Morgunblaðið - 14.02.2019, Side 14

verið kostnaðarsamt og langdregið, og
oft að kaupa þarf þjónustu sérfræðinga
til að útbúa umsóknina og fylgja henni
eftir. Sem dæmi um sóknarfæri í
verndun hugverka hér á landi nefnir
Borghildur jarðvarmaiðnaðinn en ný-
lega var bent á að ekki hafa verið skráð
nein íslensk einkaleyfi á sviði jarð-
hitatækni. „Þrátt fyrir að vera leiðandi
í nýtingu jarðhita til orkuframleiðslu
hefur þekkingin ekki verið nýtt til að
sækja um einkaleyfi, en það getur
skapað grundvöll fyrir tekjulind sem
byggist á hugviti,“ segir hún.
„Það sem fyrirtæki eru líka að gera
sér betur grein fyrir í dag er að ef þau
ætla að sækja út á erlenda markaði –
hvað þá ef þau þurfa að fá fjárfesta í lið
með sér – þá getur verndun hugverka
sýnt að vel er haldið utan um verðmæti
fyrirtækisins sem gerir það að væn-
Greina má jákvæða þróun í nýjustu töl-
um Einkaleyfastofunnar. Borghildur
Erlingsdóttir forstjóri ELS segir að
bæði fari íslenskum umsóknum fjölg-
andi og umsækjendahópurinn sé að
stækka.
„Árið 2018 fjölgaði einkaleyf-
isumsóknum íslenskra aðila um 54% á
milli ára og þarf að fara allt aftur til
ársins 2010 til að finna jafnmikinn
fjölda umsókna. Þá eru umsækjend-
urnir mjög dreifður hópur og uppfinn-
ingar þeirra á hér um bil öllum tækni-
sviðum sem er ólíkt því sem við sáum
2010 þegar meirihluti umsókna kom
frá þremur stórum aðilum.“
Borghildi grunar að fjölgun einka-
leyfisumsókna megi rekja til vitund-
arvakningar í atvinnulífinu um hve
mikil verðmæti geta verið fólgin í hug-
verkum, og hve brýnt það er að
tryggja að hugverk séu vel vernduð.
„Við sjáum það bæði hjá stjórnvöldum,
sem og hjá samtökum á borð við SI og
Viðskiptaráð að hugverkaréttindi eru
komin rækilega á dagskrá, og aðilar
betur meðvitaðir um að einkaleyfi og
vörumerki eru viðskiptatæki sem geta
skapað mikil verðmæti.“
Verndun hugverka
höfðar til fjárfesta
Í gegnum árin hefur mátt greina
það viðhorf hjá sumum íslenskum fyr-
irtækjum og sprotum að þeim þyki
einkaleyfi helst til flókin og átti sig ekki
á tækifærunum sem felast í verndun
hugverka. Umsóknarferlið getur jú
Morgunblaðið/Hari
Mikil fjölgun einkaleyfisumsókna
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Svo virðist sem viðhorfs-
breyting hafi orðið í atvinnu-
lífinu og að íslensk fyrirtæki
og sprotar gæti þess betur
nú en áður að vernda hug-
verkaréttindi sín.
Borghildur segir íslensk fyrirtæki
m.a. gera sér betur grein fyrir
því í dag hve miklu máli verndun
hugverka skiptir fyrir sókn
á erlenda markaði.
14 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. FEBRÚAR 2019FÓLK
SPROTAR
PwC Ágúst Krist-
insson hefur verið
ráðinn endurskoð-
andi hjá PwC. Ágúst
er löggiltur endur-
skoðandi og hefur
að undanförnu rekið sína eigin
endurskoðunarskrifstofu þar sem
hann hefur sinnt ýmsum verkefnum
er varða reikningsskil, ráðgjöf og
endurskoðun. Hann hefur nú sam-
einað rekstur sinn við PwC. Ágúst
hefur mikla reynslu úr atvinnulífinu
og starfaði hjá Deloitte í Reykjavík
og í New York í 18 ár. Hann var í slit-
astjórn Byrs sparisjóðs og hefur
setið í ýmsum stjórnum og nefnd-
um hjá fjármálafyrirtækjum og líf-
eyrissjóðum. Ágúst hefur cand.oe-
con. próf frá Háskóla Íslands.
Ágúst sameinar
reksturinn við PwC
VISTASKIPTI
Gullfiskur
Kæliþurrkaður harðfiskur
semhámarkar ferskleika,
gæði og endingu.
Inniheldur 84%prótein.
84%prótein - 100% ánægja
Framleiðandi: Tradex ehf, Eyrartröð 11, 220Hafnarfjörður, tradex@tradex.is
Harðfiskur // Bitafiskur // Skífur
Lang-
vinsælastur
hollusta í hverjum bita
Þarftu skjóta afgreiðslu á ein-
blöðungum, bæklingum, vegg-
spjöldum, skýrslum, eða nafn-
spjöldum? Þá gæti stafræna
leiðin hentað þér. Sendu okkur
línu og fáðu verðtilboð.
