Morgunblaðið - 05.04.2019, Síða 33

MENNING 33
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. APRÍL 2019
Skeifunni 8 | Sími 588 0640 | casa.is
MARALUNGA sófi L 238 cm
Hönnun: Vico Magistretti
,-
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf
Sögunni af Dimmalimm eftirGuðmund Thorsteinsson,sem er betur þekktur semMuggur, hefur lengi verið
lýst sem einu ástsælasta ævintýri
þjóðarinnar. Sagan var fyrst gefin út
1942 og hefur margsinnis verið end-
urútgefin sem er til marks um vin-
sældir verksins. Það eru ekki síst
gullfallegar og tjáningarríkar mynd-
ir Muggs sem bera uppi Söguna af
Dimmalimm, en í samspili við heill-
andi myndheiminn nýtur einföld og
knöpp sagan sín vel.
Á þeim rúmum tveimur áratugum
sem Elfar Logi Hannesson hefur
starfrækt atvinnuleikhúsið
Kómedíuleikhúsið á Vestfjörðum
hefur hann iðulega unnið með efnivið
sem tengist heimahögunum. Má í því
samhengi nefna einleiki um útlagann
Gísla Súrsson sem þekktastur er úr
Íslendingasögunum, tónskáldið Sig-
valda Kaldalóns sem bjó lengi í Ísa-
fjarðardjúpi þar sem hann starfaði
sem læknir og Mugg, listamanninn
frá Bíldudal með barnshjartað sem
lést úr berklum aðeins 32 ára að
aldri.
Söguna um Dimmalimm samdi
Muggur og myndskreytti vorið 1921
um borð í flutningaskipi á leið frá
Íslandi til Ítalíu handa þriggja ára
systurdóttur sinni, Helgu Egilson,
sem ávallt var kölluð Dimmalimm, en
frændi hennar, Pétur, var einnig
gerður að sögupersónu í ævintýrinu.
Sagan fjallar um Dimmalimm kóngs-
dóttur sem ávallt leikur sér ein í hall-
argarðinum. Eitt sinn fær hún leyfi
til að fara út úr garðinum og skoða
sig um. Þá hittir hún fyrir svan, sem
er miklu stærri og fallegri en svan-
irnir sem tilheyra höllinni. Dimma-
limm tekur ástfóstri við svaninn
glæsilega og heimsækir hann dag-
lega. Dag einn kemur hún að svan-
inum látnum og er hann henni mikill
harmdauði, en síðar kemst hún að
því að svanurinn var kóngssonurinn
Pétur í álögum. Pétur þakkar björg-
un sína því hvað Dimmalimm var góð
og þæg stúlka. Þau lifa síðan ham-
ingjusöm sem kóngur og drottning í
ríki sínu.
Þótt Sagan um Dimmalimm sé fal-
legt listaverk á prenti er það ekki
endilega vel leikbært. Í leikgerð sög-
unnar reyna Elfar Logi og Þröstur
Leó Gunnarsson leikstjóri að gera
sér meiri mat úr einföldum efniviðn-
um. Þannig búa þeir til persónu úr
föður Dimmalimm, en kóngurinn í
leikgerðinni brýnir fyrir dóttur sinni
að hún megi ekki tala við ókunnunga
og ekki fara út fyrir hallargarðinn. Í
framhaldinu láta þeir svaninn Pétur
lokka Dimmalimm til sín með dular-
fullu ákalli, en í forvitni sinni laumast
kóngsdóttirin út fyrir hallargarðinn.
Forvitni er góður eiginleiki og færa
má rök fyrir mikilvægi þess að stúlk-
um sé ekki lengur innprentað að þær
þurfi ávallt að vera þægar og góðar
til að bjarga málum. Höfundar leik-
gerðarinnar virðast hins vegar
gleyma nýkynntri óþekkt eða sjálf-
stæði Dimmalimm um hæl, því sýn-
ingunni lýkur á þeim orðum Péturs
að hamingja þeirra hjóna sé því að
þakka hvað Dimmalimm var góð og
þæg stúlka. Fyrir vikið myndast
ákveðið misræmi milli þess sem
Dimmalimm gerir og þess hvernig
aðrir lýsa henni, sem vinna hefði
þurft betur með.
