Skagablaðið - 08.08.1991, Blaðsíða 6

6
Skagablaðið
Starfaði í tvö ár í New York og lenti í ýmsun sérkennilegum uppákomun:
„Andstæðumar em gífuriegar“
- segir Guimar Ásgeir Enarsson, sem varð ma fyrir barðinu á óaldarffokki að næturfagi í stótborginni
„Andstæðumar þarna eru gífurlegar. 1 borginni er hægt að sjá það
fullkomnasta og glæsilegsta í ríkidæmi og tækni sem um getur. En
síðan blasir við þér ein mesta mannlega eymd, fátækt og niðurlæging
sem fyrirfinnst. Að koma frá íslandi og kynnast þessari borg er mikil
upplifun sem ég hefði ekki vilja missa af fyrir nokkurn mun,“ sagði
Akurnesingurinn Gunnar Ásgeir Einarsson í spjalli við Skagablaðið.
Hann er nýkominn heim aftur eftir að hafa starfað í New York í rúm
tvö ár.
að sem var óvenjulegt við
dvöl Gunnars Ásgeirs í
heimsborginni var starf hans.
Hann var flutningabílstjóri og ók
á næturnar með ferskan íslensk-
an fisk til fiskmarkaðanna í borg-
inni og veitingastaða. Oft á tíð-
um fór hann alla leið til
Philadelpíu í Pennsylvaníu. Á
þessum ferðum sínum um nætur
bar margt fyrir augu Gunnars
Ásgeirs, sem lýtur að skuggahlið-
um mannlífsins. í eitt skipti slapp
hann naumlega þegar hann varð
fyrir árás óaldarflokks í New
Jersey.
stórborgarinnar. Markaðurinn er
í risastórri byggingu og þar vann
margt ungt fólk hörðum höndum
fyrir lág laun. Á annari hæð í
þessari byggingu er mjög vinsæll
veitinga- og skemmtistaður sem
heitir Pier. Þennan stað sækir
m.a. „uppalið" borgarinnar. Pað
var dálítið skrýtið að sjá hverja
glæsibifreiðina af annarri koma
að staðnum hjá fiskmarkaðnum
og úr þeim stíga ríkmannlega
unglinga skálandi í kampavíni.
Jafnaldrar þeirra á fiskmarkaðn-
um horfðu til þeirrra löngunar-
augum.
Aukin umsvif
„Ástæða þess að ég fór til New
York var sú að ég átti kunning-
skap við íslending sem er búsett-
ur í borginni, Braga Hennings-
son. Bragi hefur verið búsettur
þarna í tíu ár og stundar inn-
flutning á ferskum íslenskum
fiski. Ég réði mig í vinnu til hans.
Þegar ég kom út var auk mín
aðeins einn annar starfsmaður
hjá honum, Berta Finnbogadótt-
ir einnig frá Akranesi. Hann
hafði til umráða einn lítinn flutn-
ingabíl. í dag hafa umsvif fyrir-
tækisins aukist mjög. AIls starfa
þar nú átta manns og hann hefur
til umráða þrjá flutningabíla.
Tvo minni og einn stærri í lengri
ferðir, sem ég ók lengstum
seinna árið sem ég var þarna.“
Fyrirtæki Braga heitir North
Landing og kaupir ferskan fisk
frá íslandi, sem kemur í flugi
a.m.k. þrisvar í viku til New
York. Á meðal þess sem hann
kaupir er þorskur, ýsa, lúða og
lax.
„Ég byrjaði yfirleitt að keyra
klukkan átta á kvöldin. Þau
kvöld sem flogið var frá íslandi
hófst ferðin á því að ég fór út á
Kennedyflugvöll og náði í fisk-
sendinguna. Síðan var henni
ekið á fiskmarkaði víðsvegar um
borgina; Brooklyn, Manhattan
og New Jersey og í sumum tilfell-
um beint á veitingastaðina.
Einn stærsti og þekktasti fisk-
markaðurinn í New York heitir
Fulton og er á Manhattan. Þang-
að fór ætíð stór hluti af fiskinum
frá íslandi. Á þeim markaði
blöstu fyrst við mér andstæður
Óhreinindi og mengun
Það sem hafði helst áhrif á mig
þegar ég kom fyrst til New York
var hversu óhrein borgin var og
hversu mengað loftið var sem
maður andaði að sér, nýkominn
úr þessu hreina og ómengaða
lofti á íslandi. Eftir að ég hóf að
vinna á nóttinni við aksturinn
blasti oft við mér ófögur sjón.
Það sem stakk í augun var hinn
gífurlegi fjöldi heimilislausra
sem ráfaði um eða svaf á gang-
stéttum og skúmaskotum og átti
hvergi höfði sínu að halla. Þetta
var fólk, sem hafði orðið undir
í lífinu, ýmist vegna drykkjuskap-
ar, eiturlyfjanotkunar eða af ein-
um eða öðrum orsökum. Sumt
þessa fólks var geðveikt og átti
hvergi heima nema á stofnunum.
