Skessuhorn - 24.01.2007, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 24. JANUAR 2007

S /
„A sömu draumsýn og Jónas frá Hriflu,“ segir Agúst Einarsson rektor Háskólans á Bifröst:
Að mennta forystumenn
tugþúsundum nemendurnir sem
Agúst Einarsson hefur kennt í
gegnum árin. Hann segir kennara-
starfið vera eitt það göfugasta sem
til er og oft fundið þakklæti ffá
þeim einstaklingum sem hann hafi
átt þátt í að hjálpa til mennta og
aukins þroska í gegnum nám. Það
séu nóg laun fyrir hann og hans líf,
ætlast ekki til neins meira. Agúst
vill gjarnan láta gott af sér leiða og
ef það tekst sé tilganginum náð.
Honum finnst unga fólkið almennt
svo fölskvalaust og segist hvetja það
til að nýta orku æsku sinnar til
góðra verka. Kraftinn eigi að nýta
og ungt fólk skuli klára það sem
stefnt sé að, fyrir fertugt. Eftir
þann aldur sé minna um breyting-
ar. Drift æskunnar og ákafi sé svo
sönn, tærleiki hugsjóna auðsær,
ekki orðin eins mikil eiginhags-
munatenging og síðar verði. Þótt
ekki megi vanmeta reynslu hinna
sem eldri séu, þá sé staðreyndin sú
að minni breytingar og öðruvísi
verði oft í lífi fólks eftir að vissum
aldri sé náð.
Alltaf menntað
forystumenn
Mikið uppbyggingarstarf hefur
átt sér stað á Bifföst undanfarin ár.
Þorpið hefur vaxið og dafnað í
samræmi við stærð skólans. Saga
skólahalds á Bifföst er ekki ný.
Jónas Jónsson frá Hriflu setti skól-
ann á fót fyrir hartnær níutíu árum.
Líklega hefði hann getað horft
stolmr á gamla skólann sinn, sem
hann stofiiaði til að mennta for-
ystumenn. „Það var draumsýn
Jónasar að mennta hér forystu-
menn til heilla fyrir land og þjóð,
ég á þá sömu draumsýn og vil
stuðla að því að svo verði. Ég er
hlynntur því að skoða söguna, hún
skuldbindur mig og aðra til að gera
vel og læra af henni. Skólinn á sér
sannarlega langa og farsæla sögu og
ég er bjartsýnn á framtíð hans. Eg
vil efla hann og styrkja. Halda vel
utan um fjármálin og vinna með
því góða fólki sem á staðnum
starfar. A Bifföst hefur verið sköp-
uð ýmis sérstaða. Meðal annars
verja margir nemendur einu miss-
eri erlendis og þá helst í Kína sem
er land framtíðarinnar. Eins eru
raunhæf misserisverkefni varin hér
við skólann á hverri önn, þetta
þekkist ekki í öðrum háskólum.
Þetta vil ég allt efla. Húsnæði skól-
A nýja vinnustaðnum, á rektorsskrifstofunni á Bifröst.
Örlagarík ákvörðun
Aðeins átján ára gamall er
Agúst að feta sig á ókunnum
slóðum, í Þýskalandi. Stefn-
an var tekin á hagfræði, eink-
um rekstrarhagfræði. Búið
var í Hamborg og þar gerð-
ist margt sem mótaði hinn
tmga mann og breytti við-
horfum hans til ffamtíðar. Árin er-
lendis urðu mörg. Lokið var meist-
araprófum og síðar doktorsgráðu í
fræðunum. En margt annað hafði
áhrif. Umhverfið í Evrópu var ólg-
andi, umbrot og breytingar í samfé-
lögum. Unga fólkið var að ryðja frá
því gamla og feyskna og innleiða
nýja hluti. Þetta var svo nefnd „68
kynslóð sem vildi annað og nýtt
samfélag en það sem tíðkast hafði.
Ekki varð hjá því komist að Agúst
ég bjó og mikið líf á þessum vett-
vangi. Þetta var skemmtilegur
átakatími sem skilur eftir sig
ógleymanleg spor og þroskaði mig
mikið. Willy Brandt var kanslari
Þýskalands þegar ég kom þangað
og stefha hans hafði mikil áhrif á
mig og starfaði ég innan þýska
jafnaðarmannaflokksins meðan ég
bjó ytra. Uppþot meðal náms-
manna voru tíð, unga fólkið var að
koma á nýjum kerfum, meðal ann-
Agúst Einarsson fyrirframan búsin á Bifröst sem Jónasfrá Hriflu lagði drög að.
