Morgunblaðið - 26.02.2019, Side 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. FEBRÚAR 2019
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Donald Trump Bandaríkjaforseti
sagði í fyrrakvöld að sér lægi ekki á
því að ná samkomulagi við leiðtoga
einræðisstjórnarinnar í Norður-
Kóreu um kjarnorkuafvopnun og
kvaðst vera ánægður með þróunina
í samskiptum ríkjanna svo fremi
sem Norður-Kóreumenn hæfu ekki
kjarnorku- og eldflaugatilraunir að
nýju. Trump ræðir við Kim Jong-
un, leiðtoga Norður-Kóreu, í Hanoi
í Víetnam á morgun og fimmtudag.
Trump lýsti því yfir eftir fyrsta
fund leiðtoganna í Singapúr 12. júní
að Bandaríkjunum stafaði ekki
lengur hætta af kjarnavopnum
Norður-Kóreu. Mike Pompeo, utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna, var
spurður í viðtali við CNN-sjónvarp-
ið hvort hann teldi að hætta stafaði
af norðurkóresku vopnunum. „Já,“
svaraði utanríkisráðherrann og
bætti við þegar fréttamaður CNN
benti á að þetta samræmdist ekki
yfirlýsingu forsetans: „Þetta er ekki
það sem hann sagði. Ég veit ná-
kvæmlega hvað hann sagði.“
„Allir geta nú talið sig öruggari
en daginn áður en ég tók við emb-
ættinu,“ sagði Trump á Twitter 13.
júní eftir fundinn með Kim í Singa-
púr. „Það stafar ekki lengur hætta
af kjarnavopnum Norður-Kóreu.“
Virðist vera raunsærri
Forsetinn virðist vera raunsærri í
yfirlýsingum sínum fyrir leiðtoga-
fundinn í Hanoi en fyrir viðræð-
urnar í Singapúr þegar hann fór
mjög lofsamlegum orðum um ein-
ræðisherra Norður-Kóreu, sagði að
hann hefði verið „mjög hreinskil-
inn“, „mjög heiðvirður“ og „mjög
einlægur“ í viðræðunum um afvopn-
un. Fylgismenn Trumps í Banda-
ríkjunum og víðar voru farnir að
tala í spjallþáttum sjónvarps- og út-
varpsstöðva um að Trump verð-
skuldaði friðarverðlaun Nóbels fyrir
að knýja einræðisherrann til samn-
ingaviðræðna.
Trump virðist nú vilja dempa
væntingarnar fyrir viðræðurnar í
Hanoi. Hann sagði á Twitter að
Norður-Kórea gæti orðið að einu af
„miklu efnahagsveldum heimsins“
ef einræðisstjórn landsins féllist á
að afsala sér kjarnavopnum sínum.
Norður-Kórea hefði „meiri mögu-
leika á hröðum hagvexti en nokkurt
annað land“.
Skömmu áður sagði Trump við
fréttamenn að samband sitt við Kim
væri orðið „mjög, mjög gott“. Sér
lægi ekki á því að knýja Norður-
Kóreumenn til eyða kjarnavopnun-
um. „Ég vil ekki reka á eftir nein-
um. Ég vil bara ekki neinar
kjarnorkutilraunir. Svo fremi sem
ekki kemur til neinna tilrauna erum
við ánægðir.“
Setja öryggið á oddinn
Eftir viðræðurnar í Singapúr
undirrituðu leiðtogarnir tveir samn-
ing með mjög óljósu loforði um að
löndin ynnu að „algerri kjarnorku-
afvopnun Kóreuskaga“. Síðan þá
hefur lítt miðað í viðræðum
embættismanna landanna tveggja
um næstu skref í átt að kjarnorku-
afvopnun. Norður-Kóreustjórn hef-
ur lengi sagt að hún láti ekki
kjarnavopn sín af hendi nema
Bandaríkin flytji hermenn sína frá
Suður-Kóreu. Hún hefur alltaf hald-
ið því fram að hún þurfi á kjarna-
vopnum að halda til að koma í veg
fyrir að Bandaríkjamenn og sam-
starfsþjóðir þeirra geri árásir á
landið og reyni að steypa einræðis-
stjórninni af stóli. Ekkert hefur
komið fram sem bendir til að þessi
afstaða hennar hafi breyst.
Fréttaskýrendur í Bandaríkjun-
um telja að Trump og embættis-
menn hans ætli að reyna að telja
einræðisstjórnina á að fara að dæmi
kommúnistaríkisins Víetnam og
koma á efnahagsumbótum. Trump
lofi henni gulli og grænum skógum
fallist hún á að láta kjarnavopn sín
af hendi. Sá hængur er hins vegar á
að einræðisstjórnin hugsar ekki
eins og fasteignabraskarar á Man-
hattan og setur eigið öryggi á odd-
inn, en ekki hugsanlegan gróða.
