Skessuhorn - 22.02.2006, Blaðsíða 22

22
MIÐVIKUDAGUR 22. FEBRUAR 2006

Afalmennu skammdegis-
þunglyndi og lífsþreytu
vonlausra Islendinga
Ég hef lengi vel undrað mig á
þessu séríslenska hugtaki „skamm-
degisþunglyndi," og hveru djúpstæð
áhrif það virðist hafa innan íslensks
samfélags. Orðið eða hugtakið er
ekki að finna í íslensku orðabókinni,
en það er samansett úr tveimur
merkilega ólíkum orðum. Skamm-
degisþunglyndið kemur yfir fólk
þegar daginn tekur að stytta (oftast
með haustinu) og myrkrið lúrir yfir
landanum meirihluta sólarhringsins.
Sjúkdómseinkennin sem fórnar-
lömb þessa vægðarlausa sjúkdóms fá,
eru ekki af verri endanum; en fúl-
lyndi, svartsýni og almennt vonleysi
hafa löngum talist vera aðaleinkenni
skammdegisþunglyndis. Að geta
ekki hugsað sér að mæta í vinnuna,
fara út í göngutúr eða bóna fimm
milljón króna jeppann eru eðlileg
viðbrögð sjúklingsins sem skiljan-
lega hefur misst alla trú á lífinu, enda
ekki furða, það er myrkur úti. Kvart
og kvein yfir hinum og þessum hlut-
um verða daglegt brauð sjúklingsins
sem sér ekki fyrir endan á kvölum
sínum, nema þá með rísandi sól á
nýja árinu. Eða hvað? Eitthvað segir
reynsla mín sem þegn þessa sofandi
samfélags að þunglyndið haldi áfram
með vorinu. Fólk notar skammdegið
sem blóraböggul fyrir þunglyndi
sínu, en heldur áffam að bölsóttast
út í tilveruna eftir janúarútsöliu-nar.
Hver vill búa á Islandi í mars þeg-
ar slabbið eyðileggur Gucci skóna?
Svo ekki sé talað um okkar ískalda
sumar, ojbara, hvemig er líft á þess-
ari viðbjóðslegu eyju?
Staða íslensku greyjanna í al-
heimssamfélaginu ætti því ekki að
skipta neinu máli, því byrði skatt-
greiðandans er of mikil. Fjarstýring-
in fyrir nýja flatskjáinn virkar ekki og
timbrið sem pantað var í sólpallinn
hefur ekki skilað sér. En grátlegt, er
hægt að hugsa sér verri tilveru?
Mér þykir það alveg merkilegt að
fólk geti fundið upp jafn hlægilega
afsökun eins og skammdegisþung-
lyndi fyrir að minnka sjálfa sig jafn
mikið og raun ber vitni. Ætli fólk í
Malí og Uganda hafi heyrt um
þennan skelfilega vetrarfarald sem
leggst eins og svart teppi yfir ís-
lensku þjóðina þegar sumri hallar?
Ætli í hungursneið sinni og stöðugri
lífsbaráttu geri þau sér grein fyrir að
hægt er að grenja og vorkenna sér
undir öllum hugsanlegum kringum-
stæðum? Fórnarlömb jarðskjálft-
anna í Pakistan fá líka sinn skerf af
ansi kröftugu skammdegi og vetrar-
hörku, og ekki eru tjöldin þeirra
með örbylgjuofni.
Það eru engin lyf sem lækna
þennan sjúkdóm, það eru engir
læknar sem koma þér til heilbrigðis.
Það er einungis einstaklingurinn
sem getur tekið sér þá meðvituðu
ákvörðun að þakka Guði fyrir þá
blessun að vera Islendingur, og fagna
því að þrátt fyrir allt, komi sólin upp
á morgun.
Guðmundur Bjöm Þorbjömsson.
Höfundur er nemi í heimspeki við
Háskóla Islands.
Venmi vakandi op- virk!
I lögum um málefiú fatlaðra frá ár-
inu 1992 er kveðið á um að tryggja
beri föduðum jafhrétti á við aðra
þjóðfélagsþegna og sambærileg lífs-
kjör. Jafhframt kemur ffarn í lögunum
að sveitarstjórnum beri að sinna
ferlimálum fadaðra með skipulögð-
um hætti með gerð áædana um bætt
aðgengi að almenningsbyggingum og
þjónustustofhunum með tilliti til á-
kvæða byggingarlaga og byggingar-
reglugerðar.