Að Bifföst í Borgarfirði flytur
margt nýtt fólk á hverju ári. Einn af
nýjum íbúum staðarins í ár er
Agúst Einarsson nýráðinn rektor.
Þau hjón, Agúst og Kolbrún Ing-
ólfsdóttir eiginkona hans, eru þessa
dagana, eins og aðrir sem skipta
um íverustað, að taka upp úr köss-
unum og koma sér fyrir. Leita að
skrúfum og myndaalbúmum, raða
upp í hillur og hengja upp málverk.
Agúst hefur lagt gjörva hönd á
margt, verið óragur að brjóta upp
eigin lífsmynstur og breyta til sem
sjá má á starfsferlinum en hann
hefur meðal annars starfað við fisk-
iðnað, ffæðslu og stjórnmál. Hann
er ævintýramaður í sér á þann hátt
að honum finnst gaman að ögra
sjálfum sér með nýjum verkefhum.
En hver er persónan á bak við
hina opinberu hlið? Sest var inn á
skrifstofu rektors í síðustu viku þar
sem hinum nýja Vestlendingi er
gefið orðið.
„Ég er fæddur og uppalinn í
Reykjavík. Þegar ég fæddist höfðu
foreldar mínir nýverið flutt frá
Vestmannaeyjum, þar sem faðir
minn er borinn og barnfæddur.
Sjálfur hef ég aldrei búið í Vest-
mannaeyjum en eldri systkini mín
eru fædd þar. Mikil tengsl voru við
eyjarnar á margan hátt þegar ég var
að alast upp og þangað flutti bróðir
minn síðar og rak þar fyrirtæki. Við
erum ellefu systkinin, átta á lífi.
Foreldar mínir voru Einar Sigurðs-
son útgerðarmaður í Vestmanna-
eyjum, athafnamaður og ffumkvöð-
ull í íslenskum sjávarúvegi og Svava
Agústsdóttir frá Reykjavík. Við
systkinin, þessi stóri hópur erum
alin upp í Vesturbænum í Reykja-
vík.“
Hefðbundin skólaganga
með ívafi
„Skólagangan var nokkuð hefð-
bundin miðað við mína kynslóð en
ég er fimmtíu og fimm ára,“ segir
Agúst aðspurður um námsferilinn,
„ég fór í Isaksskóla sem var
með forskóla og byrjaði því
fimm ára í formlegu námi.
Síðan gekk ég í Miðbæjar-
skólann og tók Landspróf
við Gagnfræðaskóla Vestur-
bæjar. Efdr það lá leiðin í
Menntaskólann í Reykjavík.
Þar las ég fimmta bekk utan
skóla og lauk stúdensprófi,
reyndar einnig utan skóla, 18
ára gamall. Þá hleypti ég
heimdraganum og fór til
Þýskalands í háskólanám.“
kynnist í Þýskalandi þeim vindum
sem blésu í samfélaginu, þeim
straumum og stefnum er voru að
líta dagsins ljós hjá sextíu og átta
kynslóðinni, sem hann tilheyrði
sjálfur. En fleiri örlagaríkir atburðir
áttu sér stað á námsárum hans ytra.
Þar kynnist hann einnig konu sinni,
Kolbrúnu Ingólfsdóttur lífeinda-
og sagnfræðingi, sem á þessum
árum vann hjá Loftleiðum, þau
hófu sinn búskap og í Þýskalandi
fæddust synir þeirra þrír.
