Morgunblaðið - 01.11.2018, Blaðsíða 2

2 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. NÓVEMBER 2018FRÉTTIR
Mesta lækkun Mesta hækkun
VIKAN Á MÖRKUÐUM
AÐALMARKAÐUR ÁLVERÐ ($/tonn)
EIM
-13,83%
177,5
ICEAIR
+3,17%
7,16
S&P 500 NASDAQ
+1,65%
7.285,519
+2,05%
2.713,27
+2,61%
7.120,61
FTSE 100 NIKKEI 225
1.5.‘18 1.5.‘1831.10.‘18 31.10.‘18
1.800
85
2.260,15
1.968,83
Unnið í samstarfi við IFS.Hreyfingar frá upphafi viku til kl. 16 í gær.
75,75+3,47%
21.920,46
BRENT OLÍUVERÐ ($/tunnu)
73,13
65
2.400
Finn Haugan, sparisjóðsstjóri Spare-
bank 1 SMN, fór mikinn í viðtali í
norska dagblaðinu Dagens Nærings-
liv (DN) í síðustu viku. Haugan er
maðurinn á bak við reyfarakaup hóps
sparisjóða á norsku dótturfyrirtæki
Glitnis í fjármálahruninu árið 2008 en
það var Sparebank 1 SMN sem
keypti stærstan hlut, eða 25%. Óhætt
er að segja að um brunaútsölu hafi
verið að ræða. Kaupverðið nam 300
milljónum norskra króna og var að-
eins 10% af bókfærðu eigin fé sem
nam 3 milljörðum norskra króna
haustið 2008. Í viðtalinu kemur fram
að það hafi komið stjórnendum spari-
sjóðanna mjög á óvart þegar norska
fjármálaráðuneytið samþykkti kaup-
in og að kaupendur hefðu verið reiðu-
búnir að setja allt að þrefalt meira fé í
fjárfestinguna. Að tíu árum liðnum
hafa kaupendur bankans deilt með
sér hagnaði upp á 4,6 milljarða
norskra króna og öðrum virðisauka á
kaupunum sem nemur rúmum 66
milljörðum íslenskra króna í dag.
Sögulega lágt verð
Á stjórnarfundi Sparebank 1 SMN
hinn 25. september árið 2008 var tek-
in ákvörðun um að draga ekki úr út-
lánum sparisjóðsins og að sjóðurinn
fengi frelsi til þess að kaupa aðra
banka. Áætlun Sparebank 1 SMN
hét „Ís í magann“ sem gæti vísað í þá
staðreynd að bankinn hafi gleypt
góðan íslenskan bita. „Ef við mynd-
um fá tækifæri til þess að kaupa
banka nógu ódýrt þá gátum við gripið
það,“ segir Haugan í viðtali við DN.
Hin 7. október komu stjórnendur
sparisjóðanna saman til að meta
kaupin á norsku útibúi Glitnis en
Haugan var á þessum tíma jafnframt
stjórnarformaður tryggingasjóðs
innstæðueigenda í Noregi sem aftur-
kallaði lánalínu Glitnis og krafðist
þess að bankinn yrði seldur. Í frétt
Morgunblaðsins frá 21. janúar segist
Haugan þó ekki hafa tekið þátt í veit-
ingu lánalínunnar til bankans og að
hann hafi ekki fengið neinar upplýs-
ingar um það ferli. Í skýrslu um er-
lenda áhrifaþætti bankahrunsins,
sem unnin var fyrir fjármála- og
efnahagsráðuneytið, kemur hins veg-
ar fram að Haugan hafi lýst sig van-
hæfan í málinu sem stjórnar-
formaður tryggingasjóðsins þann 19.
október enda „sá [hann] fyrir sér
stórt tækifæri“ í því að kaupa bank-
ann.