Vonir um kjarnorkuafvopnun
„draumórar“
„Donald Trump og margir aðrir í
Washington segja í meginatriðum
að ef Norður-Kórea lætur kjarna-
vopn sín af hendi og fellst á erlend-
ar fjárfestingar – eins og Kínverjar
gerðu – verði hún að mjög auðugu
ríki og leiðtogar landsins geti notið
lystisemda sem þeir geta ekki einu
sinni látið sig dreyma um núna,“
hefur fréttavefur CNN eftir Andrei
Lankov, einum af helstu sérfræð-
ingum heimsins í málefnum
Norður-Kóreu. „Í augum
Norður-Kóreumannanna er öryggi
þeirra í forgangi. Og þeir telja að
öryggi þeirra verði ábótavant ef
þeir halda ekki einhverjum kjarna-
vopnum. Hægt er að ná samkomu-
lagi um fækkun kjarnavopnanna en
það eru draumórar að gera sér von-
ir um algera kjarnorkuafvopnun.“
Stjórnvöld í Suður-Kóreu og Jap-
an óttast að Donald Trump nái sam-
komulagi við Kim Jong-un sem feli
aðeins í sér að einræðisstjórnin af-
sali sér langdrægum eldflaugum
sem hægt væri að skjóta á Banda-
ríkin en ekki skammdrægum flaug-
um sem hún gæti beitt gegn grann-
ríkjum Norður-Kóreu. Það væri
versta mögulega niðurstaða leið-
togafundarins í Hanoi að mati dag-
blaðsins The Korea Herald í Suður-
Kóreu.
Lítil von um kjarnorkuafvopnun
 Donald Trump sagði eftir fundinn með Kim Jong-un í Singapúr að ekki stafaði lengur hætta af
kjarnavopnum N-Kóreu en utanríkisráðherra Bandaríkjanna segir nú að hættan sé enn fyrir hendi
Kim Jong-un, leiðtogi Norður-Kóreu, og Donald Trump Bandaríkjaforseti
undirrituðu samning á fyrsta fundi þeirra í Singapúr í júní
Meginatriði samningsins
Löndin tvö heita því að vinna að
„nýjum tengslum“ ámilli þeirra
Stjórnvöld í Bandaríkjunum
lofa Norður-Kóreu
„öryggistryggingum“
Löndin ætla að vinna með öðrum
ríkjum að því að tryggja
varanlegan frið á Kóreuskaga
Einræðisstjórnin í Norður-Kóreu
heitir því að vinna að „algerri
kjarnorkuafvopnun
á Kóreuskaga“
Löndin lofa að vinna saman
að því að finna líkamsleifar
bandarískra hermanna sem
biðu bana í Norður-Kóreu
Heimildir: Lögbirtingablað stjórnvalda í Singapúr/fréttir fjölmiðla
Fyrsti fundur Trumps og Kims
Capella-hótelið í Singapúr
12. júní 2018
Tvífarar Kims Jong-uns og Donalds Trumps kveðjast á hóteli í Hanoi áður
en lögreglumenn tóku þá til yfirheyrslu í gær eftir að þeir höfðu sett leið-
togafund á svið í borginni. Tvífari Kims, Hong Kong-búinn Howard X, sagði
að þeim hefði verið bannað gera grín að leiðtogunum með þessum hætti.
Víetnamskir embættismenn sögðu Howard X að vegabréfsáritun hans væri
„ógild“ og honum yrði því vísað úr landi, að sögn fréttaveitunnar AFP.
Tvífara Kims vísað úr landi
AFP
Theresa May, forsætisráðherra
Bretlands, sagði í gær að hún ein-
setti sér enn að tryggja að Bretland
gengi úr Evrópusambandinu 29.
mars þótt nokkrir þingmanna
Íhaldsflokksins hefðu hvatt hana til
að fresta brexit til að koma í veg fyr-
ir útgöngu án samnings. May sagði
við fréttamenn að viðræður bresku
stjórnarinnar við leiðtoga Evrópu-
sambandsins síðustu daga bentu til
þess að þeim væri umhugað um að
tryggja að Bretland gengi úr ESB
með samningi. Mark Rutte, for-
sætisráðherra Hollands, sagði hins
vegar að stjórnvöld í Bretlandi væru
í „svefngöngu“ í áttina að brexit án
samnings og hvatti þau til að
„vakna“.
May sagði í fyrradag að neðri
deild breska þingsins fengi tækifæri
til að greiða atkvæði um brexitsamn-
ing bresku stjórnarinnar við ESB
ekki síðar en 12. mars. Þá verða að-
eins sautján dagar þar til útgangan á
að taka gildi.
AFP
Þjarkað um útgöngu Stuðningsmenn og andstæðingar brexit mótmæla
fyrir utan þinghúsið í London, rúmum mánuði áður en brexit á að taka gildi.
May kveðst enn stefna
að útgöngu 29. mars