Beint í
sj ávarútvegsmálin
„Ég fór beint í að reka fjölskyldu-
fyrirtækin þegar við fluttum heim
árið 1977,“ svarar Agúst spurningu
um heimkomtma og aðkomu sína
að sjávarútvegsmálum. „Faðir minn
hafði dáið þetta sama vor svo ég tók
við rekstri fyrirtækjanna hér í
Reykjavík og víðar þar sem bróðir
minn sá aftur á móti um fyritækið í
Vestmannaeyjum. Við störfuðum
saman í mörg ár. Isfélag Vestmann-
eyja er enn rekið af fjölskyldu bróð-
ur míns en fiskvinnslu- og útgerð-
arfyritækin í Reykjavík gengu síðar
inn í það fyrirtæki sem hét Grandi
og í dag HB Grandi. Afskiptum af
sjávarútvegsmálum er löngu lokið
hjá mér. En ég starfaði um árabil í
þessu umhverfi. Tók þátt í störfum
nefnda og ráða sem tengdust þess-
um vettvangi, sat á fiskiþmgi meðal
annars. Ég hafði einnig töluverð af-
skipti af stjórnmálum, hafði það
svona sem tómstundagaman með-
ffam vinnunni.“
Genatísk jafhaðarstefiia
„Þótt faðir minn hafi verið í
Sjálfstæðisflokknum og setið á
þingi fyrir hann og pólitíkin við-
loðandi heimilið þá er ég jafhaðar-
maður,“ segir Agúst þegar talið
berst að frekari afskiptum hans af
stjórnmálum. „A námsárum mín-
um í Þýskalandi var mikill upp-
reisnarhugur í ungu fólki. Götu-
bardagar voru í Hamborg þar sem
ars í menntamálum, vildi breyta því
sem verið hafði. Margir telja að
þessi bylgja hafi átt upptök í París,
sem er ekki rétt. Upphafið má rekja
til Berkeley í San Francisco í
Bandaríkjunum en braust síðan út
af miklum krafti í París. Sú kynslóð
sem stóð fyrir þessum breytingum
og komst síðar víða til valda, er á
útleið núna. Orðið fullorðið fólk
sem er að draga sig í hlé. En áhrifin
sjást enn þar sem segja má að þessi
bylting hafi verið upphafið að nú-
tímanum, upphafið að lokum Kalda
stríðsins. Þegar ég kom heim starf-
aði ég innan Alþýðuflokksins og
síðar Samfylkingarinnar. Jafnaðar-
stefiian er kannski genatísk þar sem
sonur okkar Agúst Olafur Agústs-
son situr á þingi og er varaformað-
ur Samfylkingarinnar. Ég var sjálfur
þingmaður, fyrst 1978-79 og aftur
1995-99. Nú er þessi tími allur að
baki og laust eftir árið 2000 hætti ég
afskiptum af sjórnmálum. I dag
fylgist ég bara með eins og hver
annar.“
Sátt við alla staði
Þau hjónin Kolbrún og Agúst
hafa verið víða. Bæði hafa þau ferð-
ast sér til gamans og eins hafa þau
dvalið í lengri tíma þar sem sótt
hefur verið í ffekara nám eða tíma-
bundna vinnu. Segja má að þau séu
heimsborgarar hvað þetta varðar.
Hvergi hefur farið illa um þau og
allsstaðar hafa þau vmað sér. Agúst
segist vera eins konar ævintýramað-
ur í persónulega lífinu. Hafi gaman
af því að brjóta upp eigin siði, byrja
á nýju starfi á nýjum stað, taka per-
sónulegar beygjur sem hann hefur
aldrei séð eftir. Hefur haff þá stefnu
að gera það sem honum þykir
skemmtilegt og ögrandi að eiga við.
Finnst gaman að vera í háskólaum-
hverfi þar sem hann er búinn að
gera margt og þarf ekkert að sanna
sig fyrir sjálfum sér né öðrum. Og
nú eru þau hjón komin að Bifröst í
Borgarfirði.
Hjálpa til að gera
góðan skóla betri
„Ég hef alltaf haft mikinn áhuga
á háskólamálefnum og ekki síst
þessum háskóla hér. Hef stutt þá
hugmynd sem þessi skóli stendur
fyrir. I langan tíma hef ég litið til
hans og fylgst með. Mér finnst
þessi eining og þetta umhverfi
spennandi, þetta Campus-um-
hverfi, háskólaþorp þar sem nem-
endur, starfsfólk og kennarar lifa
og starfa meira og minna saman,“
segir Agúst um á-
stæðu þess að hann er
orðinn rektor á Bif-
röst. Hann stoppar
aðeins við en heldur
síðan áfram. „Slíkur
staður sem þessi þarf
að vera til á Islandi,
þar sem fólk getur
prófað að lifa svona
háskólalífi. Því var
það, þegar þetta tæki-
færi gafst að mér var
eiginlega boðið að
taka við þessu hlut-
verki, að ég ákvað að
slá til. Ég þurfti nátt-
úrulega að hugsa mig
um, var staddur á allt
öðrum stað í lífinu.
En ákvað að líta á
þetta sem tímabundið
verkefni til að fá að
hjálpa til við að gera
góðan skóla betri. Það er allt í lagi
að eyða nokkrum árum í það, ef ég
get komið að gagni. Ég finn að ég
er boðinn velkominn hingað, það
færir mér djörfung til að takast á
við það sem er framundan."
Drift æskunnar og
tærleiki hugsjóna
Að miðla öðrum er list sem ekki
er öllum gefin. Þeir skipta orðið