Íslendingar töpuðu einir
Eðlilegu kaupverði á bankanum
hefði svipað til bókfærðs eigin fjár
bankans, skrifar blaðamaðurinn Ja-
cob Trumpy í DN en Sparebanken 1
SMN var eini norski bankinn sem
bauð í Glitni þar í landi. „Það var
ótrúlega krefjandi að leggja fram
jafn lágt tilboð,“ segir Haugan. Þetta
var sögulega lágt verð á banka, bæði
í Noregi og erlendis, skrifar blaða-
maður og spyr síðan hversu mikið
stjórnendur bankans hefðu verið
reiðubúnir að borga fyrir bankann.
„Að minnsta kosti þrisvar sinnum
meira, jafnvel þótt bankinn ætti í
vandræðum,“ segir Haugan þá. Til-
boðið fór í gegn og Haugan var
„ótrúlega hissa.“ Í samtali við Morg-
unblaðið hinn 21. janúar segist
Haugan aftur á móti að ekkert at-
hugavert hafi verið við kaupverðið.
„Það gat hver sem er boðið í þennan
banka og þónokkrir gerðu það.
Hæsta tilboðið var 300 milljónir,“
sagði Haugan við Morgunblaðið á
sínum tíma.
Í greininni segir Haugan frá við-
brögðum norskra stjórnvalda og seg-
ir þau allt að því hafa klappað þeim á
öxlina.„Við leystum vandamál sem
hefði annars getað valdið fjárhags-
legum óstöðugleika og rýrt tiltrú
norskra banka. Upplifun mín var sú
að okkur var nánast klappað á öxlina.
Bankarnir fundu lausn án þess að
nota sjóði ríkisins. Þeir einu sem töp-
uðu á þessu voru Íslendingar.“
Þeir einu sem töpuðu
voru Íslendingar
Pétur Hreinsson
peturhreins@mbl.is
Sparisjóðsstjórinn Finn
Haugan fór mikinn í viðtali í
norsku dagblaði um at-
burðarás þar sem Íslend-
ingar voru grátt leiknir.
Morgunblaðið/Kristinn
Dótturfyrirtæki Glitnis í Noregi var keypt af hópi norskra sparisjóða á bruna-
útsölu á 300 milljónir norskra króna sem jafngilti 10% af bókfærðu eigin fé.
FRAMLEIÐSLA
Hagnaður Marel á þriðja ársfjórð-
ungi nam 26,7 milljónum evra, jafn-
virði 3,7 milljarða króna, samanborið
við 3,2 milljarða króna hagnað yfir
sama tímabil í fyrra. Eykst hagnað-
urinn því um 15%. Þá jukust tekjur
félagsins um 14% og námu 282 millj-
ónum evra, jafnvirði 38,7 milljarða
króna.
EBITDA félagsins reyndist 50
milljónir evra, jafnvirði 6,9 milljarða
króna á fjórðungnum og jókst um 4,2
milljónir evra frá sama tímabili 2017.
Það sem af er ári nemur hagnaður
Marel 84,5 milljónum evra, jafnvirði
11,6 milljörðum króna og jókst um
21,3 milljónir evra frá fyrra ári. Sam-
kvæmt tilkynningu frá félaginu hafa
pantanir á þriðja ársfjórðungi ársins
dregist saman miðað við fyrra ár og
námu þær 267,7 milljónum evra, sam-
anborið við 295,6 milljónir evra á
þriðja fjórðungi ársins 2017. Pantana-
bók félagsins stendur hins vegar í
510,8 milljónum evra í lok þriðja árs-
fjórðungs miðað við 472,3 milljónir
evra í árslok 2017. Í tilkynningu frá
félaginu segir einnig að samhliða
áætlunum félagsins um tvíhliða
skráningu þess, geri stjórn fyrir-
tækisins ráð fyrir að óska eftir heim-
ild hluthafa á aðalfundi árið 2019 til
að hækka heildarhlutafé þess um allt
að 15% í þeim tilgangi að styðja við
árangursríka skráningu þess á er-
lenda markaði, virka verðmyndun og
seljanleika bréfanna.
