Vor - 15.01.1925, Blaðsíða 3
V O R
3
ur þjóðinni, verði af henni tekin, og um
leið þau ýfirráð hennar eigin mála, sem
hún nú lítilsvirðir og vanrækir. Þegar svo
er komið, munar það minstu, hvað sá
flokkur heitir, eða hvernig hann er litur, —
svartur, hvítur, rauður, gulur, eða hvað;
eða hvort heldur að hann verður að hálfu,
eða svo, útlendur, eða al-innlendur, er þá
kemst til valdanna; — en sennilega verð-
ur það fjárhagslega sterkasti stríðsflokkur-
inn, — ef alt verður þá sem nú falt fyrir
peninga. — En hitt munar mestu, að þá
missir þjóðin sjálfstæði sitt í annað sinn
fyrir handvömm, og þá, ef til vill, í síð-
asta sinn.
Hverjir vilja, að svo fari um framboðið
þjóðveldi Islendinga? — — En það skal
vel vanda, sem lengi á að standa.
Gætið þess, að svo fari ekki um fram-
tíð þessarar aumingja, örsmáu, íslensku
þjóðar. Og gætið líka þess, að »Þegar
hver andi er frjáls, þá er framtak í lýð;
þá, en fyr ei, er bygt svo að standi«. Og
munið, að fullveldi örfárra manna — út-
lendra eða innlendra, — til þess að kúga
fjöldann, er í eðli sínu alt annað en lýð-
frelsi eða þjóðveldi eða þjóðræði, hversu
falleg nöfn, sem reynt er að setja á það,
til þess að friða fólkið, — því að: »Eng-
inn verður frjáls, þótt fari feikna hring í
tjóðurbandi«.
Yarnaræfing.
„Þd vaxa meiðir þar visir er nú, -
svo verður, ef þjóðin er sjdlfri sér trú“.
Stgr. Th.
Nú eru liðin meira en 16 ár síðan hér
var gerð tilraun til stofnunar þjóðmála-
félags, er síðar (1911) réðst í útgáfu stjórn-
málablaðs, ' með þeim einkennilega aðal-
tilgangi, að hefja þjóðlífið og sér í. lagi
stjórnmálalífið í landinu á siðlegra, æðra
og fegurra stig, þar sem réttlætið ríki og
allir nenni og þori að gera skyldu sína;
og þar sem hagsmunakröfur einstakling-
anna og flokkanna skyldu, — meðal ann-
ars — að sjálfsögðu og án manngreinar-
álits, ávalt víkja fyrir hagsmunum, rétti
og heill heildarinnar, þegar um hennar
almennu mál væri að ræða. Til að tryggja
framkvæmd þessa, skyldi reynt að sam-
eina alþýðufólkið í smáfélögum til sjós
og sveita um alt land, til þess beinlínis
alment að stunda reglulegar æfingar í með-
ferð almennra mála, og jafnframt til að
standa stöðugt og kostgæfilega á verði,
gegn ásælni og yfirgangi og hverskonar
spillingu, frá eiginhagsmuna- og sérréttinda-
pólitík flokkanna og valdaspekúlantanna.
Yörn sem skyldukvöð.
Tilgangur þessarar hreyfingar var þann-
ig að flestu leyti alveg nýr, og gagnstæður
öllum algengum stjórnmálakröfum þeirra
og þessara tíma. — Hann var ekki aðal-
lega sá, að stofna nýjan stjórnmálaflokk,
til þess, að berjast um völdin í landinu á
þingræðisgrundvelli gegn hinum flokkun-
um, til þess að spekúlera, eins og þeir, í
hinum »sauðsvarta«, sem skynlausum at-
kvæðafénaði, í von um feit embætti, hækk-
uð laun, eða bitlinga að launum, þegar
sigurinn væri unninn. Heldur var tilgang-
urinn fyrst og fremst sá, — eins og hér
að framan var á bent og hér áminst blað
ber með sér, — að fá alþýðufólkið til
þess, í almennu þjóðmálafélagi (sambands-
félagi) í smádeildum um land alt, að sinna
meðferð almennra mála á þjóðræðisgrund-
velli, til varnar gegn eiginhagsmunagræðgi
flokkanna, með viti og af þekkingu og
sanngirni, svo sem lífsnauðsyn og þjóð-
félagslegri skyldukvóð, — án launa og án
vona um nokkura bitlirí^a, embætti eða
völd að launum, hvaða menn eða flokkar
sem með völdin færu á hverjum tíma. —
Slíkar kröfur eru reyndar ekki móðins nú
á þjóðmálasviðinu, að vinna mikið án launa
eða vona um vegsauka eða völd, — og
því er nú líka ástandið eins og það er.
Allir ættu því að geta séð, að-það ástand
getur tæplega læknast með því, að spilla
því enn meira með fjölgun slíkra valda-
stríðsflokka, er alt miða við eigin hag. —