I Borgarbyggð hefur margt áunnist
í þessum efhum en enn er nokkuð í
land með gott aðgengi að og í sumum
almenningsbyggingum í bæjarfélag-
inu. Hver er forgangsröðunin? Mér
er efst í huga aðgengi að og í Iþrótta-
miðstöðinni, félagsmiðstöðinni Oðali
og Hyrnunni. íþróttamiðstöðina hafa
heimsótt um 150.000 manns á ári og
er anddyri byggingarinnar þannig að
sjálfvirkur hurðaopnari er ekki til
staðar við aðalinngang og útidyra-
hurð er svo þung að erfitt reynist að
opna hana. Við taka þröskuldar og
mottur sem torvelda yfirferð hjóla-
stóla. Endurbætur verða að eiga sér
stað. Það sama má segja um Óðal, þar
hefur verið gerður góður rampm inn
að húsi bakdyramegin en útihurð er
án sjálfvirks opnara og aðgengi inn-
anhúss er þannig að engin salernisað-
staða er æduð föduðum og ekki er
þeim heldur gert kleift að komast um
húsið því engin lyfta er niður á neðri
hæð þess. Þessa byggingu sækja
margir; ungir og aldnir. Sorglegt er til
þess að vita að endurbætur virðast oft
vera gerðar við bakdyr eldri húsa og
komum við þá að jafnréttisákvæðinu
því fatlaðir eiga að geta notað sama
inngang og aðrir. Nú vildi ég gjarnan
sjá stefhuna í þessum málum hér
þannig að fyrirtæki í Borgarbyggð
sýndu memað sinn í að yfirfara þessi
aðgengismál hjá sér og láti lagfæra
það sem þarf að laga til að auðvelda
fólki í hjólastól og öldruðum að kom-
ast leiðar sinnar. Þetta þarf að gera á
réttan hátt. Best væri að setja sig í
þessi spor og fara í hjólastól. Sjálf hef
ég reynt að setja mig í þessi spor og
sest í hjólastól og farið um bæinn. Það
er nú svo ótrúlegt að það eru margs
konar tilfinningar sem brjótast ffam
þegar reynt er að komast af stað
hjálparlaust. Má segja að það hafi ver-
ið undrun í fyrstu, undrun yfir hversu
erfiðar gangstéttir eru yfirferðar, við
tók reiði, reiði yfir af hverju þetta
þurfi að vera svona og svo loks þegar
reynt var að fara inn í áðurnefhdar
byggingar fylltist ég vonleysi og varð
hugsað aftur og aftur til þeirra sem
eru í þessari stöðu og þurfa að komast
leiðar sinnar.
Innan fárra ára vildi ég sjá bæjarfé-
lög á Vesturlandi eftirsótt fyrir alla að
heimsækja og sækja þjónustu án hind-
rana og þjónustufyrirtæki vil ég
gjarnan sjá vera búin að fá aðgengis-
viðurkenningu Sjálfsbjargar, en til
þess að það sé mögulegt verðum við
öll að vera meðvituð um stöðu og
umhverfi okkar, láta vita með endur-
bætur til að samfélag okkar verði
betra fyrir alla hvort sem um fadaða
eða ófadaða sé að ræða.
Með óskum um gott gengi og
bjarta framtíð.
Helga Björk Bjamadóttir,
heimavinnandi húsmóðir, háskóla-
nemi og áhugamanneskja um málejhi
minnihlutahópa.
P.S.' Var að lesa Skessuhom síðustu viku
þar semjram kemur aí Borgarbyggð áætl-
ar að leggja 820 milljónir í nýframkvcemd-
ir við skóla og tþróttamannvirki 2007-
2009. Nú er spuming um hvort ekki væri
ráð að taka einhver örfá prósent afþeirri
upphæð i þennan málaflokk.
Það er sjálfsagt ekki algengt að les-
endur Skessuhomsins stingi niður
penna og hæli blaðinu. Láta sér
nægja að borga áskriftargjaldið. Ég
vil hins vegar sem dyggur lesandi og
utanhéraðsmaður úr Hafnarfirði,
þakka fyrir mig. Mér finnst Skessu-
hornið fyrirmyndarhéraðsfréttablað
(þvílíkt orð) og ná vel yfir Vestur-
landið. Viðtöl við fólk úr héraðinu
em ekki aðeins ffóðlegt og skemmti-
legt lesefni, heldur einnig skráning
sögunnar. Þetta á reyndar við um
flest efni sem birtist í blaðinu. Udit
og uppseming efitis er grípandi og
blaðið hefur komið sér upp sínum
stíl. Það er vakað yfir því sem er að
gerast og reynt að vanda til máls. Það
ærir sjálfsagt óstöðugan, að eltast við
brottflutta Vesdendinga og gera þá
að áskrifendum, en vilji þeir halda
tengslum við sínar gömlu slóðir, er
Bréftil blaðsins
Skessuhornið tilvalinn tengiliður. Eg
vona að aðstandendur blaðsins verði
áfram rétm megin við núllið, bæði í
bókhaldinu og efhisvalinu og bíð
spenntur eftir næsta blaði.