Heimamenn sögðu mér, að
þannig sjúku fólki hefði fjölgað
mjög á götum borgarinnar eftir
að lögum um vistun geðveiks
fólks var breytt upp úr 1970.
Lagabreytingin fólst m.a í því að
mörkin um veikindastig til vist-
unar á stofnunum voru hækkuð.
Þetta var döpur sjón í byrjun en
maður lærði smám saman að
leiða þetta hjá sér.“
Á leið sinni til Philadelphíu
eitt sinn kom Gunnar Ásgeir að
bílslysi, þar sem bíll hafði keyrt
utan í steyptan vegg sem skiptir
akreinum á hraðbraut. Tveir
farþegar í bílnum höfðu komist
út úr honum en bílstjórinn, sem
var töluvert slasaður, sat fastur í
bílnum og gat sig hvergi hrært.
Gunnar Ásgeir, sem var með far-
síma í bílnum gat, komið til
hjálpar og hringt eftir aðstoð í
neyðarlínuna 911. En eina nótt-
ina varð Gunnar Ásgeir fyrir
óskemmtilegri lífreynslu.
Óaldarflokkur
„Ég var að aka með fisk til
New Jersey, sem átti að fara til
heildsölu- og dreifingafyrirtækis
sem er staðsett í hverfi sem heitir
Jersey City. Þar búa nær ein-
göngu þeldökkir. Ég hafði stöðv-
að bílinn við umferðarljós og var
að bíða eftir grænu ljósi þegar
vegfarandi benti mér á að aftur-
hurðin á flutningabílnum væri
opin. Ég sá strax í speglinum að
svo var og stökk út úr bílnum til
þess að loka hurðinni.
Þegar ég var að myndast við
það stökk allt í einu einn þel-
dökkur út úr farangursgeymslu
bílsins. Hann hafði farið þarna
inn til þess að ná sér í fisk af ís-
landsmiðum þegar hann sá að
hurðin var opin. Þarna rétt hjá
var húsaþyrping sem var í niður-
níðslu og verið var að brjóta
niður.
Skyndilega birtist stór hópur
svertingja, allt frá 10 ára smá-
krökkum upp í þrítuga menn,
allir vopnaðir múrsteinum. Þeir
komu æðandi í áttina til mín og
hófu að grýta steinunum í mig.
Mér tókst að skýla mér á bak við
hurðina fyrst í stað og síðan
heyrði ég að einn þeirra, sem
sennilega hefur verið leiðtogi
hópsins, öskraði til þeirra að þeir
skyldu reyna að ná bílstjóranum.
Ég náði þá að hlaupa meðfram
bílnum og komast fram í stýris-
húsið. Setti á fulla ferð með
afturhurðirnar opnar og múr-
steinakastið dynjandi á bílnum,
sem eyðilagði bæði bílstjóra-
hurðina og annað frambrettið.
Ég hélt rakleiðis til dreifingarfyr-
irtækisins sem ég var á leið til.
Þetta fyrirtæki, sem er mjög stórt
á sínu sviði og er staðsett í þessu
hverfi, er með hreina víggirðingu
í kringum byggingar sínar til
varnar innbrotum. Ég komst því
á leiðarenda með sendinguna en
myndi ekki kæra mig um að
lenda í slíku aftur. Ég varð að
sjálfsögðu mun varkárri eftir
þessa óskemmtilegu reynslu.“
Iðandi mannlíf
Eftir að hafa fengið Gunnar
Ásgeir til þess að lýsa skugga-
hliðum næturinnar í New York
sagði hann að borgin ætti engu
að síður sínar heillandi hliðar og
iðaði af mannlífi. íbúar borgar-
innar eru um 14 milljónir, þar af
tvær milljónir á Manhattan, þar
sem Gunnar Ásgeir bjó ásamt
Skagamanninum Jakobi Hall-
dórssyni. Yfir daginn er talið að
allt að tíu milljónir séu þar við
vinnu sína eða að sinna ýmsum
erindargjörðum. Sem dæmi má
nefna að talið er að í World
Trade Center séu hvorki meira
né minna en tvö hundruð og átta-
tíu þúsund manns á launaskrá.
Gunnar Ásgeir sagði að end-
ingu að hann hefði hæglega getað
hugsað sér að setjast þar að
eitthvað áfram en kosið að koma
heim aftur til fslands því þar væri
alltaf eitthvað sem togaði í hann.
Það er vissara að fara varlega og líta fyrir horn í stórborginni New
York, ekki síst eftir að tekur að rökkva. íslenska sumarið á Akranesi
er barnaleikur í samanburði við New York að nœturlagi.