Hagnaður Marel eykst
um 15% frá fyrra ári
FJÁRMÁLAMARKAÐUR
Hagnaður samstæðu Arion banka
á þriðja ársfjórðungi 2018 nam 1,1
milljarði króna samanborið við 0,1
milljarðs króna tap á sama tímabili
2017. Þetta kemur fram í tilkynn-
ingu bankans til Kauphallar.
Arðsemi eigin fjár bankans var
2,3% á þriðja ársfjórðungi sam-
anborið við neikvæða arðsemi upp á
0,2% á sama tímabili árið 2017.
Eignir 1.219,5 milljarðar
Heildareignir námu 1.219,5 millj-
örðum króna í lok september 2018
samanborið við 1.147,8 milljarða
króna í árslok 2017 og eigið fé hlut-
hafa bankans nam 199,3 milljörðum
króna, samanborið við 225,6 millj-
arða króna í árslok 2017. Eiginfjár-
hlutfall bankans var 21,7% í lok sept-
ember en var 24,0% í árslok 2017.
Sé litið til fyrstu níu mánaða í
rekstri bankans þá nam hagnaður-
inn 6,2 milljörðum króna og arðsemi
var 3,9% samanborið við 10,4 millj-
arða króna hagnað og 6,3% arðsemi
á sama tímabili 2017. tobj@mbl.is
Arion banki hagnast um
1,1 milljarð króna
Morgunblaðið/Eggert
Gjaldþrot Primera Air hafði áhrif á
afkomu fjórðungsins hjá Arion.
SVEIGJANLEGOGLIPUR
INNHEIMTUÞJÓNUSTA
Hafðu samband, við leysum málin með þér!
Laugavegur 182, 105 Rvk. | Sími: 510 7700 | momentum@momentum.is
FERÐAÞJÓNUSTA
Það sem helst kemur á óvart í nýj-
um tölum Hagstofunnar um gisti-
nætur í september er, að mati Þor-
steins Andra Haraldssonar,
sérfræðings hjá greiningardeild Ar-
ion banka, að gistinóttum á hótelum
er að fjölga aftur hraðar en ferða-
mönnum. „Það er ákveðin vísbend-
ing um að ferðamenn gætu verið að
dvelja lengur á hótelum, en þeir hafa
verið að gera á undanförnum mán-
uðum,“ segir Þorsteinn Andri.
Hann segir að tölurnar ýti undir
það sem fram kom í skýrslu Arion
banka frá því í september sl. að
ferðamenn væru í auknum mæli að
færa sig úr Air BNB-gistingu og yfir
í hótel eða gistiheimili. Ástæðan er
sú að sögn Þorsteins að framboð af
Air BNB-íbúðum virðist vera að
minnka. Líkleg ástæða þess er svo
aftur, að sögn Þorsteins, að reglur
eru orðnar strangari og eftirlit hins
opinbera meira, sérstaklega á höfuð-
borgarsvæðinu. „Framboð á
hótelherbergjum hefur einnig aukist
og verðið hefur nánast staðið í stað.“
Íbúð dýrari en hótel
Hann segir sem dæmi að ef litið er
á kostnað á hvert rúm, þá sé rúmið
að jafnaði ódýrara á AirBNB, en ef
leigð er heil íbúð á AirBNB sé hún
dýrari en hótelherbergi í heild yfir
árið.
Hvað komu erlendra ferðamanna
varðar segir Þorsteinn að þróunin
hafi verið dökk framan af ári, en nýj-
ar tölur séu mun bjartari, eins og
hann orðar það. Tölur um fjölda
ferðamanna á síðastliðnum mán-
uðum hafi komið á óvart, og verið
þvert á spár ISAVIA sem gerðu ráð
fyrir að ferðamönnum á háannatím-
anum, júní, júlí og ágúst, myndi
fækka milli ára. tobj@mbl.is
Gistináttafjölgun aftur hraðari
Morgunblaðið/Ómar
Ferðamenn dvelja nú lengur í land-
inu en áður samkvæmt tölunum.