STAFRÆNT
Öryggismiðstöðin Stefán Atli Rúnarsson hefur verið ráð-
inn sérfræðingur á markaðssviði Öryggismiðstöðvarinnar.
Stefán Atli er einn af stofnendum markaðs- og framleiðslu-
fyrirtækisins Kalt sem sérhæfir sig í gerð myndefnis fyrir
samfélagsmiðla og framleiðslu á myndefni í samstarfi við
áhrifavalda. Hann er einnig hluti af afþreyingarmiðlinum Ice
Cold sem hefur m.a. unnið að útsendingum frá tölvuleiknum Fortnite. Stef-
án segir ánægjulegt að vera genginn í raðir Öryggismiðstöðvarinnar sem
hefur lagt mikla áherslu á stafræna markaðssetningu á undanförnum árum.
Sérfræðingur á markaðssviði
Það eru ekki bara einkaleyfaskráningar sem fer fjölgandi hér á landi
heldur hefur vörumerkjaskráningum líka fjölgað. Segir Borghildur að
á árinu 2018 hafi Einkaleyfastofan fengið 4.300 umsóknir um skrán-
ingu vörumerkja, þar af 860 í eigu íslenskra aðila. Er það 23% fjölgun
milli ára.
„Skráning vörumerkis er töluvert einfaldari en umsókn um einka-
leyfi og yfirleitt að einstaklingar eiga auðvelt með að skila inn gildri
umsókn í gegnum vefsíðu ELS með því að fylgja leiðbeiningunum
sem þar er að finna. Kostar umsóknin frá 32.000 kr., gildir í tíu ár, og
nær yfir íslenska markaðinn,“ útskýrir Borghildur.
Skráning vörumerkja getur létt fyrirtækjum lífið og verndað hags-
muni þeirra ef aðrir reyna að selja vöru eða þjónustu með svipuðu
nafni og/eða svipuðu merki. „Í dag eru vörumerki oft verðmætustu
eignir fyrirtækja enda halda þau utan um orðspor, ímynd og við-
skiptavild þeirra. Er því mikið í húfi og nauðsynlegt að vera með
þessa hluti á hreinu.“
Skráðu 860 íslensk vörumerki
legri fjárfestingakosti. Felast því gríð-
arleg tækifæri í því fyrir aðila í nýsköp-
un, rannsóknum og þróun að vernda
hugverk sín.“
Hvert land með sitt kerfi
Borghildur segir vissulega þurfa að
meta í hverju tilviki fyrir sig hvort að
besta leiðin til að vernda hugverkarétt-
indi sé að sækja um einkaleyfi en hún
bætir við að umsóknarferlið sé senni-
lega ekki eins dýrt og flókið og margur
heldur og kostar t.d. sjálf einkaleyf-
isumsóknin aðeins tæpar 65.000 kr.
„Umsóknarferlinu getur þó fylgt annar
kostnaður en hægt er að sækja um sér-
staka einkaleyfastyrki hjá Tækniþró-
unarsjóði sem létta undir með umsækj-
endum. Einkaleyfastofan kappkostar
líka að reyna að gera ferlið eins einfalt
og þægilegt og mögulegt er fyrir fyrir-
tæki og aðila í nýsköpun .“
Þá er hugverkið aðeins verndað í því
landi þar sem einkaleyfi hefur verið
veitt og þurfa umsækjendur að vega og
meta á hvaða mörkuðum væri ráðleg-
ast að fá einkaleyfi skráð. Segir Borg-
hildur að gjarnan sé sótt um einkaleyfi
í Bandaríkjunum, í völdum löndum
Evrópu og í Asíu. „Því miður er ekkert
til í dag sem heitir ESB einkaleyfi þó
stjórnvöld í Evrópu vinni að því, en
hins vegar hefur á síðustu árum orðið
auðveldara að sækja um í mörgum
löndum í einu í gegnum Evrópsku
einkaleyfastofuna, EPO, sem Ísland er
aðili að.“
Þrátt fyrir jákvæð merki um fjölda
umsókna segir Borghildur að það sé of
snemmt að segja til um hvort breyt-
ingin sem sást á síðasta ári sé komin til
að vera. „Það er mikið verk eftir óunn-
ið í að auka vitund fyrirtækja um tæki-
færi í hugverkaréttindum. Nýsköpun,
rannsóknir og þróun geta skapað
grundvöll fyrir sjálfbærum hagvexti
hér á landi en þá þurfum við að standa
vörð um verðmætin sem þar skapast.
Það skiptir verndun hugverka lykilmáli.“