Reynir Ingibjartsson
(gengur undir nafninu „síðasti Kol-
hreppingurinn “)
NB: Svo á ég eftir að ganga á
Skessuhomið.
Sæll Reynir!
Fyrir hönd starfsfólks Skessuhorns
þakka ég hlý orð í okkar garð og
blaðsins. Það er rétt að offar tökum
við á móti ábendingum um hvað við
mættum betur gera, en hóli af þessu
tagi ffá lesendum. Allar málefhalegar
ábendingar em vel þegnar og á þeim
tökum við mark. Flestir þakka fýrir
sig með því einfaldlega að kaupa
blaðið og sýna þar með áhuga á því
að fylgjast með því sem fram fer á
Vesturlandi. Við höfum mælt vem-
lega vaxandi áhuga á því sem við
erum að gera sem sýnir sig best í því
að áskrifendur Skessuhorns hafa
aldrei verið fleiri ffá því útgáfan fór af
stað fyrir réttum 8 ámm síðan. Bestu
kveðjur til þín og annarra Vesdend-
inga nær og fjær.
-Ritstjóri
7^e/i/i//i/t~~~:
Af meintum fullyrðingum og dylgjum
í grein sinni í Skessuhomi þann
15. febrúar sl. er bæjarstjóra það
einkar lagið að sneiða hjá aðalatrið-
um mála og snúa staðreyndum á
haus, leikur svo kúnst stjórnmálanna
að viðurkenna aldrei mistök og reyn-
ir að afvegaleiða umræðuna. Bæjar-
stjóri sakar mig um að fara með
„ýmsar fullyrðingar og dylgjur sem
ekki eigi við rök að styðjast." Hvergi
hrekur hann með réttu neitt af því
sem ffam kom í grein minni; hvergi
tekst honum að benda á meintar
dylgjur, aðeins á einum stað á
meintar rangfærslur. Þar bendi ég á
fyrirædanir vun viðbyggingu og að
ekki hafi verið ædan að gefa almenn-
ingi kost á að gera athugasemdir.
Stjómsýslu-raunir
I júni 2004, þ.e. tveimur mánuðum
áður en skipulagið var auglýst, kynnti
hönnuður ítarlega hugmyndir sínar
um viðbygginguna við opnun Pakk-
hússins. Við sama tækifæri var hug-
myndin kynnt fyrir forstöðumanni
húsaffiðunamefhdar. Því er ljóst að
máhð var orðið býsna þroskað tveim-
tn mánuðum áður en skipulagið var
auglýst. Fyrsti fundur byggingar-
nefhdar viðbyggingarinnar var hald-
inn viku áður en skipulagið var aug-
lýst. Það er því algerlega rangt hjá
bæjarstjóra að nefndin hafi verið
stofhuð eftir að skipulagið fór í aug-
lýsingu. Ábæjarstjómarfundi 12. jan-
úar 2006 var síðan staðfest sú ákvörð-
un að fara leið grenndarkynningar
varðandi lóðirnar Brákarbraut 13 og
15, en á sama fundi samþykkti bæjar-
stjóm að breyting verði gerð á sama
deiliskipulagsreit varðandi gamla
Mjólkursamlagið og fleiri þáttum
skipulagsins. Bæjaryfirvöldum var og
er því enn í lófa lagið að auglýsa
breytinguna varðandi Brákarbraut
13-15 með þeirri tillögu. Það er því
ljóst að feluleikurinn sem bæjarstjóri
reyndi að bera af sér í grein sinni var
staðreynd og heldur áfram að vera
það. Þessi ffamgangsmáti í stjóm-
sýsluffamkvæmd er algerlega ffáleit-
ur og bæjarstjóm langt því ffá sæm-
andi.
Bót og betrun?
I grein sinni skautar bæjarstjóri líka
ffamhjá þeirri staðreynd að bæjaryfir-
völd bratu lög og bmtu á réttindum
íbúa Borgarbyggðar, sem hlýtur að
vera grafalvarlegt mál. Þess í stað
eyðir bæjarstjóri hinn hróðugasti
miklu púðri í það að hafa sloppið fyr-
ir hom í öðra óskyldu máh. Það lýsir
því göfuglyndi bæjarstjóra að gleðjast
yfir litlu, sérstaklega í ljósi þess að
bæjarstjóm hefúr til þessa nánast tap-
að öllum málum sem þolendur hafa
skotið til úrskurðanefhda og dóm-
stóla með tilheyrandi skaðabóta-
greiðslum.
