Alþingiskosningar - 01.03.2002, Side 17

Alþingiskosningar 1999
15
studd læknisvottorði og hafa borist hlutaðeigandi kjörstjóra
eigi síðar en kl. 12 á hádegi þann dag þegar ein vika er til
kjördags.39
Samkvæmt kosningalögum á að heija utankjörfundar-
atkvæðagreiðslu svo fljótt sem kostur er eftir að kjördagur
hefur verið ákveðinn, þó eigi fyrr en átta vikum fyrir kj ördag.40
Atkvæðagreiðsla á stofnun eða heimili má þó ekki fara fram
fyrr en þremur vikum fyrir kjördag.41
Eftir fyrstu lögunum um utankjörfundaratkvæðagreiðslu
frá 1914 mátti ekki greiða atkvæði utan kjörfundar fyrr en
framboðsfrestur væri liðinn. Tímabil það sem utankjörfundar-
atkvæðagreiðsla má standa hefur verið lengt tvisvar.
Samkvæmt kosningalögum frá árinu 1942 mátti atkvæða-
greiðsla utan kj örfundar hefj ast lj órum vikum fyrir kj ördag.42
Þetta tímabil var síðan lengt í 8 vikur með breytingu á
kosningalögum árið 1987.43
Eftir eldri lögum um atkvæðagreiðslu utan kjörfundar
þurftu atkvæði greidd þannig að fara í kjördeild þar sem
hlutaðeigandi var á kjörskrá. I upphafi voru utankjörfundar-
atkvæði, sem komin voru í rétta kjördeild áður en kjörfundur
var settur, látin þá strax í atkvæðakassann og var því ekki
unnt að ónýta atkvæðið með því að koma og greiða atkvæði
á kjörfundi.44 Á því gafst fyrst kostur með kosningalögunum
árið 1934 því þá féll niður að utankjörfundaratkvæðin skyldu
fara í atkvæðakassann í upphafi kjörfundar.45 Samkvæmt
kosningalögunum árið 1959 varð nægjanlegt að bréfí með
utankjörfundaratkvæði sé komið í einhverja kjördeild þess
kjördæmis þar sem hlutaðeigandi kjósandi er ákjörskrá áður
en kjörfundi lýkur. Skulu kjörstjórnir senda slík bréf aðskilin
tilyfírkjörstjórnar.46 Viðalþingiskosningar 1999 bárust 1.014
atkvæði á þennan hátt.
í töflu 1 er sýnt hve mörg atkvæði voru greidd utan
kjörfundar í hverju kjördæmi við alþingiskosningar 1999 og
hvernig þau skiptust á sveitarfélög og kjörstaði.
Við alþingiskosningar 1999 greiddu 16.016 kjósendur
atkvæði utan kjörfundar eða 9,5% af þeim sem atkvæði
greiddu. I 8. yfirliti kemur fram hlutfall utankjörfundar-
atkvæða við kosningar frá og með árinu 1916.
Við alþingiskosningar 1999 voru 7.037 afutankjörfundar-
atkvæðum frá konum eða 44,0%. I 9. yfirliti sést hve margir
af hverju hundraði karla og kvenna, sem greitt hafa atkvæði,
hafa kosið utan kjörfundar. Af atkvæðum karla voru 10,7%
greidd utan kjörfundar og 8,3% af atkvæðum kvenna. Hátt
hlutfall kvenna 1918, 1923 og 1944 stafar eingöngu af
8. yfirlit. Atkvæði greidd utan kjörfundar 1916-1999 og tala kjördeilda 1931-1999
Summaty 8. Absentee votes 1916-1999 and number of polling stations 1931-1999
Utankjörfundaratkvæði af hundraði greiddra atkvæða Absentee votes as per cent of votes cast Kjör- deildir Utankjörfundaratkvæði af hundraði greiddra atkvæða Absentee votes as per cent of votes cast Kjör- deildir
Alls Total Karlar Males Konur Females Polling stations Alls Total Karlar Males Konur Females Polling stations
1916 1,9 2,2 1,0 1959, október 7,4 9,4 5,4 384
1918 þjóðaratkvgr. 1963 8,3 10,2 6,4 371
Referendum 12,0 6,2 30,0 1967 8,7 10,3 7,0 346
1919 2,2 3,0 1.8 1968 forsetakjör
1923 13,0 8,7 17,6 Presidential election 11,1 12,6 9,6 333
1927 6,4 8,7 3,7 1971 9,7 11,6 7,6 330
1931 7,5 9,4 5,5 275 1974 13,4 14,8 12,0 328
1933 9,3 10,0 7,4 266 1978 13,2 14,7 11,7 336
1934 7,9 7,7 5,2 332 1979 9,6 11,4 7,9 336
1937 12,2 15,3 6,4 343 1980 forsetakjör
1942, júlí 11,4 13,2 9,4 359 Presidential election 13,8 15,0 12,5 334
1942, október 6,5 8,1 4,8 400 1983 8,3 9,9 6,6 345
1944 þjóðaratkvgr. 1987 10,0 11,5 8,5 353
Referendum 18,8 17,7 19,7 383 1988 forsetakjör
1946 12,7 15,1 10,3 394 Presidential election 13,4 13,2 13.8 331
1949 7,9 10,0 5,8 393 1991 8,8 10,2 7,4 346
1952 forsetakjör 1995 8,6 9,9 7,3 341
Presidential election 9,2 11,0 7,2 396 1996 forsetakjör
1953 9,1 10,3 7,8 398 Presidential election 17,5 18,1 16,8 332
1956 9,6 10,8 8,3 394 1999 9,5 10,7 8,3 325
1959, júní 10,9 13,4 8,3 387
59 22. gr.laganr. 10/1991.
* 64. gr. laga nr. 80/1987.
41 5. mgr. 63. gr. laganr. 80/1987, sbr. 22. gr. laga nr. 10/1991.
42 1. mgr. 66. gr. laga nr. 80/1942.
43 1. mgr. 64. gr. laganr. 52/1959, sbr. 21. gr. laga nr. 2/1987.
44 3. mgr. 6. gr. laganr. 47/1914,3. mgr. 6. gr. laganr. 50/1923 og3. mgr. 6.
gr. laga nr. 58/1928.
45 74. gr. laga nr. 18/1934 og síðar 74. gr. laga nr. 80/1942.
46 5. mgr. 71. gr. laga nr. 52/1959 og nú 5. mgr. 71. gr. laga nr. 80/1987.