Uppfærsla Kómedíuleikhússins er
sýnd á Brúðuloftinu á efstu hæð
Þjóðleikhússins. Rýmið er lítið, sem
býður upp á mikla nánd. Hallinn á
sætisgólfum er ekki mikill og ekki
var boðið upp á plastkolla í sætin fyr-
ir yngstu áhorfendur á sýningunni
sem rýnir sá. Fyrir vikið höfðu mörg
barnanna, áður en sýningin hófst,
miklar áhyggjur af því að þau myndu
ekkert sjá. Þegar Elfar Logi steig á
svið bauð hann yngri áhorfendum að
setjast á gólfið fyrir framan sætarað-
irnar, en til að spara krökkunum
óþarfa áhyggjur og ergelsi hefði far-
ið betur á því að áhorfendur væru
upplýstir um þetta á leiðinni inn í sal-
inn.
Sagan um Dimmalimm er í eðli
sínu hæglát. Líkt og til að vega upp á
móti því einsetur Elfar Logi sér í
upphafi sýningar að pakka út og
stilla upp leikmyndinni á innan við
tveimur mínútum við býsna fjörugt
lag. Þetta kapphlaup bjó til óþarflega
stressað andrúmsloft sem rímaði illa
við annars rólegan efniviðinn.
Skemmtilegt er að byrja með nær
autt leiksvið og kynna töfra leikhúss-
ins fyrir ungum áhorfendum með því
að opna sannkallaðan töfrakistil sem
geymir litríka efnisstranga sem
breyst geta í tjörn og jafnvel foss. En
vegna kapphlaupsins gafst Elfari
Loga ekki nægilegt svigrúm til að
láta leikmyndina lifna við fyrir aug-
um áhorfenda.
Leikbrúður Öldu Veigu Sigurðar-
dóttur og Marsibil G. Kristjáns-
dóttur eru góðar og vísa með skýrum
hætti í fallegan myndheim Muggs.
Elfar Logi stjórnar brúðunum í sam-
ræmi við hljóðupptöku þar sem Arn-
ar Jónsson er bæði sögumaður og
kóngur, Vigdís Hrefna Pálsdóttir tal-
ar fyrir Dimmalimm og Sigurður Þór
Óskarsson fyrir Pétur. Í ljósi þeirra
annmarka sem Brúðuloftið hefur
þegar kemur að sjónlínum hefði farið
betur á því að staðsetja brúðurnar,
sem eru aðeins um metri að stærð,
hærra á sviðinu en niðri við gólf til að
koma í veg fyrir að þær lentu iðulega
í hvarfi á bak við áhorfendur í
fremstu sætaröð.
Uppfærsla Kómedíuleikhússins á
Sögunni um Dimmalimm tekur um
hálftíma í flutningi og er greinilega
hugsuð fyrir börn á leikskólaaldri. Af
viðbrögðum áhorfenda var ljóst að
margir þekktu Dimmalimm fyrir og
spurðu sumir ítrekað hvenær svan-
urinn myndi birtast. Ævintýri
Muggs um Dimmalimm er mörgum
hjartfólgið, ekki síst út af fallegum
myndheimi. Hins vegar er spurning
hvort boðskapur ævintýrisins um
mikilvægi þess að ungar stúlkur séu
þægar og góðar eigi enn jafn vel við
tæpri öld eftir að verkið var skapað.
„Engin er eins þæg og góð“
Morgunblaðið/Eggert
Myndir „Ævintýri Muggs um Dimmalimm er mörgum hjartfólgið, ekki síst
út af fallegum myndheimi,“ segir í rýni um uppfærslu Kómedíuleikhússins.