Yfirlýsing bæjarstjóra um umbætur
á stjórnsýslu sveitarfélagsins er því
mikið fagnaðarefni. Einnig það að
ábendingar séu vel þegnar, en það er
mikil framför - því ffam að þessu hef-
ur fátt annað dugað en ofamgjafir ffá
úrskurðarnefndum! Bæjaryfirvöld
hafa nú haft 11 mánuði til að leysa
þann ágreining sem uppi hefur verið
og verða því að bera fulla ábyrgð á því
hvemig komið er. Þau hafa dauf-
heyrst til þessa og því miður bendir
flest til að áffam verði haldið á braut
yfirgangs og valdhroka. Afram skal
fóma réttindum íbúa á altari skamm-
tímahagsmuna.
Brostnar forsendur
Nú hljóta forsendur fyrir viðbygg-
ingunni sem um ræðir að vera ger-
breyttar, þar sem fyrirhuguð starf-
semi hefur fengið til viðbótar yfir 300
ferm. húsnæði, umffam það sem áður
var áætlað. I heild mun áformuð
starfsemi hafa rúma 600 ferm. til af-
nota án viðbyggingar. Aætlanir varð-
andi kosmað em foknar út í veður og
vind, en upphafleg kosmaðaráætlun
hljóðaði upp á rúmar 18 milljónir.
Tilboðin í verkið vom hins vegar á
bilinu 31-44 milljónir. Nú vom góð
ráð dýr, niðurstaðan varð sú að
nokkrir verkþættir vom teknir út úr
tilboði; verkþættir sem vinna þarf eff-
ir sem áður - og síðan gerður verk-
samningur uppá tæpar 24 milljónir.
Þegar hér var komið sögu sá bæjai-
stjóri ástæðu til að lýsa því yfir í við-
tali að verkefnið yrði ódýrara en
menn hefðu gert ráð fyrir. Það er því
ljóst að bæjarstjóm er í fullkominni
afneitun hvað varðar staðreyndir
málsins og ætlar að böðlast áffam
hvað sem það kostar. Margt bendir til
að heildarkosmaður bæjarfélagsins
vegna verkefnisins verði nær 40 millj-
ónum þegar upp verður staðið.
„Fjár- eða Landnám
íslands ehf.“?
Borgarbyggð hefur á undanföm-
um áram vart haft tekjur fyrir gjöld-
um og hefur þ.a.l. þurff að selja eign-
ir og taka lán vegna nýfjárfestinga. Er
það því stór ákvörðun að leggja svo
mikla fjármuni í verkefhi sem ekki
gemr tahst til lögboðinna verkefna
sveitarfélags. A sama tíma er í fjár-
hagsáætlun skorið niðm í fjárveiting-
tun til lögboðinna verkefna.
Einnig má spyrja hvers vegna
sveitarfélag byggir og leggur einka-
hlutafélagi til húsnæði til að því er
virðist endurgjaldslausra afhota. Hér
er komin upp spuming um jafnræði
þegnanna og þeirra sem í atvinnu-
rekstri standa. Eiga ekki aðrir rétt á
sömu fyrirgreiðslu - eða á að mis-
muna og þá á hvaða forsendum? Hér
er á ferðinni gamla sagan, bæjarstjóm
með puttana í því sem atvinnulífið og
þeir sem starfa að mennigarmálum
em fullfærir um, en þeir sem vagninn
hafa dregið í atvinnulífmu á undan-
förnum áram og skattgreiðendur
borga bnísann.
I raun er það stórundarlegt að á ár-
inu 2004 skuli boðberar einkaffam-
taks í bæjarstjórn setja á stofn einka-
hlutafélag þar sem beinlínis er gert
ráð fyrir að fyrirtækið lifi á opinber-
um ffamlögum og styrkjum. Hins
vegar era til mörg dæmi um myndar-
lega uppbyggingu í menningar-
tengdri ferðaþjónustu þar sem menn
byggja á eigin ábyrgð og verðleikum,
nefhi ég þar sérstaklega Bjamarhöfn
og Fossatún í því sambandi.
Lögboðin verkefni sveitarfélags
snúa m.a. að því að standa myndar-
lega að þeirri safna- og menningar-
starfsemi sem fyrir er í héraðinu.
Skilning og áhuga fyrir því hefur
ýmsum þótt á skorta í „hranadansi
Landnámsins."
Ingimundur Grétarsson
Borgamesi.