu aðal-
hlutverkið velktist hún í vafa. Hún
hafði nýlokið kennaraprófi og
vildi ráðfæra sig við fjölskylduna,
en hringdi svo til baka: „Jú, ég
býst við að ég geti þetta. Ég hef
ekkert annað betra að gera,“ sagði
Yalitza sem nú er orðin ein helsta
fyrirmynd innfæddra mexíkóskra
kvenna, en 70 prósent þeirra lifa í
fátækt, ánauð og mismunun.
Leikarar í Roma fengu hvorki
handrit né sögu. Yalitza skapaði
persónu Cleo á æskuminningum
Alfonsos, eigin sýn á persónuna
og reynslu móður sinnar sem
stritandi verkakonu.
Vatnaði músum yfir Roma
Yalitza prýddi forsíðu mexíkóska
Vogue í desember og braut blað í
tuttugu ára sögu tímaritsins þar í
landi. Hún er þó ekki sátt við að
vera undantekningin og vill nota
frægð sína til að bæta framtíð
kvenna í heimalandinu.
„Ég er ekki andlit Mexíkó.
Landið á sín mörgu andlit. Það á
heldur ekki að skipta máli hvað
maður gerir eða hvernig maður
Er ekki andlit Mexíkó
Mexíkóinn Yalitza Aparicio er tilnefnd til Óskarsverðlauna sem besta leikkonan. Hún er kennari
að mennt og brýtur blað í sögu innfæddra mexíkóskra kvenna í tískuritum og á rauða dreglinum.
Glæsileg í appelsínugulri pilsdragt
og bandahælum á rauða dreglinum.
Yalitza hefur hlotið mikla viðurkenningu fyrir Roma en þó ekki Golden Globe.
Yalitza segir fæsta þekkja sig á götu nema hún sé klædd upp à la Hollywood.
Stíll Yalitzu er litríkur og líflegur
og klæðir hana einstaklega vel.
og dýpka sannfæringu innfæddra
Mexíkóa um að þeir geti þetta
líka. Samt er hún ekki viss um að
hún leiki meira. Að móta huga og
hjörtu grunnskólabarna er auð-
veldara en að breyta rótgróinni
hugsun fullorðinna, en þó er það
einmitt það sem kvikmyndin
Roma gerir.
„Þegar upp er staðið er þetta
ekki svo ólíkt því sem ég hef viljað
gera. Ég hef séð að bíómynd getur
uppfrætt fólk á öllum aldri og um
allan heim,“ en Roma hefur vakið
miklar umræður um ójöfnuð, illa
meðferð verkamanna og hverjir
eru velkomnir á rauða dregilinn
í landi þar sem innfæddar konur
sjást sjaldan í tímaritum; hvað þá á
verðlaunahátíðum í Hollywood.
lítur út; hvert og eitt okkar ætti að
geta uppfyllt sína drauma,“ sagði
hún í viðtali við New York Times.
Undanfarið misseri hefur Yalitza
fylgt Roma eftir um allan heim.
Hún sá myndina fyrst í Feneyjum
og segist hafa reynt að berjast við
tárin fyrsta hálftímann en svo
beygt af og hágrátið myndina á
enda.
„Heima finn ég lítið fyrir
frægðinni enda lítum við öðru-
vísi út á hvíta tjaldinu en í eigin
persónu. Það er helst þegar búið
er að dressa mig upp að fólk snúi
sér við,“ segir Yalitza eftir að hafa
staðið á rauða dreglinum um víða
veröld að undanförnu. Hún segir
tilnefningu til Óskarsverðlaun-
anna opna dyr fyrir aðra og alla
FERMINGARGJAFIR
Fimmtudaginn 15. mars gefur Fréttablaðið út
bráðsniðugt aukablað sem innheldur ótal
hugmyndir að fjölbreyttum fermingargjöfum.
Allir sem hafa fermst vita að dagurinn og ekki síst
gjarnar lifa í minningunni um aldur og ævi.
Tryggðu þér gott auglýsingapláss
í langmest lesna dagblaði landsins.
Upplýsingar hjá auglýsingadeild Fréttablaðsins í síma 512 5402
eða sendu okkur póst á netfangið serblod@frettabladid.is
Nán ri upplýsi ar um blaðið veitir
Jón Ívar Vilhelmsson markaðsfulltrúi Fréttablaðsins.
Sími 550 5654/ jonivar@frettabladid.is
VÖRUBÍLAR OG
VINNUVÉLAR
Veglegt sérblað Fréttablaðsins um vörubíla og
vinnuvélar ke ur út 29. janúar nk.
T yggðu þér gott auglýsingapláss
í langmest lesna dagblaði landsins.
6 KYNNINGARBLAÐ FÓLK 2 4 . JA N ÚA R 2 0 1 9 F I M MT U DAG U R
2
4
-0
1
-2
0
1
9
0
4
:4
5
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
2
1
F
-2
B
A
0
2
2
1
F
-2
A
6
4
2
2
1
F
-2
9
2
8
2
2
1
F
-2
7
E
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
0
4
8
s
_
2
3
_
1
_
2
0
1
9
C
M
Y
K