Þjóðleikhúsið
Dimmalimm bbmnn
Eftir Guðmund Thorsteinsson. Leik-
gerð: Elfar Logi Hannesson og Þröstur
Leó Gunnarsson. Leikstjórn: Þröstur
Leó Gunnarsson. Brúður: Alda Veiga
Sigurðardóttir og Marsibil G. Kristjáns-
dóttir. Leikmynd: Elfar Logi Hannesson,
Marsibil G. Kristjánsdóttir og Þröstur
Leó Gunnarsson. Lýsing: Magnús Arnar
Sigurðarson. Tónlist: Björn Thoroddsen.
Söngtextar: Kolbeinn Gunnarsson og
Erlingur Óttar Thoroddsen. Leikari:
Elfar Logi Hannesson. Raddir: Arnar
Jónsson, Sigurður Þór Óskarsson og
Vigdís Hrefna Pálsdóttir. Kómedíuleik-
húsið frumsýndi á Brúðulofti Þjóðleik-
hússins 16. mars 2019, en rýnt í aðra
sýningu 23. mars 2019.
SILJA BJÖRK
HULDUDÓTTIR
LEIKLIST
Stund klámsins.
Klám á Íslandi á
tímum kynlífs-
byltingarinnar,
verður til um-
fjöllunar á við-
burði í risloftinu,
Hannesarholti, í
dag kl. 17. „Þótt
viðfangsefnið
kunni að virðast
viðkvæmt og
jafnvel bannað börnum fer Kristín
Svava Tómasdóttir þannig höndum
um það að úr verður frábærlega
læsilegt fræðirit. Höfundurinn mun
lesa úr bókinni og ræða efni hennar
við Guðrúnu Elsu Bragadóttur bók-
menntafræðing. Þar má búast við
fjörlegum samræðum,“ segir í til-
kynningu. Aðgangur er ókeypis.
Bókin hlaut í seinasta mánuði við-
urkenningu Hagþenkis fyrir fram-
úrskarandi rit á árinu 2018.
Skrafað um klám
í Hannesarholti
Kristín Svava
Tómasdóttir
Eitt stærsta framleiðslufyrirtæki
heims, Walt Disney Co., greiðir
konum skipulega lægri laun en
körlum fyrir sömu störf. Þessu
heldur lögmannsstofan Andrus
Anderson LLP fram og hefur fyrir
hönd nokkurra kvenna stefnt fyrir-
tækinu. Þessu greinir Variety frá. Í
hópmálsókninni er fullyrt að Disn-
ey hafi engin stjórntæki til að
tryggja að konum hjá fyrirtækinu
séu ekki greidd lægri laun en körl-
um. Talsmenn Disney hafna ásök-
unum. LaRonda Rasmussen er ein
kvennanna sem lögsækja Disney,
en hún starfaði sem fjármálarýnir
hjá fyrirtækinu í 11 ár. Árið 2017
uppgötvaði hún að sex karlkyns
samstarfsfélagar hennar í sömu
störfum fengu greitt tveimur til
fjórum milljónum íslenskra króna
meira á ári en hún. Hún kvartaði og
fékk í kjölfarið ríflega launahækk-
un. Eftir breytingu voru laun henn-
ar engu að síður umtalsvert lægri
en karlmannanna fyrir sömu störf.
Saka Disney um að
mismuna kynjum
Bandaríski tenórsöngvarinn Jonathan Boyd fer með
hlutverk Alfredos í La traviata hjá Íslensku óperunni
(ÍÓ) dagana 6. apríl og 14. apríl í Eldborg. Samkvæmt
upplýsingum frá ÍÓ Boyd hefur fengið afbragðsdóma
fyrir túlkun sína á ýmsum hlutverkum þar á meðal Alf-
redo, Tamino, Don Ottavio og Lensky. „Hann kemur
reglulega fram á tónleikasviðinu og hefur sungið ten-
órhlutverkið í 9. Sinfóníu Beethovens með Berlínarfíl-
harmóníunni,“ segir í tilkynningu. Þar kemur fram að
hann sé einnig eftirsóttur flytjandi nýrrar tónlistar.
Jonathan Boyd túlkar Alfredo
Jonathan Boyd